مقاله ای از دب ریکمان برای آسوشیتدپرس
باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، منتقدان توافق هسته ای با ایران را روز چهارشنبه به باد انتقاد گرفت و گفت هیچ کدام از انتقادها محتوای قابل توجهی ندارند و اگر کنگره مانع اجرای توافق شود آمریکا در مسیر جنگ قرار خواهد گرفت.
رئیس جمهوری آمریکا در سخنرانی اش در دانشگاه آمریکن در واشنگتن گفت: «انتخابی که با آن روبرو هستیم دست آخر چیزی بین دیپلماسی و شکلی از جنگ است. شاید این امر فردا یا سه ماه دیگر اتفاق نیافتد اما به زودی رخ خواهد داد.»
سخنرانی اوباما بخشی از کارزار فشرده لابیگری موافقان و مخالفان توافق طی تابستان بود. رای شهریور ماه کنگره آمریکا به توافق هسته ای ایران شاید مهم ترین تصمیم قانونگذاران در حوزه امنیت ملی پس از رای آن ها به جنگ عراق در سال ۲۰۰۲ است. بر مبنای این توافق، ایران در ازای محدود کردن برنامه هسته ای اش میلیاردها دلار از لغو تحریم ها دریافت می کند.
این راهنمای جدیدی به توافق است:
حزب جمهوریخواه این ادعا که رای نه به توافق رای بله به جنگ است را رد می کند
در کنگره آمریکا، جمهوریخواهان کماکان به توافق مشکوک اند و بعضی با تصمیم اوباما برای ایجاد دوگانه حمایت از توافق یا حمایت از جنگ مشکل دارند. سناتور جمهوریخواه باب کورکر، رئیس کمیته روابط خارجی سنا، می گوید: «من فکر می کنم همه در آمریکا می دانند که این رئیس جمهوری به اقدام نظامی علیه ایران دست نخواهد زد. ایران هم این را می داند.»
در حالی که جمهوریخواهان از اینکه به عنوان حامی یک جنگ دیگر در خاورمیانه معرفی شوند احساس خوشایندی ندارند، سناتور جمهوریخواه تام کاتن می گوید ارتش آمریکا قابلیت این را دارد که با بمباران مراکز هسته ای ایران آن برنامه را به «روز صفر» بازگرداند.
به گزارش «تایمز اسرائیل»، سناتور کاتن به خبرنگاران اسرائیلی گفته است: «آیا می توانیم برای همیشه آن را از بین ببریم؟ نه، زیرا هر کشور صنعتی پیشرفته ای می تواند از صفر طی چهار تا هفت سال جنگ افزار هسته ای بسازد اما، ما می توانیم آن ها را به روز صفر بازگردانیم.»
سناتور دموکرات کریس مورفی از ایالت کانتیکت سناتور کاتن را به تشویق آمریکا به درگیری نظامی با ایران متهم کرده است و می گوید کاتن اثرات اقدام نظامی را زیادی ساده می گیرد: «شما نمی توانید دانش را نابود کنید... پیامدهای این رویکرد برای منطقه فاجعه بار خواهد بود.»
بلندپایه ترین بازرس هسته ای بین المللی از کنگره بازدید می کند
با وجود انتقادات تند سناتورهای جمهوریخواه، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی روز چهارشنبه گفت نمی تواند نسخه ای از قرارداد آن سازمان با ایران را در اختیار کنگره قرار دهد.
جمهوریخواهان دولت اوباما را مورد انتقاد قرار داده اند که اسناد لازم برای تصمیم گیری در مورد تایید یا رد توافق را در اختیار آن ها قرار نداده اند.
یوکیا آمانو، رئیس آژانس بین المللی انرژی اتمی، پس از دیدار با سناتورها به خبرنگاران گفت وظیفه حقوقی او ایجاب می کند سند محرمانه بماند: «تصور کنید اگر کشوری اطلاعات محرمانه ای به من بدهد... و من به عهد خودم پایبند نباشم؛ دیگر هیچ کشوری اطلاعاتی در اختیار ما قرار نخواهد داد. این شامل آمریکا هم می شود. ما توافق محرمانه ای با آمریکا داریم و من نمی توانم آن را با کشور دیگری به اشتراک بگذارم.»
