خبرگزاری رویترز روز یکشنبه ۴ اسفند در گزارشی نوشت که تندروهای ضدغرب آماده پیروزی در انتخابات پارلمانی ایران میشوند و به نظر میرسد گزینههای مطلوبشان برای کسب صندلی ریاست جمهوری در انتخابات آینده خیز بردارند؛ اما به رغم قدرت فزاینده این گروه، بحران اقتصادی میتواند آنها را وادار به تعامل با ایالات متحده کند.
تهران گفته است که تا زمان برچیده شدن تحریمهای فلج کنندهای که پس از خروج دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده از توافق هستهای سال ۲۰۱۵ و درخواست برای دستیابی به یک توافق جامعتر علیه ایران اعمال شده است، هرگونه گفتوگو با واشنگتن را رد میکند.
اما نارضایتیهای فزاینده از مشکلات اقتصادی، که باعث شده است بسیاری از ایرانیها در انتخابات روز جمعه از رأی دادن خودداری کنند، میتواند حاکمان مذهبی جمهوری اسلامی را وادار کند دیپلماسی را جایگزین نوعی رویارویی کنند که در ماه ژانویه تقریبا داشت به یک جنگ تمام عیار کشیده میشد.
برخی از افراد درون حاکمیت میگویند آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، ممکن است «جام زهر» را سر بکشد. این اصطلاح - یعنی «سر کشیدن جام زهر» - اشاره به عبارتی است که سلف او، آیتالله روحالله خمینی، وقتی با توافق آتشبس ابتکاری سازمان ملل متحد که به جنگ هشت ساله ایران و عراق در دهه هشتاد میلادی پایان داد، استفاده کرد.
اقتصاد شکننده ایران، به واسطه کارزار «فشار حداکثری» ایالات متحده – که نفس صادرات حیاتی نفت را به شماره انداخته است – تضعیف شده و همچنین فساد و سوءمدیریتی که بسیاری از مردم ایران را از حاکمیت دور کرده، باعث شده مسئولان ایران گزینههای معدودی پیش رو داشته باشند.
کشته شدن قاسم سلیمانی، مشهورترین فرمانده نظامی ایران در حمله پهپادی آمریکا در بغداد، و تلافی ایران با انجام حملات موشکی به مواضع آمریکا در عراق، این دو دشمن دیرینه را در ماه ژانویه تا آستانه جنگ با یکدیگر پیش برد.
ایران از نقش نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس ناراضی است و واشنگتن به ائتلافهای شبهنظامی منطقهای و برنامه موشکی و همچنین به فعالیتهای هستهای ایران – که تهران میگوید صلح آمیز است، اما واشنگتن نگران است که شاید با هدف ساخت بمب هستهای دنبال شود – انتقاد دارد.
هر چند حل و فصل این مسائل ممکن است دشوار باشد، اما شروع مذاکره بر سر هر یک از آنها میتواند نمایانگر یک تحول عمده دیپلماتیک باشد.