مقالهای از گای تیلور برای روزنامه واشنگتن تایمز
انتخابات هفتم اسفند ماه نخستین سنجش بزرگ افکار عمومی پس از توافق هسته ای است و روشن خواهد کرد که آیا به رییس جمهوری ایران برای پیشبرد اصلاحات سیاسی و اقتصادی چراغ سبز داده شده است یا نه.
فعالان سیاسی اپوزیسیون معتقدند با وجود رد صلاحیت های گسترده، انتخابات پارلمانی قلابی است؛ اما تحلیلگران باور دارند که مساله برای حسن روحانی از اهمیت بالایی برخوردار است.
تریتا پارسی رییس شورای ملی ایرانیان آمریکا می گوید "اگر روحانی با مجلسی طرف شود که تحت تسلط مخالفان دولت نباشد، از موقعیت به مراتب بهتری برای پیشبرد تغییرات مورد نظرش برخوردار خواهد بود" و اگر حامیان روحانی اکثریت مجلس را در اختیار بگیرند "فشار بیشتری بر او برای بهبود وضع حقوق بشر و آزادی ها مدنی وارد خواهد شد."
تریتا پارسی معتقد است "بعضی ممکن است تصور کنند که روحانی شاید به خاطر سطح انتظارات چندان به دنبال پیروزی نباشد. اگر او به یک پیروزی بزرگ دست پیدا کند، انتظارات مردم نسبت به حجم تغییرات، ممکن است از کنترل خارج شود."
با اجرای توافق جامع هستهای و برداشته شدن تحریمهای بین المللی، انتظارات بیشتر هم شده است. سیل شرکت ها و سرمایه گذاران خارجی روانه بازار اقتصاد ایران شده است.
ناتوانی در نمایش مزایای محسوس لغو تحریم ها، میتواند به اعتراضات سیاسی منجر شود که پس از انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۸۸ دیده شد.
روحانی با رایزنی با شورای نگهبان و کسب تایید صلاحیت ۱۵۰۰ متقاضی کاندیداتوری که پیشتر صلاحیت شان رد شده بود، به یک پیروزی کوچک دست یافت، اما بسیاری از چهره های شاخص میانه رو رد صلاحیت شدند.
این وضعیت باعث شد، عده ای بپرسند که آیا آیت الله علی خامنهای میخواهد نتیجه انتخابات مجلس را به گونهای کنترل کند که ابعاد اصلاحات مورد نظر روحانی مهار شده باشد.
فارغ از مذاکرات هستهای، تلاش های رییس جمهوری ایران برای اصلاحات در بهترین حالت کند بوده است. تحلیلگران میگویند وضعیت حقوق بشر در دوره روحانی با افزایش شمار اعدام ها و تعداد زندانیان سیاسی همچنان اسفناک است.
تندروها از این وحشت دارند که رأی دهندگان، به خاطر انتظاراتی که از بهبود سطح زندگی شان در پی لغو تحریمها دارند، به نامزدهای طرفدار روحانی رأی بدهند.
اگر ائتلاف اصلاح طلبان و حامیان دولت موفق شوند، روحانی قادر خواهد بود قوانینی را از تصویب بگذراند که دست کم تغییرات سیاسی و اصلاحات اجتماعی کمی را موجب شود.
اما قدرت بی حد و حصر شورای نگهبان در کانون آن چیزی قرار دارد که فعالان اپوزیسیون ایران فساد فراگیر حکومت دینی توصیف میکنند و معتقدند کل روند دموکراتیک ایران را تحت الشعاع قرار داده است.
از جمله سرسخت ترین مخالفان جمهوری اسلامی، شورای ملی مقاومت ایران، سازمانی است که دفاتری در پاریس و واشنگتن دارد. این گروه گزارش ۷۱ صفحهای انتقادی را منتشر کرده که میگوید، حکومت روحانیون در ایران در ظاهر انتخابات برگزار میکند، اما انحصار قدرت را از طریق ولی فقیه در دستان خود نگاه میدارد.
دو جوان طرفدار شورای ملی مقاومت در ایران در گفتوگو با واشنگتن تایمز همین احساس را منعکس کردند.
جوان ۲۷ ساله ای که خود را شهرام معرفی کرد گفت "ما با این رژیم هیچ انتخابات دموکراتیکی نداریم. غربی ها فکر میکنند ما دو حزب متفاوت میانه رو و تندرو داریم. اما از نظر من هر دو یکی هستند. این یک انتخابات نیست. گزینشی از بین افراد دست چین شده است."
دیگران از جمله تریتا پارسی میگویند انتخابات با وجود ابعاد محدود آن در سیاست ایران یک رقابت است و نتایج اش عواقبی واقعی به دنبال دارد.
اگر تندروها کنترل خود بر مجلس را حفظ کرده یا گسترش بدهند، میتوان انتظار داشت که امید روحانی برای بهره برداری از لغو تحریمها ناامید خواهد شد.
تلاش های روحانی برای تشویق سرمایه گذاران خارجی پیشاپیش با مقاومت اصولگرایان روبرو شده است.
به باور تریتا پارسی خطر اصلی در این است که تندروها در انتخابات جمعه شکست سختی را متحمل شوند: "اگر بسیاری از محافظه کاران در نهایت بیرون از نظام سیاسی قرار بگیرند، ممکن است از بیرون از سیستم فشار بیاورند و با افراطی کردن جامعه و دست زدن به حملات به منافع خارجیها در ایران مشکل بیآفرینند."
* برگردان فارسی این مقاله ها تنها برای آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آنها الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.