لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
دوشنبه ۳ دی ۱۴۰۳ ایران ۱۳:۰۰

نگاهی به رابطه پریشان عربستان سعودی و ایران


آتش زدن پرچم عربستان سعودی در کنار پرچم های آمریکا و اسرائیل در راهپیمایی روز قدس در ایران - ۲۶ تیر ۱۳۹۴
آتش زدن پرچم عربستان سعودی در کنار پرچم های آمریکا و اسرائیل در راهپیمایی روز قدس در ایران - ۲۶ تیر ۱۳۹۴

مقاله آسوشیتدپرس در روزنامه نیویورک تایمز

روابط دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی از انقلاب اسلامی به این سو تنش آلود بوده، هر چند تلاش های جسته و گریخته ای برای آب شدن یخ روابط این دو رقیب منطقه‌ای انجام گرفته است.

در پی حمله به مراکز دیپلماتیک عربستان در ایران و متعاقب آن قطع روابط عربستان با جمهوری اسلامی، این تنش ها شدت بیشتری گرفته است.

روابط ایران و عربستان در چند دهه گذشته اینگونه دستخوش تغییر شده است:

پیش از انقلاب: روابط ایران و عربستان در دوران حکومت محمدرضا شاه پهلوی فراز و نشیب هایی داشت، اما در سال های پایانی دوران پهلوی رو به بهبود گذاشت. هر دو کشور از اعضای اصلی کارتل نفتی "اوپک" بودند.

پس از انقلاب: پس از سقوط حکومت شاه و در پی اشغال سفارت آمریکا در تهران، عربستان به سرعت به متحد اصلی آمریکا در منطقه بدل شد. در جریان جنگ ایران و عراق، ریاض با وجود نگرانی هایش از دیکتاتوری صدام حسین، از او در برابر ایران حمایت کرد؛ جنگی که یک میلیون کشته بر جای گذاشت.

آشوب حج در سال ۱۳۶۶: تظاهرات سیاسی حجاج ایرانی و خشونت های پس از آن، به کشته شدن دست کم ۴۰۲ ایرانی به دست پلیس سعودی منجر شد. ایران مدعی بود که ۶۰۰ حاجی ایرانی طی شلیک گلوله پلیس به سوی جمعیت کشته شدند. در تهران، جمعیتی خشمگین به سفارتخانه های عربستان، کویت، فرانسه، و عراق حمله کرده و سفارت عربستان و کویت را غارت کردند.

قطع روابط: در سال ۱۳۶۷، ریاض در واکنش به آشوب حجاج ایرانی طی مراسم حج و حملات ایران به کشتی ها در خلیج فارس روابط خود با تهران را متوقف کرد. ایران هم در واکنش برای دو سال حج را تحریم کرد. دو کشور در سال ۱۳۷۰ روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفتند.

کاستن از تنش ها: روابط دو کشور در دوره ریاست جمهوری محمد خاتمی با سفر تاریخی ملک عبدالله، ولیعهد وقت عربستان، در سال ۱۳۷۶ و متعاقب آن سفر خاتمی به عربستان در بهار ۱۳۷۸ بهبود یافت.

مناقشه هسته ای: نگرانی ها در عربستان نسبت به برنامه هسته ای ایران و لفاظی های تند محمود احمدی نژاد در میانه وضع تحریم های بین المللی علیه ایران دوباره بالا گرفت. ایران و عربستان از گروه های رقیب در جنگ داخلی سوریه و یمن حمایت کردند. ریاض توافق هسته ای ایران با قدرت های جهانی را با نگرانی روز افزون دنبال می کند.

فاجعه حج ۱۳۹۴: کشته شدن دست کم ۴۶۴ حاجی ایران زیر دست و پا در منا، موجب تنشی دوباره میان دو کشور شد. ایران سعودی ها را به "بی کفایتی" متهم کرد.

اعدام شیخ: اقدام عربستان در اعدام شیخ نمر باقر النمر، روحانی شیعه، و ۴۶ تن دیگر، که اتفاقی بی سابقه در سی و پنج سال گذشته است، به حملاتی به سفارت و کنسولگری عربستان در ایران منتهی شد. عربستان سعودی این حملات را با قطع روابط دیپلماتیک با ایران پاسخ داد.

XS
SM
MD
LG