بانک مرکزی ایران اعلام کرد که در پی تقویت دلار در بازارهای جهانی طی سال گذشته و امسال، از ارزش ذخایر ارزی ایران که با واحدهای پولی دیگری ذخیره‌شده اند، کم شده است.
به گزارش ایسنا، غلامعلی کامیاب، معاون ارزی بانک مرکزی ایران، روز دوشنبه ۲۹ تیر با اعلام اینکه مجموع ذخایر ارزی قابل برداشت، و دارایی‌هایی که امکان برداشت آن وجود ندارد، روی هم رفته ۸۹ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار است، گفت که در پی افزایش ارزش دلار از سال گذشته تا کنون، از ارزش بخشی از دارایی‌های ایران که با ارزهای دیگر ذخیره شده‌اند کاسته شده است.
آقای کامیاب گفت: «نوسان نرخ برابری دلار در مقابل سایر واحدهای پولی خارجی، عامل مهمی بر محاسبه مجموع ارزش ذخایر است. ذخایر ارزی ما به دلار نیست و در قالب سایر ارزها نگهداری می‌شود. دلار در طول سال گذشته و امسال در مقابل اکثر اسعار(واحدهای پولی خارجی) مطرح دنیا تقویت شده است. به طور مثال در قالب یورو ۱۸ درصد، ین ژاپن ۲۲ درصد، وون کره یک درصد ، روپیه هند ۵ درصد و یوان چین ۱.۴ درصد تقویت شده است. نتیجه این تقویت، کاهش ارزش ذخایری است که با ارزهایی غیر از دلار نگهداری شده‌اند.»
ایران طی سالهایی گذشته در دولت محمود احمدی نژاد، به دلیل تحریم‌های بین‌المللی و به ویژه تحریم‌های آمریکا، تلاش کرد تا برخی از معاملات خود را با واحدهای پولی دیگر غیر از دلار انجام دهد. مقام‌های ایران در دولت پیشین بارها از برنامه دولت برای جایگزین کردن دیگر واحدهای پولی با دلار در معاملات بین‌المللی خبر داده بودند.
حال که ایران، در پی توافق هسته‌ای و تایید «برنامه جامع اقدام مشترک» در شورای امنیت سازمان ملل، امکان دسترسی به دارایی‌های بلوکه شده خود در کشورهای دیگر را پیدا کرده است، معاون ارزی بانک مرکزی اعلام کرده است که ارزش بخشی از این دارایی‌ها با تقویت ارزش دلار، کاهش یافته است.
دارایی‌های بلوکه شده ایران ۸۹.۶ میلیارد دلار است
معاون ارزی بانک مرکزی ایران، در بخش دیگری از سخنان خود، مبلغ کل دارایی‌های بلوکه شده ایران در دیگر کشورها را ۸۹ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار اعلام کرد.
غلامعلی کامیاب دارایی‌های بلوکه شده ایران به خاطر تحریم‌های بین‌المللی را به دو دسته تقسیم کرد و گفت: « منابع بانک مرکزی که با اجرای برنامه جامع اقدام مشترک آزاد می شود و قابل استفاده خواهد شد، بالغ بر ۲۳ میلیارد دلار است. ۶ میلیارد دلار هم از منابع بلوکه شده دولت که وجوه حاصل از صادرات نفت است، آزاد می‌شود و به حساب بانک مرکزی واریز خواهد شد. به این ترتیب وجوه آزاد شده و قابل دسترسی بالغ بر ۲۹ میلیارد دلار خواهد شد.»
این مقام بانک مرکزی در ادامه بخشی از دارایی‌های ارزی ایران را بر شمرد که قابل برداشت نیستند. او توضیح داد که۲۲ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار وثیقه در چین برای تأمین مالی پروژه‌ها، حدود ۲۴ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار سپرده‌گذاری انجام شده نزد شرکت زیرمجموعه وزارت نفت (این مبلغ صرف پروژه‌های نفتی شده است، اما اکنون توانایی بازپرداخت ندارند و در قانون بودجه سال جاری دو سال امهال گرفته‌اند)، حدود ۱۰ میلیارد دلار سپرده نزد بانک‌های ایرانی (این مبلغ به موجب قوانین و مصوبات مراجع مختلف مصرف شده و قابلیت بازیافت آنها محل تردید است) و ۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار اوراق قرضه مسدودی ناشی از حکم دادگاه و همچنین وجوه دیگری که در اختیار بوده است. به گفته او این مبالغ یا قابل توسط ایران قابل برداشت نیستند یا در امکان بازگشت آنها به ایران تردید وجود دارد.
در پی دستیابی ایران و ۱+۵ به توافق هسته‌ای، گمانه‌زنی‌ها بر سر دارایی‌های ایران که با لغو تحریم‌ها امکان دسترسی به آنها فراهم می‌شود، بالا گرفت. در حالیکه برخی مقامات آمریکا از آزادسازی حدود ۱۵۰ میلیارد دلار دارایی‌های ارزی ایران با دستیابی به توافق هسته‌ای سخن گفتند، برخی از مقامات ایران ذخایر بلوکه شده ایران را تنها ۲۳ میلیارد دلار عنوان کردند.
این اختلاف بزرگ در ارقام مربوط به دارایی‌های بلوکه شده ایران، پرسش‌های بسیاری را طی روزهای گذشته در مورد رقم واقعی دارایی‌های بلوکه شده ایران در کشورهای دیگر ایجاد کرده بود. حال معاون ارزی بانک مرکزی ایران اعلام کرده است که کل دارایی‌های ارزی ایران در خارج کشور ۸۹ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار است که حدود ۲۹ میلیارد دلار آن قابل برداشت است.
دارایی‌های ارزی ایران در سالهای پایانی دولت محمود احمدی‌نژاد در پی تشدید تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران به خاطر برنامه جنجال برانگیز هسته‌ای این کشور، نزد کشورهای دیگر بلوکه شد. علاوه بر این درآمد فروش نفت نیز در این مدت بر دارایی‌های بلوکه شده ایران اضافه شد.
درپی توافق موقت هسته‌ای در ژنو بین ایران و قدرت‌های جهانی در پایان سال ۲۰۱۳، ایران توانست در چند نوبت به بخشی از ذخایر ارزی خود در کشورهای دیگر دست یابد.