امارات متحده عربی روز یکشنبه ۲۲ اردیبهشت اعلام کرد چهار کشتی تجاری در جریان یک «عملیات خرابکارانه» در نزدیکی بندر فجیره، هدف قرار گرفتند. یک روز بعد هم مقامهای عربستان سعودی اعلام کردند دو فروند از این کشتیها متعلق به این کشور بودند که دچار آسیب شدند، گرچه این حادثه تلفات جانی یا زیستمحیطی نداشته است.
در ایران اما واکنشها به این خبر متفاوت بود. نخستین بار این شبکه المیادین، تلویزیون عرب زبان نزدیک به ایران، بود که از انفجار در بندر فجیره و آتش گرفتن چند نفتکش خبر داده بودند؛ خبری که تکذیب شد.
پس از آنکه امارات متحده عربی اعلام کرد عملیات خرابکارانه علیه چهار کشتی انجام شده، برخی گروهها در ایران این اتفاق را نشانهای از قدرت جمهوری اسلامی و متحدان آن در منطقه توصیف کردند.
این مسئله به خصوص از سوی طیفی که در ایران به «اصولگرایان تندرو» شناخته میشوند، بیشتر مورد تاکید قرار گرفت. در عین حال که برخی مسئولان جمهوری اسلامی هم مواضع به نسبت مشابهی اتخاذ کردند.
برای نمونه حشمتالله فلاحتپیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، در صفحه توئیتر خود نوشت: «انفجارهای فجیره نشان داد، امنیت جنوب خلیج فارس شیشه ای است.»
در بسیاری از این توییتها، تلویحا تایید شده است که جمهوری اسلامی یا یکی از گروههای شبهنظامی متحد آن در منطقه، عامل اصلی این اتفاق هستند و «عملیات خرابکارانه» مورد نظر مسئولان امارات متحده عربی از سوی آنها انجام شده است.
حسین دلیریان، دبیر دفاعی پیشین خبرگزاری تسنیم - نزدیک به سپاه پاسداران - چنین درباره این خبر اظهارنظر کرد: «اگر کافه بهم بخورد، برای همه میخورد. نمیدونم این ضربالمثل رو شنیدید یا نه اما حال روز این روزای بعضیها مصداق این ضرب المثله!»
استفاده از عبارت «تیر غیب» برای توصیف اتفاقی که در فجیره رخ داد هم مورد استفاده برخی کاربران اصولگرا بود. از جمله کاربری با نام «ابو مهدی، فدایی رهبر» نوشت: «ازین به بعد نیروهای متخاصم با وضعیت جدیدی در عرصه نظامی روبرو خواهند شد که از آن به عنوان تیر غیب میتوان نام برد. چهار نفتکش سعودی و اماراتی در امنترین سواحل اماراتی در روز روشن منهدم میشوند.»
وقوع این اتفاق در بند فجیره همزمان با آن صورت میگیرد که تنش در خلیج فارس بیش از پیش شده است. ایالات متحده با اعزام ناو هواپیمابر آبراهام لینکلن و بمب افکنهای ب۵۲ به خاورمیانه، آرایش نظامیاش در منطقه را در پاسخ به آنچه نشانههای نگرانکننده از قصد و تدارک احتمالی ایران برای حمله به مواضع و نیروهای آمریکایی عنوان شده، تقویت کرده است.
علاوه بر این وزارت دفاع آمریکا، پنتاگون، یک سامانه دفاع موشکی پاتریوت و یک ناوگان رزمی نیروی دریایی که پیشتر آبهای خلیج فارس را ترک کرده بود به منطقه بازگردانده است.
پیشتر برخی رسانهها به نقل از مقامهای وزارت دفاع آمریکا نوشته بودند که یکی از دلایل اعزام نیرو و تجهیزات نظامی به خلیج فارس، جابهجایی موشکهای بالستیک در خلیج فارس به وسیله قایق از سوی سپاه پاسداران بوده است.
براساس این گزارشها، مقامهای پنتاگون بر این باورند که اقدامهای جمهوری اسلامی میتواند نیروهای آمریکایی و همچنین نیروهای ائتلاف در عربستان سعودی، بحرین و قطر را در معرض خطر قرار دهد. همچنین این احتمال که نیروهای حوثی تحت حمایت ایران حمل و نقل در دریای سرخ را با مشکل مواجه کنند، وجود دارد.
در این میان حامد رحیمپور، دبیر بینالملل روزنامه خراسان، در توییتی نوشت: «همه گزینههای ما روی میزند، هم بندر ینبع زده شد، هم بندر فجیره، دو بندری که قراره جایگزین نفت ایران باشند! چنان هم خوردن خودشون نفهمیدن از کجا خوردن!»
جواد جلالی، روحانی اصولگرا، از دیگر افرادی بود که درباره این اتفاق اظهارنظر کرد. او در توییتی که چند ساعت بعد آن را پاک کرد، نوشت: «غیر از موشک های شهاب و غدیر و قدر و هوت و فجر، یه موشکی هم داریم که بهش می گیم تیر غیب، که به وقت وقتش عمل می کنه.»
اشاره به مساله تنگه هرمز هم از دیگر مواردی بود که مورد اشاره کاربران اصولگرا قرار گرفت. مسئولان جمهوری اسلامی چندین بار تهدید کردهاند که اگر صادرات نفت ایران به صفر برسد و این کشور نتواند برای صادرات نفت خود از تنگه هرمز استفاده کند، اقدام به بستن آن خواهند کرد.
تنگه هرمز یک گذرگاه عمده برای تجارت نفت به شمار می رود، به طوری که حدود ۲۰ درصد نفت خامی که از مسیر آبراههای جهان معامله می شود و بخش عمده نفت صادراتی عربستان از تنگه هرمز عبور میکند. بندر فجیره در حدود ۱۴۰ کیلومتری تنگه هرمز قرار دارد.
یک کاربر اصولگرا هم چنین درباره رخداد فجیره اظهارنظر کرد: «ناامنی بندر فجیره امارات از همه بیشتر برای آمریکایی ها وحشتناک بود ؛ چراکه این بندر جایگزین تنگه هرمز برای انتقال نفت بود که با تیر غیب نا امن شد.»
و در نهایت یک کاربر دیگر درباره عملیاتی که منجر به خرابکاری در فجیره شد، چنین نوشت: «نظام ایران اولین عملیات انتقامیش را انجام داد؟ یا در حال ورود ناخواسته به جو رسانه ای که خود ایجاد کرد است؟ فعلا مشخص نیست.»
هنوز مسئولان اماراتی جزئیات بیشتری درباره این عملیات ارائه نکردهاند، گرچه برخی گمانهزنیهای غیررسمی از احتمال دست داشتن جمهوری اسلامی یا گروههای شبهنظامی وابسته به آن در این حمله سخن گفتهاند.