سیر صعودی نرخ دلار در بازار آزاد
به گزارش خبرگزاری های مختلف داخلی نرخ ارز که در روزهای گذشته سیر نزولی درپیش گرفته و به زیر ۳هزار تومان رسیده بود، در نخستین ساعت های امروز صبح بار دیگر صعود کرد و میانگین آن به حدود ۳هزار و نود تومان رسید. روز چهارشنبه دلار در ارزان ترین و گران ترین وضعیت خود بین ۲هزار و ۹۷۰ تا ۳هزارو ۱۴۰ تومان در بازار آزاد تهران به فروش رسید. این در حالی ست که نرخ دلار شامگاه دوشنبه تا ۲۸۴۰ تومان پایین آمده بود. ناظران بازار ارز ایران علت این فرود قیمت را دیدار وزیر خارجه با کاترین اشتون، رئیس سیاست گذاری اتحادیه اروپا ارزیابی کردند. با آن که تصور می رفت قیمت دلار بازهم کاهش یابد، صبح روز سه شنبه دلار که با قیمت ۲۹۰۰ تومان، یعنی ۶۰ تومان ارزان تر از روز قبل آغاز شده بود پس از سخنان رئیس کل بانک مرکزی تا پایان روز سه شنبه سیر افزایشی طی کرد و به ۲۹۴۰ تومان رسید. این سیر صعودی امروز، چهارشنبه نیز ادامه یافت.
نوسان های ارز و طلا در هفته اخیر و علل آن
نرخ ارز و طلا در بازار که در هفته اخیر با سیری نزولی همراه شد و قیمت دلار را به زیر سه هزار تومان رساند، در دو روز گذشته سیری افزایشی را آغاز کرده است.
این نوسان های شدید ارز و طلادر هفته گذشته علت اقتصادی نداشت و علت اصلی کاهش تقاضا و بالا رفتن عرضه و سقوط نرخ ارز مسائل روانی و نظاره و انتظار بازار از اقدام های دیپلماتیک دولت بود.
علت سیر صعودی نرخ ارز را بسیاری از منتقدان واکنش بازار ارز به سخنان روز سه شنبه رئیس کل بانک مرکزی ارزیابی می کنند. ولی الله سیف که پیش از رسیدن به مقام ریاست بانک مرکزی گفته بود نرخ ۳۲۰۰ تومان برای دلار مناسب است، روز سه شنبه نیز پس از جلسه صبحانه در اتاق بازرگانی اعلام کرد که در حال حاضر نرخ ارز در بازار منطقی ست و به کف قیمت رسیده و کاهش بیشتر آن به نفع کشور نیست. به عبارت دیگر سقوط قیمت دلار در بازار داخلی در همین حد است و بهتر است از این حد پایین تر نرود زیرا به سود کشور نخواهد بود.
رئیس بانک مرکزی در محک:موافقان و مخالفان
موافقان: ثبات نرخ ارز در برابر نوسان روانی نرخ دلار
موافقان نظر آقای سیف پایین آمدن نرخ دلار را امری مصنوعی می دانند. آنان می گویند افزایش شدید تورم و نقدینگی، و کاهش تولید نفت بر اثر تحریم ها، و سقوط نرخ رشد، و وابستگی فزاینده به واردات، نرخ واقعی ریال را در برابر دلار کاهش داده است و تداوم این وضعیت می تواند کمر اقتصاد رو به سقوط ایران را درهم بشکند. زیرا درآمد دولت به فروش ارز در بازار اتکا دارد و از آنجا که در آمد ارزی کشور در مقایسه با دوسال پیش به یک سوم کاهش یافته در صورت کاهش بیشتر قیمت ارز دولت نمی تواند هزینه های خود را تامین کند.
نایب رئیس اتاق بازرگانی نیز در گفت و گو با رادیو اقتصاد در حمایت از سخنان رئیس کل بانک مرکزی گفت نوسان نرخ ارز زیان بار است و باید نرخ اقتصادی ارز تعیین شود و به نرخی برسیم که ثبات منطقی و پایدار واعتماد در امر اقتصاد کشور ایجاد کند.
