نوشته امیر طاهری، نیویورک پست
ارتش مدرن ایران از سال های ١٩٢٠ و زمان شکل گیری آن تاکنون نام «زیبای خفته» را یدک می کشد. این به معنای آن است که ارتش از مداخله در سیاست و مشارکت در امور دولتی منع شده است.
از سویی دیگر، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که آیت الله خمینی در سال ١٩٧٩ به عنوان نیروهای شبه نظامی سیاسی بنیان آن را گذاشت، نقشی برعکس ارتش ایفا می کند. از ۶ نامزد انتخابات ریاست جمهوری ماه گذشته ایران فقط ۱ نفر عضو سپاه پاسداران نبود و آن هم حسن روحانی است که در نهایت در رقابت های ریاست جمهوری پیروز شد.
دیدگاه های جناح های سپاه بر همگان آشکار است، اما تفکر درون ساختار ارتش هنوز در هاله ای از ابهام و اسرار مخفی شده است. بنابراین تحلیلگران به تحولات نادری توجه می کنند که گاه و بیگاه صدایی از درون ارتش بیرون می آید. مصاحبه سرتیپ ژنرال محمد حسین دادرس، رئیس ستاد مشترک ارتش که هفته گذشته در تهران منتشر شد یکی از این نمونه ها است.
اگر با دقت به اظهارات این مقام بلندپایه ارتش ایران توجه کنیم او تلویحاً با لحنی نرم اما هشداری محکم، اعمال تغییرات سیاسی و دیپلماتیک در ساختار ارتش کشور را ضروری خوانده است.
با وجودی که آقای دادرس نامی از محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری را که چند روزی بیشتر به دوران ریاست جمهوری او باقی نمانده، نبرده است اما لحن او از نارضایتی از عملکرد احمدی نژاد حکایت می کند. او به صورت تلویحی احمدی نژاد را به «ناکامی برای درک مسائل راهبردی» متهم کرده است.
دادرس تاکید کرده است «هر فردی که مسئولیت دارد باید درک و فهم درستی از امنیت داشته باشد، باید همچون هر پروژه (دولتی) ابعاد فرهنگی و بعد امنیت ملی آن نیز مدنظر گرفته شود.
او افزوده است «اظهارات تحریک آمیز» به منافع ملی لطمه می زند، امری که در تخصص احمدی نژاد است.
آقای دادرس همچنین به اختلاف (ارتش) با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اشاره می کند. سرلشکر علی محمد عزیرجعفری، فرمانده ارشد سپاه معتقد است امنیت ملی را می توان با آمیزه ای از عملیات با شدت کم علیه دشمنان خیالی (به ویژه ایالات متحده) و آمادگی برای جنگ زمینی طولانی به دست آورد که ایالات متحده اراده سیاسی برای مشارکت در آن را ندارد.
دادرس با رد این دیدگاه می گوید «این ادعا که جنگ زمینی عامل تعیین کننده ای (برای امنیت ملی) است، از سوی نظریه پردازان نظامی ۱۲۰ سال پیش مطرح شد اما ما برای درک صحیح امنیت باید دیدگاه گسترده تری در مورد نظریه های نظامی و درک جامع تری از واقعیت های از جنگ داشته باشیم».
جعفری ادعا می کند که مداخله ایالات متحده در عراق «یک شکست کامل» بود، اما دادرس معتقد است که این جنگ موفق بود. او در این مورد می گوید «آمریکا با حمله به عراق به هدف خود دست پیدا کرد».
آقای جعفری در سخنرانی سال گذشته خود افشا کرد که سپاه خود را برای حمله ایالات متحده به جنوب رشته کوه های زاگرس آماده کرده بود. دادرس از سویی دیگر تردید دارد که آمریکا قصد چنین حمله ای را داشته اما تصور استفاده ایالات متحده از توان خارق العاده هوایی و دریایی این کشور برای مقابله و کاهش توان نیروهای زمینی ایران را نیز مطرح می کند. (او یادآوری می کند که به دلیل تحریم های سازمان ملل متحد و ایالات متحده، ایران به فن آوری و تجهیزات مورد نیاز برای نیروی هوایی مدرن دسترسی اندکی داشته است).
