به دنبال بی پاسخ ماندن درخواست دو تن از چهره های شاخص معترض به حاکمیت در ایران از وزارت کشور برای برگزاری تظاهرات در سالگرد انتخابات، آقایان میرحسین موسوی و مهدی کروبی با انتشار بیانیه ای در سالروز انتخابات، خبر از عدم برگزاری راهپیمایی دادند و نوشتند: «جهت حفظ جان و مال مردم اعلام می داریم راهپیمایی پیش بینی شده برگزار نخواهد شد.» همزمان از صبح چهارشنبه نیروهای نظامی و انتظامی در برخی خیابان های تهران مستقر شده اند و با آن که فرمانده نیروی انتظامی تهران دلیل این امر را برگزاری مانور ارتقاء امنیت در جامعه اعلام کرده، اما بسیاری از تحلیلگران دلیل اصلی آن را نزدیک شدن به سالروز انتخابات پرحادثه دهمین دور ریاست جمهوری اسلامی خوانده اند.
انتخابات خرداد ماه سال ۸۸ گسترده ترین جنبش اعتراضی را در تاریخ جمهوری اسلامی ایران رقم زد و حاکمیت را بر آن داشت تا با در پیش گرفتن رفتاری سرکوبگرانه علیه مردم معترض، بقای خود را تضمین کند.
دکتر رسول نفیسی تحلیلگر مسائل ایران و جامعه شناس در واشنگتن در ابتدای گفت و گو با وبسایت صدای آمریکا مروری دارد بر شکل گیری جنبش اعتراضی مردم ایران در سال ۱۳۸۸:
مصاحبه با دکتر رسول نفیسی را از اینجا بشنوید
رسول نفیسی: این جنبش سازمان یافته نبود و رهبری نداشت. این جور جنبش ها مثل سیل بهاری است که ناگهان می زند و بعد متوقف می شود و خواه ناخواه نمی تواند با قدرت و انرژی اول ادامه راه دهد. سیستم موفق شده است تحت حکومت نظامی دائمی که از چندین لایه نیروهای امنیتی از انصار حزب الله تا سپاه پاسداران تشکیل شده، مردم را از خیابان ها براند و جنبش ها را تحت کنترل درآورد. منتها اینجور مسائل دو رویه کوتاه مدت و بلند مدت دارد. به نظر می رسد که دولت ایران به مسئله کوتاه مدت دلخوش کرده است، فقط در فکر زمان حاضر است و مانند سی و یک سال گذشته هیچ نوع آینده نگری ندارد. طبیعتا دولتی که برای آینده پروژه ای ندارد، اقداماتش هم به روز و ماه محدود می شود.
صدای آمریکا: به نظر شما در رویدادهای یک سال گذشته چه شخص یا چه جناح و ناحیه ای در ایران، متحمل بیشترین آسیب شده است؟
رسول نفیسی: شرایطی که پس از انتخابات دهم ریاست جمهوری در ایران ایجاد شد همه را بازنده کرد، اعم از رهبران اصلاح طلب و بنیادگرا، جامعه مدنی، روشنفکران، مطبوعات و کل کشور. این امر برای نسل های آینده و حتی نوادگان آقایانی که به شدت مشغول سرکوب هستند عواقب بدی خواهد داشت. اما اگر بخواهیم مقایسه کنیم سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برنده اصلی این جریان بوده است؛ می بینیم که دائما پست های بیشتری را اشغال می کند، سخنگوهایش بیشتر خود را نشان می دهند و منابع اقتصادی را زیر تسلط خود می آورد. اما با در نظر گرفتن این که سپاه یک نیروی برخاسته از مردم است، اکنون با از دست دادن محبوبیت در میان مردم، چندان هم برنده این بازی نیست. خود آقای خامنه ای که در واقع پشت همه این جریانات است الان در نظر مردم به هیچ عنوان نقش رهبری ندارد بلکه متحد احمدی نژاد و هم ردیف او است، ضمنا باید مخالفت های بین المللی، محکومیت ها و عنوان هایی که به او داده شده است را هم در نظر بگیریم. یکی دیگر از سرکوب شدگان این جریان هاشمی رفسنجانی است. ممکن است برخی مخالفت هایی که قبلا با آقای هاشمی وجود داشت، الان به لحاظ مظلومیت ایشان تا حدی از بین رفته باشد. مجلس ایران نیز یکی دیگر از بازندگان اصلی است چرا که زمانی که حتی می خواهد تصمیم هایی نسبتا نیمه جدی بگیرد، می بینیم که بلافاصله حکم حکومتی صادر می شود و چنین مسائلی این مجلس را به یک مجلس فرمایشی تبدیل کرده است، بسیار شبیه مجالسی که در دوره پهلوی وجود داشت.
صدای آمریکا: سهم مردم و کسانی که به نوعی نقش رهبری بر دوششان قرار گرفت، چیست؟
رسول نفیسی: جامعه مدنی ایران باخت. تمامی ارگان هایش از بین رفت .روزنامه نگاران و روزنامه های آزاد همگی نابود شدند یا در حال نابودی اند. حتی فرضا آموزش موسیقی در مدارس ممنوع اعلام شد و در حال جدا کردن دانشجویان دختر و پسر و تبعید دانشگاه ها به خارج از شهرها هستند. ولی رهبرانی مثل آقایان کروبی و موسوی تا حدی به چهره های مقبول جامعه بدل شدند ولی متاسفانه به خاطر سوابقشان مشکل می توان آنان را رهبران ملی محسوب کرد. بخصوص آقای موسوی با اشاراتی که به دوران (به گفته او) طلایی آقای خمینی دارد، خود را از جامعه جوان حامی خود جدا می کند. اما آنان هم مانند هاشمی رفسنجانی شاید تا حدی اسمشان در این جریان منزه شده باشد.»
صدای آمریکا: در گذشته بارها چهره های نزدیک به حاکمیت از کور کردن چشم فتنه سخن گفته اند. از جمله می توان به هشدارهای اخیر حسن فیروزآبادی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، خطاب به آقایان کروبی و موسوی و سخنان آیت الله خامنه ای و محمود احمدی نژاد در مراسم سالروز مرگ آیت الله خمینی اشاره کرد. این سخنان هشدار آمیز را به چه معنایی می توان تعبیر کرد؛ جنگ روانی علیه جناح مقابل یا تهدید آنان؟
رسول نفیسی: من نظرتان را به دو موضوع جلب می کنم. اول این که دولت عنوان فتنه را درباره یک جنبش عظیم ملی به کار می برد که نشان می دهد تا چه حد از درک جریان غافل است. حال اگر آقایان به عنوان تحقیر آن را فتنه بخوانند، انشاءالله با خودشان فکر نکنند که این فتنه ای بوده که از سوی چهار نفر تشکیل شده است. دوم این که سخنان آقایان خامنه ای، احمدی نژاد و فیروزآبادی دلیل بر ضعف است، چرا که لازم نیست که پس از یک سال با چنین الفاظ درشتی از جنبش مردم ایران یاد شود. پس نشان می دهد که حاکمیت هنوز در ترس و واهمه است و اگر هم چشم جریان کور شده باشد، جسم و روح آن هنوز وجود دارد. آنان به عمق و تاریخ جریان واقف و از آینده خود هراسناک هستند و این اظهارات بیشتر از سر هراس است تا اقتدار. وگرنه یک دولت مقتدر نیازی به تهدید مردم خود ندارد.