وندی شرمن، معاون وزارت امور خارجه آمریکا، در جلسه کمیته امور بانکی سنای آمریکا، گفت آمریکا این سند را در اختیار ندارد اما پیشنهاد کرد در جلسه ای محرمانه آن چه را از توافق بین ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی می داند با سناتورها در میان بگذارد.
دوره بازبینی
کنگره در میانه یک دوره شصت روزه بازبینی توافق هسته ای با ایران است و تا ۲۶ شهریور ماه فرصت دارد طی قطعنامه ای این توافق را تصویب یا رد کند.
شش هفته مانده به رای گیری شهریور ماه، جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان قطعنامه ای را برای رد توافق ارائه کردند. حزب جمهوریخواه می گوید رای ۲۱۸ عضو مجلس نمایندگان را برای این قطعنامه در اختیار دارد.
کنگره ۱۷ شهریور از تعطیلات تابستانی بازمی گردد و انتظار می رود مجلس نمایندگان و سنای تحت کنترل جمهوریخواهان قطعنامه رد توافق را پس از تصویب به کاخ سفید بفرستند.
رئیس جمهوری ۱۲ روز برای اقدام به وتو فرصت دارد و آن طور که وعده داده این قطعنامه را وتو خواهد کرد. پس از آن مجلس نمایندگان و کنگره ۱۰ روز فرصت دارند تا برای لغو وتوی رئیس جمهوری رای گیری کنند.
چطور می توان وتو را حفظ کرد
رای تنها یک مجلس کنگره برای حفظ وتو کافی است. رای یک سوم به اضافه یک در مجلس نمایندگان با ۴۳۴ نماینده یا در مجلس سنا با ۱۰۰ سناتور برای حفظ وتو کافی است.
کاخ سفید ابراز اطمینان کرده است که وتو اوباما در مجلس نمایندگان حفظ خواهد شد هر چند دولت همچنان قانونگذاران را زیر فشار دارد.
سناتور دموکرات کریس مورفی، عضو کمیته روابط خارجی سنا، با اعلام حمایت خود از توافق گفت «اگر تحریم ها تضعیف شود و برنامه هسته ای ایران قوت بیشتری بگیرد هیچ راه معتبری به سوی یک توافق بهتر وجود ندارد. توافق معایبی دارد اما این تفکر که از روند رد توافق توسط کنگره توافق بهتری به دست می آید برای من یک فانتزی است.» سناتور دموکرات پتریک لیهی از ایالت ورمانت و سناتور مستقل انگس کینگ از ایالت مین هم حمایت خود را از توافق اعلام کرده اند.
نماینده های دموکرات مجلس نمایندگان، مایک تامپسن از ایالت کالیفرنیا، جیم مک گاورن از ایالت ماساچوست، پیتر دفازیو از ایالت اورگان، و مارک پوکان از ایالت ویسکانسین هم پشتیبانی خود را از توافق اعلام کرده اند.
هیجان لابیگری
لابیگری برای جلب رای نمایندگان با شدت و حدت دنبال می شود. از آن جا که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، توافق با ایران را رد کرده و می گوید ایران، اسرائیل را به نابودی تهدید کرده است بسیاری از نمایندگان یهودی کنگره هدف این لابیگری ها قرار دارند.
یک گروه مورد حمایت آیپک، کمیته روابط عمومی امور آمریکا اسرائیل، کارزار تبلیغاتی چند میلیون دلاری را برای انتقاد از توافق شروع کردند.
جی استریت، دیگر لابی طرفدار اسرائیل، کارزار تبلیغات تلویزیونی پنج میلیون دلاری را برای حمایت از توافق از سه شنبه آغاز کرد.
گروه های طرفدار صلح و شماری از دیگر سازمان ها هم سخت درگیر این فعالیت ها هستند.