لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۶ آذر ۱۴۰۳ ایران ۱۴:۳۸

دیدگاه| چرا ایران می‌خواهد بر خاورمیانه مسلط شود؛ سابقه تاریخی دارد


 نمایش سامانه دفاعی اس ۳۰۰ در رژه نیروهای مسلح ایران
نمایش سامانه دفاعی اس ۳۰۰ در رژه نیروهای مسلح ایران

یادداشتی از کنت پولاک در نشنال ریویو

برای شکل دادن به یک استراتژی موفق در برخورد با تهران، باید ابتدا انگیزه های جمهوری اسلامی را بفهمیم.

هدف نخست و مهم برای رهبری جمهوری اسلامی بقای ایران و ادامه حاکمیت رژیم مذهبی است. هر چیز دیگر در برابر این مبانی اساسی امری ثانویه است. این که ایرانی ها معتقدند طی دویست سال کشورشان هدف مداخلات بی پایان و اشغال خارجی قرار داشته است لزوما غلط نیست. از این رو بسیاری از ایرانی ها آزادی و استقلال عمل شان را مرتب در خطر می بینند.

فرای مساله بقا، ایران در پی تسلط بر منطقه به ویژه بر جهان عرب است. انگیزه های این امر هم دفاعی و هم توسعه طلبانه به نظر می رسد. عراق دوره صدام حسین، افغانستان تحت تسلط طالبان و پایگاه های نظامی آمریکا در سراسر خلیج فارس دلایلی برای این سیاست عنوان می شوند.

گروه کثیری از ایرانی ها معتقدند با توجه به سوابق تاریخی دوران هخامنشی و ساسانی، ایران حق دارد بر خاورمیانه و جنوب آسیا مسلط باشد زیرا همیشه چنین بوده است. بسیاری اعراب را ناتوان از اداره خودشان می دانند. توجیه انگیزه های دفاعی ایران با حضور سنگین در سوریه و عراق از این منظر دشوار است.

طی سی و هشت سال پس از انقلاب پنجاه و هفت مولفه ایدئولوژیک یا مذهبی به این معادله افزوده شده است. همبستگی شیعه در منطقه ای مملو از سنی ها از دیگر عناصر استراتژی منطقه ای ایران است.

با این وجود، ایران از گروه های شبه نظامی سکولار مانند «پ ک ک»، حماس، جهاد اسلامی، و حتی افراطیون سلفی چون القاعده و انصار الاسلام که شیعیان را رافضی می دانند حمایت کرده است. هدف ایران از این امر تغییر نظم کنونی منطقه است.

طی پنجاه سال گذشته مانع اصلی تسلط ایران بر خاورمیانه ایالات متحده آمریکا بوده است.

تا سال ۲۰۱۰ تنها متحد ایران در منطقه بشار اسد در سوریه و حزب الله در لبنان بودند، در حالی که اسراییل، ترکیه، مصر، عربستان سعودی، اردن و امارات متحده عربی در اردوگاه آمریکا قرار داشتند.

رویکرد ایران در ضدیت با نظم موجود در خاورمیانه در رویدادهای بهار عرب در سال ۲۰۱۱ که به سوریه هم سرایت کرد با خطر روبرو شد. از این رو استراتژی تهاجمی جای استراتژی دفاعی را گرفت. در سال های اخیر، ایران مجبور شده است برای ممانعت از بروز انقلاب، شورش و تغییر رژیم در اردوگاه خودش در خاورمیانه تلاش کند.

* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.

https://gdb.voanews.com/DB8B35EC-8161-4D0C-8176-61890B65E8A4.gif

XS
SM
MD
LG