در حالیکه مذاکرات فشرده ایران و قدرتهای جهانی در روز دوشنبه ۱۳ ژوئیه (۲۲ تیر ماه) و پیش از پایان آخرین مهلت تمدید شده در پایتخت اتریش همچنان ادامه دارد، جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید اعلام خبر توافق تا پایان روز دوشنبه را بعید دانست.
سخنگوی کاخ سفید روز دوشنبه در کنفرانس خبری خود گفت که پیشرفت های خوبی در مذاکرات به دست آمده اما بعید است که امروز توافق هسته ای به دست آید.
آقای ارنست اضافه کرد که اگر توافق امشب به دست نیاید مذاکرات تا هنگامی که مفید باشد ادامه می یابد، در این صورت شرایط توافق موقف ژنو تمدید خواهد شد.
سخنان سخنگوی کاخ سفید و گزارش های دیگر حاکی از آن است که احتمال دستیابی به توافق هسته ای تا پایان روز دوشنبه بسیار کمتر شده است.
پایان دوشنبه، آخرین مهلت اعلام شده در هفته های اخیر برای دستیابی توافق هسته ای است.
لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه پیشتر گفته بود که غروب دوشنبه حرفی برای گفتن به رسانه ها خواهد داشت که این موضوع احتمال اعلام خبر توافق را قوت بخشید، اما غروب دوشنبه محمد جواد ظریف از روی بالکن هتل کوبورگ احتمال رسیدن به توافق در روز دوشنبه را تلویحا رد کرد.
وزیر خارجه ایران در پاسخ به این پرسش خبرنگاران که آیا امشب توافق خواهیم داشت، با تکان دادن سرگفت نه. آقای ظریف گفت که خواب آلود و خسته از کار است.
پیش از آن، عباس عراقچی، معاون وزیر امورخارجه ایران نیز روز دوشنبه به خبرنگاران در وین گفت که هنوز مشکلاتی باقی مانده و «قول» نمی دهد که دوشنبه شب و یا حتی سه شنبه شب توافق حاصل شود.
آقای عراقچی گفته بود که «تا نزدیک چهار صبح مذاکرات ادامه داشت و امروز هم ادامه خواهد داشت.»
به گفته او، «هنوز مشکلاتی وجود دارد که تا حل نشود نمی توانیم اعلام توافق کنیم.»
او اما گفت پیشرفت های خوبی در روزهای اخیر حاصل شده و «جای امیدواری» وجود دارد.
به گزارش نیلوفر پورابراهیم، خبرنگار صدای آمریکا، وانگ یی، وزیر امورخارجه چین که به وین رفته است، گفت: «ما مشورتهای فشردهای در طول روزهای گذشته داشتیم و به پیشرفتهای تازهای دست یافتیم. در این مرحله آخر مذاکرات چین باور دارد که توافق نمیتواند ناقص باشد و همه شرایط برای رسیدن به توافق مهیاست. وزرای خارجه یکبار دیگر در وین جمع شدهاند که مذاکرات را به پایان برسانند.»
وزیر امورخارجه چین گفت: «فکر میکنم نباید تاخیر بیشتری در این زمینه صورت گیرد.»
خبرگزاری ایسنا گزارش داده است که وزیر خارجه ایران در دیدار با وانگ یی، همتای چینی خود گفته «معتقدیم نباید مذاکرات تمدید شود، اما ما تا جایی که میتوانیم و لازم باشد کار را ادامه میدهیم.»
علیرضا میریوسفی، از دیپلمات های ایرانی در وین روز دوشنبه در توییتر نوشت که کسی به یک تمدید دیگر مهلت مذاکرات فکر نمی کند، و مذاکره کنندگان «به سختی» برای حصول توافق اتمی کار می کنند. او گفت آنچه به آن نیاز است، «اراده سیاسی» است.
این دیپلمات ایرانی روز یکشنبه گفته بود اعلام توافق یکصد صفحه ای از لحاظ لجستیکی در روز یکشنبه امکان پذیر نیست. خبرگزاری آسوشیتدپرس اولین خبرگزاری بود که گزارش داد اعلام توافق روز دوشنبه صورت می گیرد.
روز یکشنبه جواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران با تکان دادن یک سند، از بالکن هتل کوبورگ به خبرنگاران گفته بود که «ما هنوز کار داریم.» او همچنین گفت روز دوشنبه به تهران بر نمی گردد.
دو اختلاف هنوز باقیمانده
روزنامه وال استریت ژورنال گزارش می دهد که دیپلمات های اروپایی در وین گفتند که مذاکرات اتمی ایران و شش قدرت جهانی به نقطه «پذیرش» و یا «رد» توافق رسیده است. آنها هشدار داده اند که اگر تا دوشنبه شب توافق نشود، دیپلماسی با ایران ممکن است شکست بخورد.
