ایران و عربستان دو رقیب قدرتمند منطقه‌ای هستند که برای تسلط بر خاورمیانه در یک کشمکش شدید گیر افتاده اند. ایران، کشوری عمدتا شیعه است و عربستان کشوری عمدتا سنی و هر کدام می خواهند جهان اسلام را رهبری کنند.
- صف آرایی در منطقه
برخی از کشورهای منطقه، نظیر سوریه تحت ریاست جمهوری بشار اسد، ایران را همراهی می‌کنند و برخی دیگر نظیر امارات و بحرین، از رهنمودهای عربستان پیروی می کنند.
با سقوط صدام حسین، یک دولت شیعه در عراق روی کار آمد که منجر به نفوذ زیاد ایران در عراق شد.
عربستان، که زادگاه اسلام است، خود را رهبر جهان اسلام می داند. اما پس از انقلاب ۱۳۵۷ و روی کار آمدن حکومت انقلابی-دینی در ایران که به روشنی هدفش را صدور نوع حکومت خود به کشورهای دیگر اعلام کرده است، رهبری عربستان در جهان اسلام به چالش کشیده شد.
ایران از گروه هایی مانند حوثی های یمن و شبه نظامیان شیعه عراقی و نیز گروه های ترویستی مانند حماس و حزب الله حمایت می کند. از سوی دیگر عربستان از گروه های مخالف حوثی‌ها و دولت قانونی یمن حمایت می کند.
- مقایسه توان نظامی
به گزارش انستیتو بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم، عربستان سعودی ۸.۸ درصد از تولید ناخالص داخلی(GDP) خود را هزینه نظامی اختصاص داده و از این نظر سومین کشور جهان است. در مقابل هزینه نظامی ایران ۲.۷ درصد از تولید ناخالص داخلی(GDP) است و این کشور را در رتبه بیست و پنجم جهان نشانده است.
بنا بر همین گزارش، عربستان عمده تجهیزات نظامی وارداتی خود را از آمریکا (۶۱ درصد) تامین می‌کند و بریتانیا با ۲۳ درصد، دومین تامین کننده تجهیزات نظامی وارداتی عربستان سعودی است.
ایران اما ۹۶ درصد تجهیزات نظامی وارداتی خود را از روسیه تامین می‌کند و ۴ درصد باقیمانده از چین است. ایران همچنین دارای توانایی تولید موشک و هواپیماهای بدون سرنشین در داخل کشور است.
از سوی دیگر بنا به اعلام مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک در سال ۲۰۱۷ عربستان ۳۳۸ فروند هواپیمای رزمی مدرن و ایران دارای ۳۳۶ فروند هواپیمای عمدتا کهنه و فرسوده است. ایران ۱۹۴ قایق گشتی دارد و عربستان ۱۱ قایق گشتی.
این موسسه نیروهای نظامی ایران را حدود ۵۶۳هزار نفر و نیروهای سعودی را حدود ۲۵۱ هزار نفر برآورد است.
طبق همین آمار، ایران دارای ۱۵۱۳ تانک و عربستان ۹۰۰ تانک دارد و از سوی دیگر ایران ۶۷۹۸ توپ دارد و عربستان ۷۶۱ واحد. ایران دارای ۲۱ زیردریایی است و عربستان زیردریایی ندارد.
ضمن این که ایران فاقد ناوشکن است و عربستان ۷ ناوشکن دارد.
- نبرد غیرمستقیم
عربستان، سیاست های ایران در منطقه را تهدیدی علیه خود و برای منطقه خاومیانه، «بی ثبات کننده» می داند.
تاکنون، تهران و ریاض از طریق نیروهای نیابتی عمدتا درگیر شده اند و تقریبا هیچکدام واقعا خود را آماده نبرد مستقیم با دیگری نکرده است؛ اما حمله اخیر به تاسیسات نفتی عربستان که آسیب پذیر بودن آنها را نشان داد، می تواند این امر را تغییر دهد.
