یادداشتی از جنیو عبدو در بلومبرگ
عزم دولت ترامپ برای فشار اقتصادی بر ایران پس از خروج از توافق هسته ای پیشاپیش در یک جبهه جواب داده است: ترساندن سرمایه گذاران اروپایی از تجارت با تهران.
با این وجود رهبری ایران تصور می کند سلاحی سری در دست دارد: استفاده از چین در سرمایه گذاری و خرید نفت به مثابه راهی برای جبران صدمات ناشی از غرب.
با توجه به نیاز بالای چین به انرژی و جنگ تجاری میان واشنگتن و پکن، این سناریویی واقع بینانه به نظر می رسد. اما به یقین یک توهم است: هر چند چین می تواند بخشی از فشار ناشی از تحریم ها را از دوش ایران بردارد، اما نه توان آن را دارد و نه می خواهد نجات بخش اقتصادی تهران باشد.
وضع برای حکومت ایران بحرانی می شود: نرخ برابری ریال در برابر دلار به پایین ترین سطح سقوط کرده و تقریبا نیمی از ارزش خود را از آغاز سال جاری از دست داده است. در روزهای اخیر تهران شاهد بزرگترین تظاهرات طی شش سال گذشته بوده است. همه این ها در شرایطی اتفاق می افتد که تحریم های آمریکا ماه اوت اعمال می شود.
تصمیم هفته گذشته اوپک در افزایش تولید خود- اقدامی که مورد حمایت ترامپ بود- فشار اقتصادی بر ایران را بیشتر کرده است. ایران با توجه به تحریم های آمریکا و زیرساخت های کهنه اش توان افزایش تولید ندارد و قیمت نفت احتمالا پایین خواهد رفت.
اما آیا چین می تواند ایران را از این بحران اقتصادی وخیم بیرون بیاورد؟
شی جینپینگ، رئیس جمهوری چین، با طرح ۲۵ ساله ای برای گسترش روابط پکن و تهران موافقت کرده و قرار است تجارت ایران و چین طی دهه آینده ده برابر شده و به ۶۰۰ میلیارد دلار برسد. شرکت های چینی می توانند جای خالی شرکت های اروپایی را پر کنند.
اما بسیاری از کارشناسان معتقدند سرمایه گذاری چین نمی تواند خسارتی را که تهران در از دست دادن اروپایی ها متحمل می شود، جبران کند. ایران برای احیای صنایع نفتی مستعمل خود به ویژه در حوزه اکتشاف و استخراج نیاز به تکنولوژی پیشرفته ای دارد که تنها در دسترس اروپا و آمریکا است.
شرکت های بزرگ و بانک های چینی ترجیح می دهند مناسبات خود را با آمریکا حفظ کنند و از حضور در بازار ایران پرهیز خواهند کرد. بر مبنای تحریم های فرامرزی آمریکا شرکت های چینی که با دلار معاملاتی انجام دهند در تجارت با ایران جریمه های مالی خواهند شد. اولین ضرب الاجل آمریکا در ۶ اوت بر هر گونه خرید دلار، تجارت طلا و دیگر فلزات گرانبها، صنایع هواپیمایی و اتومبیل سازی اثر می گذارد. شرکت های بزرگ چینی نمی توانند این محدودیت ها را دور بزنند.
* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