خبرنگار نیویورک تایمز در ایران روز دوشنبه در توییتر نوشت صدا و سیمای جمهوری اسلامی گزارش داد لغو تحریم های تسلیحاتی علیه ایران و نام مسئولانی که در فهرست سیاه هستند، هنوز دو مورد باقیمانده در مذاکرات است.
او همچنین به نقل از صدا و سیما گزارش داد که «یک اعلامیه» در مورد «برنامه جامع اقدام مشترک» (توافق نهایی اتمی) روز دوشنبه صادر می شود.
صدا و سیمای جمهوری اسلامی گفت ممکن است یک نشست میان وزیران خارجه کشورهای پنج به علاوه یک با وزیر امورخارجه ایران در روز دوشنبه برگزار شود.
از سوی دیگر خبرگزاری شینهوا می گوید یک دیپلمات اتریشی روز یکشنبه گفت که دولت این کشور برای پایان گفتگوهای اتمی ایران و قدرت های جهانی در تدارک برگزاری یک مراسم است که خبرنگاران نیز به آن دعوت می شوند.
آخرین دور از گفتگوهای ایران و پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد، به همراه آلمان، با هدف رسیدن به توافق نهایی بر سر برنامه هستهای ایران پیش از ضرب الاجل از پیش تعیین شده، از ۲۷ خرداد ماه در هتل کوبورگ وین آغاز شد، و روز یکشنبه هجدهمین روز خود را پشت سر گذاشت.
ایران و شش کشور عضو گروه ۱+۵ شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، سوم آذر ۱۳۹۲ در ژنو سوئیس به توافقی اولیه برای حل پرونده هستهای ایران دست یافتند، که قرار بود ظرف یک سال به توافق نهایی تبدیل شود. این مهلت بعداً تا پایان ماه ژوئن سال جاری (نهم تیر ماه ۱۳۹۴) تمدید شد.
با فرا رسیدن ضرب الاجل ۳۰ ژوئن و باقی ماندن برخی اختلافات عمده، دو طرف تصمیم گرفتند این گفتگوها را همچنان تا هفتم ژوئیه (۱۶ تیر ماه) تمدید کنند. این تاریخ نیز سپری شد و پس از آن، گفتگوها به صورت روز به روز ادامه یافت.
در نهایت طرفین دوشنبه سیزدهم ژوئیه (۲۲ تیر ماه) را به عنوان مهلت تکمیل نگارش متن توافق جامع اعلام کردند، و بر همین اساس گفتگوها در وین در سطوح مختلف تا ساعات پایانی روز یکشنبه برای رسیدن به این هدف در هتل کوبورگ ادامه یافت.
یک مقام ارشد وزارت خارجه ایالات متحده بعد از ظهر یکشنبه گفت، ما هرگز درباره زمانبندی مذاکرات گمانهزنی نکردهایم و الان هم این کار را نمیکنیم؛ به ویژه با در نظر گرفتن این واقعیت که «مسائل عمدهای» باقی مانده که باید در این گفتگوها حل و فصل شوند.
از سوی دیگر سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه بار دیگر به وین بازگشت. وزیر امور خارجه چین نیز به وین بازگشته است. آنها گفته بودند در صورتی که طرفین به توافق نزدیک باشند، به وین باز خواهند گشت.
فیلیپ هاموند وزیر خارجه بریتانیا نیز که روز شنبه وین را به مقصد لندن ترک کرد، گفته است صبح روز دوشنبه به محل مذاکرات بر خواهد گشت.
جان کری و محمدجواد ظریف وزیران خارجه ایالات متحده و ایران که در این مدت بارها با یکدیگر گفتگو کردهاند، عصر یکشنبه نیز بار دیگر به گفتگو نشستند. پس از دیدار، ظریف از بالکن هتل کوبورگ در پاسخ به پرسش خبرنگاری که پرسید آیا مذاکرات فردا نیز تمدید خواهد شد، گفت «تمدید نخواهیم داشت.»
حسن روحانی رئیس جمهوری ایران نیز یکشنبه شب در مراسمی در تهران گفت «خدا را شکرگزارم، به وعدهای که در انتخابات راجع به حل و فصل مساله هستهای دادم عمل کردم.»
در صورت حصول توافق نهایی، محدودیتهای گستردهای بر روی برنامه هستهای ایران اعمال خواهد شد و در ازای آن، بخشی از تحریمهای اعمال شده علیه ایران لغو خواهد شد.