مقاله ای از لارنس نورمن در وال استریت جورنال
رییس انرژی اتحادیه اروپا پس از دیدار با مقامات ایرانی می گوید گاز طبیعی مایع ایران پس از سه تا چهار سال نقشی مهم در سبد انرژی آن اتحادیه بازی خواهد کرد.
میگل آریاس کانییته، کمیسر انرژی اتحادیه اروپا، در قالب هیاتی برای گسترش روابط تجاری و سیاسی با ایران در پی لغو تحریم های هسته ای به ایران رفته بود.
در ماه های اخیر بسیاری از دولت های اروپایی هیات هایی را به تهران فرستاده و از طرح هایی برای ارتقاء سطح سرمایه گذاری و تجارت با ایران پرده برداشتند، اما سفر دو روز گذشته نخستین نمونه برای تعیین چارچوبی وسیع تر در حوزه انرژی بود.
میگل کانییته، روز شنبه با بیژن زنگنه، وزیر نفت ایران، و روز یکشنبه با علی اکبر صالحی، معاون رییس جمهوری ایران، دیدار و گفتگو کرد.
ایران پیش از تشدید تحریم ها یکی از تامین کنندگان عمده نیاز اروپا به انرژی بود. پاییز گذشته در حالی که اتحادیه اروپا آماده لغو تحریم های ایران می شد، کمیسیون اتحادیه اروپا در تخمینی اعلام کرد این بلوک تا سال ۲۰۳۰ میلادی بین ۲۵ تا ۳۵ میلیارد متر مکعب گاز عمدتا به شکل گاز مایع طبیعی از ایران وارد خواهد کرد.
میگل کانییته پس از دیدار با مقامات ایرانی درباره چرایی آغاز سریع جریان گاز از ایران به اروپا طی سه چهار سال آینده، گفت زیرا ایران به دنبال تکمیل سه مجتمع تولید گاز مایع طبیعی است که پیش از تشدید تحریم ها در دست اجرا بود.
کانییته معتقد است: "توسعه مجتمع گاز خیلی طول نمی کشد. یقینا فردا آماده نخواهد شد... اما برای میان مدت بسیار روشن است که گاز مایع طبیعی یک امکان خواهد بود و این مهم با استراتژی امنیت و تامین انرژی اتحادیه اروپا سازگار است."
کمیسر انرژی اتحادیه اروپا گفت مقامات ایران روشن کردند که هیچ منافع آنی در گسترش خط لوله گاز به اروپا ندارند زیرا زمان زیادی خواهد برد و انتقال آن نیازمند رسیدن به توافق با بعضی رقبای منطقه ای است.
کانییته گفت: "در این شرایط تنها گاز مایع طبیعی به عنوان بزرگترین امکان تامین گاز به بازار جهانی و بازار اتحادیه اروپا می ماند."
با وجود امیدهای اتحادیه اروپا دلایل محکمی برای احتیاط وجود دارد.
مصرف داخلی گاز طبیعی در ایران کماکان بالا است و این به معنای محدود بودن ظرفیت فعلی صادرات ایران است. سیاست های تغییر الگوی مصرف با قطع یارانه های انرژی در ایران با مقاومت عمومی روبرو شده است و سال ها تحریم باعث شده که میدان های اصلی گازی ایران توسعه نیافته است.
فراتر از چالش های لجستیک، مساله مهم بهای گاز است. ایران باید بهای گاز صادراتی اش را به شکل چشمگیری پایین بیاورد تا بتواند با گاز صادراتی ارزان روسیه رقابت کند. در گذشته، چندین مورد مذاکرات ایران با امارات متحده عربی، هند، و ترکیه برای صادرات گاز بی نتیجه شکست خورد.
در حالی که مجتمع اصلی گاز مایع طبیعی ایران تا زمان تکمیل دو سال کار دارد، هنوز روشن نیست که آیا ایران دو مجتمع دیگر را هم راه اندازی خواهد کرد یا نه. اگر ایران چنین تصمیم سیاسی بگیرد نیازمند سرمایه گذاری سنگین در فناوری لازم برای توسعه بخش گاز مایع طبیعی است.
مصرف داخلی گاز طبیعی در ایران کماکان بالا است و این به معنای محدود بودن ظرفیت فعلی صادرات ایران است. سیاست های تغییر الگوی مصرف با قطع یارانه های انرژی در ایران با مقاومت عمومی روبرو شده است و سال ها تحریم باعث شده که میدان های اصلی گازی ایران توسعه نیافته است.
اتحادیه اروپا از زمان بحران اوکراین در پی ایجاد تنوع در منابع تامین انرژی و کاهش وابستگی به گاز روسیه بوده است.
میگل کانییته می گوید ایران منبع تامین ایده آلی برای آینده است زیرا با وجود افزایش تنش ها با ایران بر سر برنامه هسته ای تهران هیچ گاه جریان انتقال انرژی را قطع نکرد: "ایران هرگز از نفت و گاز به عنوان سلاح سیاسی استفاده نکرده است."
پس از دیدارهای شنبه و یکشنبه در تهران، نقشه راه پیشبرد روابط ایران با اروپا روشن تر شده است. دو طرف با تشکیل سه گروه همکاری مشترک - در حوزه نفت و گاز، انرژی های تجدید پذیر و مصرف بهینه انرژی، و برق - برای پرداختن به جزییات موافقت کرده اند. قرار است سالانه یک دیدار در سطح وزیران برگزار شود.
طرفین همچنین بر سر همکاری مشترک در پروژه های هسته ای غیر نظامی از جمله مشاوره برای آزمایش کارآیی تاسیسات ایران و بعضی کارهای پژوهشی مشترک توافق کردند. تحقیق و توسعه فراگیر در حوزه هسته ای بر اساس برجام ممنوع است.
قدم بعدی برگزاری نشستی تجاری در حوزه انرژی است، که میگل کانییته امیدوار است ابتدای سال میلادی جاری برگزار شود. هدف از این نشست بررسی قراردادهای انرژی در آینده خواهد بود.
ایران پیشاپیش در نحوه قراردادهایش با شرکت های خارجی تغییراتی داده است تا سریع تر پای سرمایه گذاران را به ایران باز کند. البته این امر مساله سیاسی حساسی است و در مورد دادن امتیازهای گسترده به شرکت های خارجی مخالفت هایی در ایران وجود دارد.
میگل کانییته می گوید در زمانی که بهای انرژی پایین است، چاره ای غیر از قراردادهای نفتی انعطاف پذیرتر نیست: "ما باید سعی کنیم قراردادهای نفتی را در فرمی تازه شکل بدهیم. این قراردادها باید مناسب مقصود باشد."
* برگردان فارسی این مقاله تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.