مقاله ای از دن استوارت برای نشریه تایم
وقتی رایان اولیری برای سومین بار به جنگ رفت انتظار داشت با داعش که بخشی از عراق و سوریه را در اختیار گرفته است بجنگد. او که عضو گارد ملی ایالت آیوا بود در فاصله سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۸۷ در عراق خدمت کرد و بعد در سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ به افغانستان اعزام شد. اما این بار به خواست خودش به عراق بازگشته است. رایان در خرداد ماه به نشریه «دموین رجیستر» ایالت آیوا گفت هدفش آموزش سربازان کرد- پیشمرگه‌هایی- بود که داعش را از سنگرگاه شان در شمال عراق بیرون می‌رانند. او می گوید: "جنگ با داعش تنها نبرد آن ها نیست. این جنگ همه ما است."
اما سفر این آمریکایی ۲۸ ساله موقعی که وارد عراق شد جهتی متفاوت پیدا کرد. در حال حاضر اولیری در منطقه مرزی ایران و کردستان عراق با گروهی از حزب دمکرات کردستان ایران در دل کوه‌های قندیل به گشت زنی می‌پردازد. او در آن جا به آموزش سربازانی مشغول است که نه با داعش که با نیروهای ایرانی می‌جنگند. رایان می‌گوید نیروهای ایرانی درگیر سرکوب اقلیت کرد در منطقه هستند. او در مصاحبه‌ای تلفنی با تایم می‌گوید: "من نظرم کاملا عوض شد. بین ایران و داعش تفاوتی وجود ندارد، آنها هم دقیقا به همان کاری دست می زنند که داعش می زند. مساله فقط این است که زیاد گزارش نمی شود."
حزب دمکرات کردستان ایران یکی از چند سازمان سیاسی است که بخشی از جامعه هفت میلیونی کردهای ساکن ایران و کردستان عراق را نمایندگی می‌کند. این حزب که خواهان استقلال عمل بیشتر و یک سوسیال دموکراسی به سبک اروپایی است دهه‌هاست که در ایران غیرقانونی اعلام شده است. واحد نظامی که اولیری در آن مشغول است در مرزهای کوهستانی برای دیدبانی اقدامات خصمانه ایران گشت‌زنی می‌کند.
چطور اولیری درگیر این ماجرا شد؟ او می‌گوید پس از بازگشت از خدمت در افغانستان احساس بی ریشگی می کرد و با وجود "اختلال روحی ناشی از جنگ" می‌خواست دوباره خدمت کند. او می‌گوید: "وقتی از افغانستان برگشتم احساس گمگشتگی می کردم. فکر می‌کردم هیچ هدفی برای زندگی ندارم."
یک مترجم کرد که برای واحد او در گارد ملی کار می‌کرد او را با یک سرباز پیشین بریتانیایی که درگیر آموزش پیشمرگه‌ها بود در تماس گذاشت. او بر خلاف توصیه خانواده اش و دولت آمریکا خرداد ماه راهی کردستان عراق شد.
اولیری در اربیل، پایتخت کردستان عراق، با مقامی از جناح حزب دمکرات کردستان ایران آشنا شد که او را متقاعد کرد بزرگترین خطر برای کردهای منطقه داعش نیست بلکه ایران است. اولیری می‌گوید: "داعش خطری دائم برای کردستان یا منطقه نیست اما نفوذ ایران در این منطقه به شکلی دیوانه وار زیاد است. آنها نگاه مذهبی تندی دارند."
اولیری با پیوستن به سربازان حزب دمکرات کردستان ایران "اساسا نخستین نیروی غربی است که کردها تا کنون به داخل خود راه داده اند." او مدعی است تاکتیک‌های آموخته در دوران خدمتش را با اندک زبان کردی که یاد گرفته است به سربازان آموزش می‌دهد: اینکه چطور کمین کرد، چطور حرکت نیروها را زیر نظر گرفت، و چطور کمک‌های اولیه ارائه داد. افرادی که او آموزش می دهد پیشمرگه‌های جنگ دیده ای نیستند که در شمال عراق به جنگ داعش می‌روند. آنها سلسله مراتب نظامی ندارند و مردانی تا شصت ساله هم ممکن است در میان شان دیده می‌شود.
در ماه‌های اخیر تنش میان کردهای ایرانی و رژیم ایران افزایش یافته است. در اردیبهشت ماه هزاران ایرانی کرد در مهاباد و دیگر نقاط به خیابان‌ها سرازیر شدند که در جاهایی به تظاهرات خشونت آمیز علیه رژیم بدل شد. اولیری ادعا می کند ایران روستاهای مرزی را زیر گلوله توپ قرار داده و غیرنظامیان را در مرز اعدام کرده است؛ گروه های کردی هم به پست های بازرسی در ایران حمله کرده‌اند.
او درباره عملیات فعلی صحبتی نمی کند اما نیروهایی که با او هستند "از درگیری مستقیم پرهیز می‌کنند." اولیری می‌گوید در عوض تمرکز آنها بر آمادگی برای دفاع از مرز در صورت حمله ایرانی‌ها است. به اعتقاد او پس از تصویب توافق هسته‌ای توسط آمریکا این حمله اتفاق خواهد افتاد. او می‌گوید جمهوری اسلامی خلاص از تحریم‌های نظامی جسارت بیشتری برای سرکوب اقلیت‌های شورشی پیدا خواهد کرد: "من فکر می‌کنم این به تشدید درگیری نظامی می‌انجامد و وقتی چنین شود من برای آن آماده خواهم بود."
به اعتقاد مارتن فان بروینسن، استاد مطالعات تطبیقی جوامع اسلامی در دانشگاه اوترخت، ممکن است کار به آن جا نکشد. او می‌گوید در گذشته نیروهای نظامی ایران مناطق کردنشین را مورد حمله قرار داده اند اما رژیم مدت‌ها است موافقت کرده تا زمانی که کردهای عراق جلوی حملات کردهای ایرانی تبعیدی را بگیرند ایران دست به اقدام نظامی نخواهد زد. فان بروینسن درباره توافق هسته‌ای تاکید دارد: "کردهای ایرانی نسبت به تاثیرات مثبت آن امیدوارند."
فان بروینسن می‌گوید نسبت به این که کدام یک دشمن جدی منطقه‌ای است تردید اندکی وجود دارد: "افزایش مقابله با داعش که در آن نیروهای وابسته به ایران نقش عمده‌ای بازی می کنند و نفوذ روز افزون ایران در منطقه تهدیدی جدی تر برای حزب دمکرات کردستان ایران است."
مقامات آمریکا درباره حضور یک شهروند آمریکا در میانه درگیری دیرین بین ایران و اقلیت کرد چه فکر می‌کنند؟ یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، به تایم گفت دولت آمریکا از سفر هیچ شهروند آمریکایی به عراق و سوریه برای آموزش نیروهای حزب دمکرات کردستان ایران حمایت نمی‌کند: "هر شهروند نظامی یا غیرنظامی آمریکا که ممکن است برای شرکت در فعالیت‌هایی به عراق و سوریه رفته باشد نه نقشی در تلاش‌های آمریکا در منطقه دارد و نه از آن حمایت می کند."
اولیری می‌گوید تا زمانی که تاثیری بتواند بگذارد در آن جا خواهد ماند. هدف او آن طور که ادعا می کند آگاه کردن جامعه بین‌المللی نسبت به خطری است که از سوی ایران متوجه اقلیت کرد است. او می‌گوید نهایتا برای خودش هدفی پیدا کرده است: "من صرفا این جا نیستم که با اسلحه بگردم، بلکه می کوشم چیزهایی را تغییر بدهم."