دادرس می گوید ایران باید راهبردهای خود را عمیقاً مورد بازبینی مجدد قرار دهد. او مصرانه تاکید می ورزد که دولتمردان ایران با بهره گیری از «دیپلماسی خیالی» خطر وقوع جنگ را کاهش دهند. او پیشنهاد می کند که ایران باید با اتخاذ یک رویکرد آشکار اعلام کند که «هرگز قصد و نیتی برای حمله به هیچ کشوری ندارد». بنابراین دادرس، برخلاف جعفری خواهان «محو شدن اسراییل از نقشه جهان» نیست.
او همچنین مصرانه خواهان بازبینی مناسبات ایران با کشورهای مسلمان جهان شده است. او گفته است ایران برای خروج از انزوا باید با کشورهای مسلمان ائتلاف کند و مناسبات با حکومت های غیرمسلمانی همچون ونزوئلا و کره شمالی را باید به «ائتلاف های تاکتیکی» کاهش یابند.
دادرس تاکید می کند با وجودی که تحریم ها سبب شده است که ایران در برخی جنبه ها خودکفا شود، اما تداوم تحریم ها با وخیم تر کردن شرایط اقتصادی کشور، امنیت ملی ایران را به خطر می اندازد. او گفته است ایران برای حفظ ظرفیت نیروهای ارتشی که برای پشتیبانی داخلی و سرمایه گذاری خارجی اعزام می شوند به «یک فضای باثبات» نیاز دارد.
این مقام بلندپایه ارتش ایران همچنین افشا کرده است که ارتش از بودجه اختصاصی به نیروهای خود ناخشنود است و این بودجه «برای رویارویی با خطراتی که کشور با آن روبرو است، متناسب نیست». براساس ارقامی که دادرس ارائه داده است، او خواهان افزایش ٢٢ درصدی بودجه ارتش شده است، امری که با وجود مشکلات اقتصادی کنونی کشور ناممکن می نماید. (سپاه به این دلیل که شرکت های سودآور بسیاری دارد و از معاملات انحصاری واردات و صادرات منفعت می برد، در شرایط مالی مساعدتری به سر می برد).
اظهارات آقای دادرس از این واقعیت حکایت می کند که «زیبای خفته» برخلاف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که با صدای بلند و پوپولیستی فریاد می زند، با لحنی آرام و سنجیده سخن می گوید.
ارتش مدرن ایران از سال های ١٩٢٠ و زمان شکل گیری آن تاکنون نام «زیبای خفته» را یدک می کشد. این به معنای آن است که ارتش از مداخله در سیاست و مشارکت در امور دولتی منع شده است.
از سویی دیگر، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که آیت الله خمینی در سال ١٩٧٩ به عنوان نیروهای شبه نظامی سیاسی بنیان آن را گذاشت، نقشی برعکس ارتش ایفا می کند. از ۶ نامزد انتخابات ریاست جمهوری ماه گذشته ایران فقط ۱ نفر عضو سپاه پاسداران نبود و آن هم حسن روحانی است که در نهایت در رقابت های ریاست جمهوری پیروز شد.
دیدگاه های جناح های سپاه بر همگان آشکار است، اما تفکر درون ساختار ارتش هنوز در هاله ای از ابهام و اسرار مخفی شده است. بنابراین تحلیلگران به تحولات نادری توجه می کنند که گاه و بیگاه صدایی از درون ارتش بیرون می آید. مصاحبه سرتیپ ژنرال محمد حسین دادرس، رئیس ستاد مشترک ارتش که هفته گذشته در تهران منتشر شد یکی از این نمونه ها است.
اگر با دقت به اظهارات این مقام بلندپایه ارتش ایران توجه کنیم او تلویحاً با لحنی نرم اما هشداری محکم، اعمال تغییرات سیاسی و دیپلماتیک در ساختار ارتش کشور را ضروری خوانده است.
با وجودی که آقای دادرس نامی از محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری را که چند روزی بیشتر به دوران ریاست جمهوری او باقی نمانده، نبرده است اما لحن او از نارضایتی از عملکرد احمدی نژاد حکایت می کند. او به صورت تلویحی احمدی نژاد را به «ناکامی برای درک مسائل راهبردی» متهم کرده است.
دادرس تاکید کرده است «هر فردی که مسئولیت دارد باید درک و فهم درستی از امنیت داشته باشد، باید همچون هر پروژه (دولتی) ابعاد فرهنگی و بعد امنیت ملی آن نیز مدنظر گرفته شود.
