«قفس طلایی» عنوان تازه ترین کتاب شیرین عبادی، حقوقدان ایرانی و برنده جایزه صلح نوبل است که به زبان انگلیسی و در آمریکا منتشر شده است. با آن که خانم عبادی در تمام جهان برای فعالیت های حقوق بشری اش شناخته شده است، اما او در این کتاب در مقام نویسنده یک رمان تاریخی ظاهر می شود. شیرین عبادی در جلسه رونمایی از کتاب خود که روز پنجشنبه در بنیاد کارنگی در واشنگتن دی سی برگزار شد، ضمن معرفی قفس طلایی به پرسش های خبرنگاران و شرکت کنندگان در این جلسه پاسخ گفت.
کریم سجادپور، تحلیلگر مسائل ایران در بنیاد کارنگی که میزبانی این نشست را برعهده داشت، قفس طلایی را با کتاب پرفروش بادبادک باز، نوشته خالد حسینی نویسنده افغان مقایسه کرد و گفت این کتاب در خلال داستان زندگی افراد عادی، بخشی از تاریخ ایران مدرن و داستان شخصی افرادی را تعریف می کند که هر کدام در سیر تاریخ معاصر ایران، سرنوشتی جداگانه یافتند.
دمکراسی با دستان توانای زنان ایرانی به ایران خواهد آمد
خانم عبادی برنده جایزه نوبل صلح در سال ۲۰۰۳، گفت از آنجا که خواندن تاریخ خالص معمولا برای مردم سخت است، سعی کرده بخشی از تاریخ معاصر را در خلال شرح سرنوشت واقعی افراد یک خانواده بیان کند: «وقایع داستان همگی واقعی است و من خود شاهدش بوده ام اما اسامی و جاها را تغییر داده ام». شیرین عبادی هدف اصلی اش از نوشتن این کتاب را ریشه یابی نارضایتی های امروز مردم ایران توصیف کرد، نارضایتی هایی که برخی تا به امروز ادامه دارند. مانند کشتار فعالان سیاسی و بسیاری از کمونیست های ایرانی در سال ۱۳۶۷ و دفن آنان در گورستان خاوران، قربانیانی که خانواده هایشان سالی دو بار بر سر مزارشان جمع می شوند و هربار هدف حمله نیروهای دولتی قرار می گیرند.
پری، شخصیت اصلی قفس طلایی، آنگونه که نویسنده رمان می گوید عاقل ترین و منطقی ترین شخصیت داستان و نمونه ای از زنان ایرانی است که سه برادرش در جریان سیر سیاسی کشور گرایشات سلطنت طلبی، حزب اللهی و توده ای می یابند. شیرین عبادی جنبش زنان ایران را مهمترین و قوی ترین جنبش دمکراسی خواهی در ایران می داند و دلیل آن را بالا بودن سطح فرهنگی زنان ایران عنوان می کند: «علی رغم وجود قوانین تبعیض آمیز علیه زنان، بیش از ۶۵ درصد دانشجویان ایرانی را دختران تشکیل می دهند و زنان در بسیاری از مشاغل حساس مانند استادی دانشگاه ها حضور دارند». به گفته این مدافع حقوق بشر، طبعا زنان تحصیل کرده ایرانی با قوانین زن ستیز و تبعیض آمیز مخالفند و به همین دلیل است که به گفته او: «دمکراسی با دستان توانای زنان ایرانی به ایران خواهد آمد».
خانم عبادی می گوید با گذشت سه دهه از انقلاب ۱۳۵۷ ، همچنان به دنبال استقلال و آزادی است. او می گوید آیت الله خمینی با وعده آزادی در بهشت زهرا گفت پدران ما برفرض که به قانون مشروطه رأی دادند، ولی ما می خواهیم رأی خود را داشته باشیم. این همان حرفی است که جوانان امروز می زنند و به خاطرش به زندان می افتند. شیرین عبادی تاکید کرد جمهوری اسلامی نه تنها آزادی سیاسی در اختیار شهروندان قرار نداد بلکه، آزادی های فردی و کوچک زمان شاه را هم از آنان گرفت، مانند آزادی حجاب. شیرین عبادی، حقوقدان و مدافع حقوق بشر می گوید در جمهوری اسلامی ایران، مردم هیچ نظارتی بر عملکرد حکومت ندارند: «مثلا چرا ما باید به بولیوی کمک کنیم؟ بر چه اساسی حکومت پول نفت را می دهد و از طریق نیجریه برای شورشیان سنگال اسلحه می فرستد؟» به گفته خانم عبادی خواسته مشترک ایرانیان دمکراسی و حقوق بشر است.
انرژی هسته ای غرور ملی ما نیست
مبارزه بدون خشونت در هند موفق عمل کرد اما در مورد آلمان نازی، حکومت صدام حسین و معمر قذافی غیرممکن بوده است. آیا این روش در مورد ایران کارکرد دارد؟ خانم عبادی در پاسخ به این سوال گفت: «در ایران حاکمیت روز به روز خشن تر می شود و پایه های حکومت سرکوبگر روز به روز سست تر می شود و چنین حکومت هایی محکوم به سقوط هستند. مانند آنچه که در تونس و مصر رخ داد». خانم عبادی دلیل ناکامی ایران، بر خلاف کشورهایی چون مصر و تونس در مبارزه با حاکمیت را عدم همراهی ارتش و نیروهای نظامی با مردم خواند و در عین حال گفت ایران آتش زیر خاکستر است. او گفت مردم ایران این روزها گرفتار پرداخت قبض گاز هستند و فرصت فکر کردن به چیزی به نام انرژی هسته ای را ندارند. او گفت برخلاف تبلیغات دولت احمدی نژاد، مسلم بدانید که انرژی هسته ای غرور ملی ما نیست.
برنده جایزه نوبل صلح، در پاسخ به سوالی درباره خطر نفوذ ایران در مصر گفت: «به چهار دلیل خطر تسلط و نفوذ ایران بر مصر وجود ندارد و مصر عروسک خیمه شب بازی ایران نخواهد شد: ایران شیعه و مصر سنی است، دو کشور منافع مشترک فوری ندارند، در حالی که مصر خود را برادر بزرگتر کشورهای اسلامی می داند، ایران همواره داعیه کل جهان اسلام را داشته است، و بالاخره هر دو کشور دارای احساسات نژاد پرستانه اند. پس روابط سیاسی و اقتصادی پس از سی سال میان دو کشور از سرگرفته خواهد شد اما مصر بر اساس منافع خود حرکت خواهد کرد».
تأمین اینترنت آزاد مهمترین کمک آمریکا به ایران است
شیرین عبادی در پاسخ به پرسش خبرنگار صدای آمریکا درباره پیام نوروزی باراک اوباما به ایرانیان، گفت مهمترین کمک دولت آمریکا به ایران، توانمند سازی آنان در دسترسی به اینترنت غیردولتی است. او گفت سه ماهواره در فضای خاورمیانه است که امکان ارائه اینترنت آزاد به ایران را فراهم می کند. یکی از خبرنگاران از شیرین عبادی پرسید که توصیه اش برای باراک اوباما چیست؟ خانم عبادی گفت به عنوان کارشناس حقوق معمولا توصیه ای برای سیاستمداران ندارد و در عین حال تاکید کرد: «تنها می توانم بگویم ایرانی ها را تهدید نکنند زیرا ایرانی ها از تهدید شدن خوششان نمی آید و خوشبختانه تاکنون چنین اشتباهی را مرتکب نشده اند».