مقاله ای از دیوید ایگنیشس در روزنامه واشنگتن پست
کشمکش قدرت میان میانه روها و تندروها در مسیر بروز در انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان قرار دارد؛ کشمکشی که می تواند تعادل سیاسی در ایران در سال های آتی را شکل بدهد.
در انتخابات هفتم اسفند ماه، ۲۸۵ نماینده مجلس شورای اسلامی و ۸۸ عضو مجلس خبرگان که نهایتا جانشین رهبر را تعیین می کنند، انتخاب خواهند شد.
یکی ایرانی می گوید: "این نبردی برای بقا است." به گفته او از انقلاب ۵۷ به بعد "ما هرگز چنین انتخاباتی نداشتیم" که در آن جناح های رقیب در ایران چنین با هم مخالف باشند و پیامدهای بسیار مهمی داشته باشد.
مقام های آمریکایی که با دقت مانورهای پیش از انتخابات را دنبال می کنند، انتظار دارند در صورتی که تندروها نتیجه انتخابات را با حذف کاندیداها تغییر ندهند انتخابات هفتم اسفند ماه "دستاورد اندکی" برای اردوگاه میانه روهای اطراف حسن روحانی رییس جمهوری ایران، و "تدوام حرکت" در مسیر گشایش به سوی غرب از جمله توافق هسته ای داشته باشد.
فشارسنج سیاسی که آمریکایی ها به آن دقیق شده اند، سرنوشت کاندیداتوری حسن خمینی، نوه محبوب آیت الله خمینی، است که اگر چه به طور مستقل شرکت کرده است، اما به عنوان یکی از حامیان پر نفوذ سیاست های عملگرایانه روحانی شناخته می شود.
این هفته پس از این که حسن خمینی در آزمون اجتهاد مختص انتخابات خبرگان در قم شرکت نکرد، شایعاتی پخش شد که او ممکن است در انتخابات شرکت نکند. اما منابع ایرانی نزدیک به خمینی تاکید داشتند که او از رقابت ها "انصراف نداده است" و هر گونه تلاش تندروها برای بیرون راندن اجباری او به ضررشان تمام خواهد شد. بیش از دویست روحانی داوطلب نمایندگی مجلس خبرگان در این آزمون اجتهاد شرکت نکردند.
حسن خمینی چهره ای کاریزماتیک است که برای ایرانیان نماد میراث انقلاب پنجاه و هفت و همچنین تلاش ها برای تطبیق آن با قرن بیست و یکم محسوب می شود. در صفحه فیسبوک حسن خمینی با بیش از ۱۰۰ هزار عضو تصویری از کودکی اش در کنار پدربزرگ، روح الله خمینی، دیده می شود.
کشمکش قدرت با بررسی صلاحیت کاندیداها توسط شورای نگهبان شدت خواهد گرفت. تندروها احتمالا می کوشند راه را برای خود هموار کنند، اما میانه روها با ثبت نام حدود ۱۲ هزار داوطلب که رد صلاحیت جمعی شان اعتبار انتخابات را زیر سوال می برد آمادگی خود را به نمایش گذاشته اند.
مشکل رهبر جمهوری اسلامی و تندروهای اطراف او چگونگی حفظ قدرت بدون بی اعتبار کردن روند سیاسی انتخابات است.
کریم سجادپور، پژوهشگر بنیاد کارنگی برای صلح بین الملل، در واشنگتن، می گوید: "اگر شورای نگهبان به طیف گسترده ای از داوطلبان اجازه شرکت در انتخابات بدهد و اگر در انتخابات تقلب صورت نگیرد-دو اگر بزرگ- آن وقت کاندیداهای حامی برنامه کاری عملگرایانه روحانی می توانند یک پیروزی چشمگیر به دست آورند." منابعی در ایران از حمایت ۶۰ تا ۷۰ درصدی افکار عمومی از رویکرد پراگماتیستی روحانی خبر می دهند. اما سجادپور یادآوری می کند که قدرت قاطع کماکان در دست رهبر خواهد بود نه مقام های منتخب.
آنطور که تصمیم اخیر رهبر جمهوری اسلامی به کاستن از شمار نیروهای ایران در سوریه در پی افزایش تلفات سپاه نشان می دهد، حتی خامنه ای هم باید مراقب افکار عمومی باشد.
شکاف سیاسی روزافزون در ایران در تضاد با آن چه مقام های آمریکا از آن به عنوان تمرکز قدرت در خاندان سلطنتی در عربستان سعودی نام می برند قرار دارد. کشمکش قدرت در ریاض در ماه اکتبر میان ولیعهد شاهزاده محمد بن نایف و معاون سی ساله سرسخت او پرنس محمد بن سلمان آغاز شد.
گفته می شود ملک سلمان با مداخله شخصی به رقابت خانوادگی پایان داده است. به گفته مقامات یک کشور همسایه در خلیج فارس، تنش زمانی فروکش کرد که محمد بن سلمان به ضرورت هماهنگی بیشتر در میان آل سعود پی برد.
رو در رویی اخیر ریاض و تهران یادآور این نکته است که سی و هفت سال پس از انقلاب در ایران هنوز پس لرزه های آن خاورمیانه را می لرزاند. جالب است که چهره میانه روی انتخابات اسفند ماه در ایران، نوه آیت الله اخم رویی است که این انقلاب را به پا کرد.
* برگردان فارسی این مقاله تنها برای آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.