جمهوری اسلامی ایران کوشش برای نفوذ در آمریکای لاتین را چند سال پیش آغاز کرد و در دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد و روابط ویژه او با هوگو چاوز رئیس جمهوری ونزوئلا، تقویت شد.
نشریه نشنال اینترست در گزارشی به بررسی جنبه های گوناگون این کوشش پرداخته است و می نویسد، چهره عمومی ایران در آمریکای لاتین با مساجد، مراکز فرهنگی، مدارس، بازرسان گوشت حلال و حتی گروه های پیشاهنگ پسران، آرام و بی آزار می نماید، اما در زیر پوشش پارسایی و گفت و شنود بین ادیان، تهران از ارتباط های خود با رژیم ها و جنبش های ضدآمریکایی برای یافتن جای پایی در منطقه و القای اسلام انقلابی به مسلمانان محلی استفاده می کند، و به جای تکیه بر ابزار سنتی سیاستمداری، برنامه خود را از با مساجد و هیات های مذهبی پیش می برد.
به نوشته نشنال اینترست، استفاده تهران از طلبه های شیعه ایرانی و لبنانی به عنوان ماموران غیررسمی انقلاب ایران، موضوعی جدید نیست. محسن ربانی نخستین روحانی بود که به آمریکای لاتین رسید، در سال ۱۹۸۳ برای هدایت مسجد التوحید و کار به عنوان بازرس گوشت حلال در بوئنوس آیرس وارد آرژانتین شد. هر دو کار بی خطر می نمود، اما ربانی با انفجار بمب در یک مرکز فرهنگی یهودیان در پایتخت آرژانتین در سال ۱۹۹۴، ارتباطی تنگاتنگ داشت.
ربانی تنها نبود. زمانی کوتاه پس از ورود او به بوئنوس آیرس، طلبه دیگری به نام شیخ طالب حسین الخزرائی، به بزریل رفت. آلبرتو نیسمان داستان آرژانتین – که چندی پیش کشته شد – در گزارشی درباره شبکه های ایران در آمریکای لاتین در سال ۲۰۱۳، از هر دو آنها نام برد.
نشنال اینترست اضافه می کند، نقش دوگانه روحانیان شیعه به عنوان فرستادگان مذهبی و سیاسی انقلاب اسلامی در سال ۲۰۱۰ برجسته شد، زمانی که وزارت خزانه داری آمریکا شیخ دیگری را به عنوان نماینده حزب الله در آمریکای لاتین معرفی کرد و گفت بلال محسن وهبی "اطلاعات و دستور العمل ها را بین رهبران حزب الله در لبنان و عناصر حزب الله در آمریکای جنوبی رد و بدل می کرد" و بر فعالیت های ضداطلاعاتی در جبهه سه گانه آرژانتین، برزیل و پاراگوئه نظارت داشت. او به فعالیت تبلیغی–مذهبی خود بدون مانع ادامه می دهد.
نشنال اینترست در ادامه گزارش می نویسد، البته آنها تنها نیستند. در کنار ده ها روحانی شیعه ایرانی و لبنانی، نسل جدیدی از طلبه هایی که در محل متولد شده اند، به آنها پیوسته اند. کسانی که به اسلام می گروند بطور منظم با هزینه ایران برای حضور در حوزه های علمی به قم فرستاده می شوند، و به عنوان فرستادگان غیررسمی ایران به کشورهایشان باز می گردند.
وزارت خارجه آمریکا اخیرا اعلام کرده است که حضور ایران در آمریکای لاتین به دلیل کاهش تجارت و دیدارهای مقامات رسمی از زمان روی کار آمدن دولت حسن روحانی کمرنگ می شود.
با این حال، نشنال اینترست اظهار عقیده می کند که نفوذ ایران نباید در تعداد دیدارهای رسمی اندازه گیری شود. امروز این کار را فرستادگان مذهبی انجام می دهند، که نفوذ می خرند، و پیام های ضدآمریکایی و نفرت از اسرائیل را ابلاغ می کنند.
* برگردان فارسی این مقاله تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.