سید محمد خاتمی، رئیس جمهوری پیشین ایران، گفته است رهبر باید رهبر همه کشور و همه مردم باشد. این صریح ترین موضع گیری خاتمی در روزهای پس از انتخابات در مورد جایگاه رهبری است. منتقدان به نتیجه انتخابات مواضع رهبر جمهوری اسلامی را حمایت از دولت احمدی نژاد خوانده و حوادث ماههای گذشته را ناشی از بی طرفی رهبر می دانند.
اتحاد نیروهای سیاسی طرفدار جمهوری اسلامی که از سوی آیت الله خمینی رمز بقای حکومت خوانده می شد رویایی دست نیافتنی است. جمهوری اسلامی که حوادث بسیاری را در ۳۱ سال گذشته پشت سر گذاشته است اکنون در سالگرد جشن های پیروزی انقلاب در بحرانی سخت گرفتار شده است. بسیاری از مدیران سالهای گذشته به زندان افتاده اند و دوستان دیروز به دشمنان امروز تبدیل شده اند.
زندانیان امروز در سالهای دور بخشی از حکومتی بودند که هرگز با مخالفان خود مدارا نکرده و به رویه های قضایی پایبند نبوده است. در روزهایی که پیامد انتخابات ۲۲ خرداد بود، برخی از سیاستمداران و بویژه روحانیون با نفوذ نظیر هاشمی رفسنجانی کوشیدند که پادرمیانی کنند و از طریق رهبر بحران سیاسی را به نحوی حل کنند. اما به گفته ناظران، آیت الله خامنه ای با حمایت بی دریغ از دولت تعادل سیاسی در ایران را بر هم ریخت، به همین دلیل راه مذاکره بسته شد. مسیری که در سالهای گذشته به جمهوری اسلامی کمک کرده بود تا در مواقع بحرانی مسائل را با رایزنی در پشت پرده حل کند.
در چنین فضایی گفته شده است که سید محمد خاتمی در نامه ای خطاب به رهبر جمهوری اسلامی از او خواسته است که بحران فعلی را به نحوی مدیریت کند. آقای خاتمی در حالی روز دوشنبه در جمع اعضای شورای مرکزی خانه احزاب گفت: «می گویند فلانی نامه نوشته و در نامه فلان مطلب را ذکر کرده است، می خواهند فضا سازی کنند تا بگویند کسانی که از سوی مردم مورد توجه قرار گرفته اند با هم اختلاف نظر دارند، که اصلا این طور نیست. اینها می خواهند بگویند چهره هایی که مورد توجه مردم بودند آنان را جا گذاشته اند».
این پاسخی بود که خاتمی به کسانی داد که در روزهای گذشته او را به مصالحه متهم می کردند. اما شاید مهمترین بخش از سخنان خاتمی در مورد جایگاه رهبری باشد. در جمهوری اسلامی که نقد جایگاه رهبری می تواند تبعات سیاسی در پی داشته باشد سید محمد خاتمی صریحا گفته است ما می خواهیم که رهبری، رهبر همه کشور و همه مردم باشد و آن چه ما می خواستیم حکومتی نبود که تحت نظارت مردم نباشد.
رئیس جمهور سابق ایران همچنین اضافه کرده است که پاسخ اعتراض مدنی مردم افزایش فشار و سرکوب و زندان و اعدام نیست. خاتمی در این دیدار و در آستانه جشن های انقلاب در «دهه فجر» باردیگر تأکید کرد ما خشونت را تأیید نمی کنیم و خدا کند که مردم هم با هم با خشونت رفتار نکنند.
در حالی که اظهارات خاتمی همواره با نقد منتقدانش مواجه بوده است او اکنون در اظهاراتی صریح رهبری را به قرارگرفتن در جایگاهی فراتر از حامی یک جناح بودن فراخوانده است. شاید در این روزها او قصد دارد حوادث ۳۱ سال پیش و نقش کسانی را که در این روزها در زندان بسر میبرند به رهبری یادآوری کند.
محمد خاتمی: رهبر باید رهبر همه کشور و همه مردم باشد
