واشنگتن پست زيرعنوان «آخوندها مسئول تلاش های ناکام ايران برای دموکراسی» مقاله ری تکيه، کارشناس ارشد در شورای روابط خارجی را چاپ کرده است که می نويسد پنجشنبه، سالگرد يکی ازاسطوره ای ترين وقايع در تاريخ، روز وقوع کودتای ۱۹۵۳ در ايران است که محمد مصدق را از مقام نخست وزيری خلع کرد. همدستی سی آی ای در آن واقعه، مدت ها عذرخواهی سياستمداران آمريکایی، و تقبِيح، توسط رژيم مذهبی را همراه داشته است.
نقش سی آی ای در سقوط مصدق چندان مهم نبود. بيشترين مسئوليت ناکامی در تلاش دموکراتيک ايران با نهاد آخوندی است، و جمهوری اسلامی نبايد بتواند اين اشتباه آخوندها را بپوشاند.
داستان دراماتيک توطئه کودتای بدخواهانه آمريکا عليه مصدق، مشهور به عمليات آژاکس، بارها و بارها چنان با آب و تاب مطرح شده است که به تدريج جنبه ای از واقعيت به خود گرفته است.
ايران در سال ۱۹۵۳ در ميانه يک بحران اقتصادی بود. تحريم نفتی در واکنش به اقدام تهران در ملی ساختن شرکت نفت ايران و انگليس جريان داشت، و اوضاع آن تابستان، ائتلاف حاکم مصدق را در هم شکسته بود. ايرانيان طبقه متوسط، نگران از اوضاع مالی، به تدريج شروع به ترک مصدق کرده بودند. طبقه بازاری نيز به همين ترتيب نگران عواقب مالی مقاومت سرسختانه مصدق در حل و فصل اختلاف با بريتانيا بود. طبقه روشنفکر و حرفه ای نگرانی متمايل شدن روز افزون نخست وزير به مذهبی ها را داشت، و شايعه کودتای نظامی، همزمان با ابرازعلنی ناخشنودی افراد نيروهای مسلح از نخست وزير و حضور آنان در مجامع سياسی، قوت می گرفت. نه تمامی طبقات و بلندپايگان بلکه مجموعه ای بزرگ عليه مصدق متحد شده بودند.
در چنين شرايطی سی آی ای عملا در پی برکناری مصدق بود.
هنگامی که آمريکایيان مايوس، آماده می شدند از ماموريتشان منصرف شوند اين نيروهای مسلح و آخوندی ايران بودند که برای خلع مصدق وارد صحنه شدند.
سياستمداران آمريکایی در اعتراف به گناه و عذرخواهی از اشتباهات گذشته مشهورند. اما مسئوليت خفه کردن آرمان های دموکراتيک مردم ايران در تابستان ۱۹۵۳ بيشتر با آخوندهایی است که مجددا در سال ۲۰۰۹ سراغ سرکوبی يک جنبش دموکراتيک ديگر رفتند. اين آنها هستند که بايد از مردم ايران عذرخواهی کنند.