او افزوده است «اظهارات تحریک آمیز» به منافع ملی لطمه می زند، امری که در تخصص احمدی نژاد است.
آقای دادرس همچنین به اختلاف (ارتش) با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی اشاره می کند. سرلشکر علی محمد عزیرجعفری، فرمانده ارشد سپاه معتقد است امنیت ملی را می توان با آمیزه ای از عملیات با شدت کم علیه دشمنان خیالی (به ویژه ایالات متحده) و آمادگی برای جنگ زمینی طولانی به دست آورد که ایالات متحده اراده سیاسی برای مشارکت در آن را ندارد.
دادرس با رد این دیدگاه می گوید «این ادعا که جنگ زمینی عامل تعیین کننده ای (برای امنیت ملی) است، از سوی نظریه پردازان نظامی ۱۲۰ سال پیش مطرح شد اما ما برای درک صحیح امنیت باید دیدگاه گسترده تری در مورد نظریه های نظامی و درک جامع تری از واقعیت های از جنگ داشته باشیم».
جعفری ادعا می کند که مداخله ایالات متحده در عراق «یک شکست کامل» بود، اما دادرس معتقد است که این جنگ موفق بود. او در این مورد می گوید «آمریکا با حمله به عراق به هدف خود دست پیدا کرد».
آقای جعفری در سخنرانی سال گذشته خود افشا کرد که سپاه خود را برای حمله ایالات متحده به جنوب رشته کوه های زاگرس آماده کرده بود. دادرس از سویی دیگر تردید دارد که آمریکا قصد چنین حمله ای را داشته اما تصور استفاده ایالات متحده از توان خارق العاده هوایی و دریایی این کشور برای مقابله و کاهش توان نیروهای زمینی ایران را نیز مطرح می کند. (او یادآوری می کند که به دلیل تحریم های سازمان ملل متحد و ایالات متحده، ایران به فن آوری و تجهیزات مورد نیاز برای نیروی هوایی مدرن دسترسی اندکی داشته است).
دادرس می گوید ایران باید راهبردهای خود را عمیقاً مورد بازبینی مجدد قرار دهد. او مصرانه تاکید می ورزد که دولتمردان ایران با بهره گیری از «دیپلماسی خیالی» خطر وقوع جنگ را کاهش دهند. او پیشنهاد می کند که ایران باید با اتخاذ یک رویکرد آشکار اعلام کند که «هرگز قصد و نیتی برای حمله به هیچ کشوری ندارد». بنابراین دادرس، برخلاف جعفری خواهان «محو شدن اسراییل از نقشه جهان» نیست.
او همچنین مصرانه خواهان بازبینی مناسبات ایران با کشورهای مسلمان جهان شده است. او گفته است ایران برای خروج از انزوا باید با کشورهای مسلمان ائتلاف کند و مناسبات با حکومت های غیرمسلمانی همچون ونزوئلا و کره شمالی را باید به «ائتلاف های تاکتیکی» کاهش یابند.
دادرس تاکید می کند با وجودی که تحریم ها سبب شده است که ایران در برخی جنبه ها خودکفا شود، اما تداوم تحریم ها با وخیم تر کردن شرایط اقتصادی کشور، امنیت ملی ایران را به خطر می اندازد. او گفته است ایران برای حفظ ظرفیت نیروهای ارتشی که برای پشتیبانی داخلی و سرمایه گذاری خارجی اعزام می شوند به «یک فضای باثبات» نیاز دارد.
این مقام بلندپایه ارتش ایران همچنین افشا کرده است که ارتش از بودجه اختصاصی به نیروهای خود ناخشنود است و این بودجه «برای رویارویی با خطراتی که کشور با آن روبرو است، متناسب نیست». براساس ارقامی که دادرس ارائه داده است، او خواهان افزایش ٢٢ درصدی بودجه ارتش شده است، امری که با وجود مشکلات اقتصادی کنونی کشور ناممکن می نماید. (سپاه به این دلیل که شرکت های سودآور بسیاری دارد و از معاملات انحصاری واردات و صادرات منفعت می برد، در شرایط مالی مساعدتری به سر می برد).
اظهارات آقای دادرس از این واقعیت حکایت می کند که «زیبای خفته» برخلاف سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که با صدای بلند و پوپولیستی فریاد می زند، با لحنی آرام و سنجیده سخن می گوید.