روز چهارشنبه معاون ارزی بانک مرکزی نیز در گفت و گو با خبرنگاران بر برنامه بانک مرکزی درمورد تک نرخی کردن نرخ ارز تاکید کرد. او در عین حال گفت نرخ ارز توسط بازار تعیین می شود و نرخ فعلی دلار در بازار آزاد به ۲۹۰۰ تومان رسیده که این قیمت واقعی است. او نیز تاکید کرد که کاهش نرخ ارز به نفع کشور نخواهد بود.
سایت آینده ضمن تاکید بر خطری که سقوط شدید نرخ ارز برای دولت به بار می آورد، نوسان قیمت ارز را از آن هم خطرناک تر دانسته است. به نوشته این سایت اگر سیر نزولی قیمت ارز «به خاطر عوامل روانی چند روز یا چند هفته مانند بهار و تابستان گذشته ادامه یابد» و دولت نتواند این بازار را ثابت نگاه دارد، به نوشته این خبرگزاری: «بازار دچار نوسان و بازگشت قیمت ها به وضعیت سابق می شود و در این میان مردم و تولید کنندگان و فعالان سالم بخش اقتصاد بازنده و رانت خواران و دلالان برنده خواهند بود.»
منتقدان: بانک مرکزی و حفاظت از ارزش پول ملی
بااین حال سایت آینده سخنان ولی الله سیف در مخالفت با افزایش قیمت پول ملی را خلاف سیاست های بانک مرکزی دانسته می گوید حتی اگر این نظر کارشناسی هم بود نبایست رئیس کل بانک مرکزی آن را اعلام می کرد. زیرا بانک مرکزی حافظ و حامی ارزش پول ملی کشور است.
احمد میر مطهری دبیرکل پیشین بورس در گفت و گو با سایت خبر آنلاین با انتقاد شدید از سخنان رئیس کل بانک مرکزی، این گونه ابراز نظرها در زمینه نرخ ارز را زود هنگام دانسته که با وظیفه بانک مرکزی که حفظ ارزش پول ملی است در تضاد است.
او سیاست داخلی و خارجی را در روند کاهشی نرخ ارز که در چند ماه اخیر آغاز شده مهم دانست و گفت با بهبود اقتصاد کشور و درصورت آزاد شدن درآمدهای ارزی و برداشتن تحریم های بانک مرکزی نرخ ریال بالا خواهد رفت. و بنابراین تا زمانی که تحریم ها لغو نشده و بخش های اقتصادی که راکد و نیم راکد شده اند بار دیگر فعال نشوند، نباید در مورد نرخ ارز اظهار نظر کرد.
روزنامه بهار نیز در مقاله ای با عنوان ارزش پول ملی را زنده کنید از ابراز نظر رئیس کل و معاون ارزی بانک مرکزی درمورد این که نباید قیمت دلار از این پایین تر برود اظهار شگفتی کرده و آن را غیر مسئولانه خوانده است. عباس هشی، نویسنده این مقاله به تفاوت قیمت دلار ۳۲۰۰ تومانی که آقای سیف حدود دوهفته پیش به عنوان قیمت واقعی دلار بر آن صحه گذاشته بود و قیمت کنونی ۲۹۰۰ تومانی دلار که او و معاونش آن را منطقی و واقعی دانسته اند اشاره کرده و گفته است کف قیمت مناسب و واقعی نمی تواند در دوهفته این همه تغییر کند.
نویسنده مقاله افت دلار را در روزهای اخیر نتیجه مذاکرات نیویورک و احتمال لغو تحریم ها دانسته است. او موانع لغو تحریم ها را دوعامل خارجی و داخلی دانسته که اولی اسرائیل است و «حکم دشمن دانا را دارد» و دومی به نوشته او «دوستان نادان» در داخل هستند که «از راه فساد اقتصادی سودهای کلان به جیب می زنند». مقاله روزنامه بهار نیز بر وظیفه بانک مرکزی در حفظ و حمایت از ارزش پول ملی، که به نوشته این مقاله از دهه ۶۰ تاکنون مدام از آن کاسته شده، تاکید کرده است.