چرا پکن در مقابل تحريم های سازمان ملل متحد عليه تهران مقاومت ميکند؟

کريسشن ساينس مانيتور زير عنوان "چرا چين در مقابل تحريم های سازمان ملل متحد عليه ايران مقاومت ميکند" نظر Stephanie Kleine-Ahlbrandt مدير بخش شمال شرقی آسيا در گروه موسوم به بحران بين المللی مستقر در پکن را چاپ کرده است که معتقد است چين تلاش خواهد کرد هر قطعنامه ای را در شورای امنيت عقب بياندازد و سست کند. او می نويسد آمريکا و کشورهائی ديگر ماههاست که با صرف يک سرمايه گذاری کلان ديپلماتيک به چين برای وضع مجموعه جديدی از تحريم های عليه ايران فشار می آورند. اما اين تلاش ثمراتی محدود داشته و از نظر استراتژيک صرفا به تقويت موضع چين منجر شده است. چين هر اندازه که بتواند اين موقعيت را طولانی تر حفظ کند ازغرب اميدوار به تحريم ها، که بهرحال در حل اختلاف اتمی احتمالا نتيجه ای اندک خواهد داشت، امتياز های بيشتری کسب خواهد کرد.

چندين دليل برای پکن وجود داد که تحريم هائی موثر و معنی دار وضع نکند.

ايران سومين صادرکننده نفت به چين، و جايگاهی برای گسترش فعاليت شرکت های نفتی و تجارتی چين است. چين و ايران همچنين قويا در تنفر به مداخله ای که به آمريکا در امور داخلی خود نسبت ميدهند سهيم اند.

پکن برخلاف آمريکا و اروپا نيازی فوری و اضطراری به مقابله با برنامه اتمی ايران نمی بيند و بعيد است که وارد ساختن فشار به پکن با سهيم ساختن آن در اطلاعاتی که غرب از ايران دارد نتيجه ای ثمر بخش گرفته شود.


گرچه پکن احتمالا ترجيح ميدهد از يک مسابقه تسليحاتی در خاورميانه اجتناب شود، اما اغلب تحليلگران چينی معتقد نيستند که ايران به اين زودی ها قادر به غنی سازی اورانيوم در حد تسليحات اتمی، و يا تبديل آن به تسليحات اتمی باشد.

واقعيت اين است که بنظر نمی رسد پکن نگران يک حمله قريب الوقوع هوائی اسرائيل به تاسيسات اتمی ايران باشد. اغلب تحليلگران چينی معتقدند آمريکا هم از انگيزه و هم از قدرت بازداری اين متحد خود برخورداراست.

دست آخر اينکه پکن استدلال ميکند که کارآئی تحريم های تنبيهی عليه ايران را بعيد ميداند، و تحريم ها بجای وادار ساختن ايران به متابعت، به مقاومتی منجر ميشود که نتيجه ای معکوس بجا ميگذارد. پکن همچنين اين ظن را مطرح ساخته است که علاقه غرب به تحريم ها بخشی از يک برنامه گسترده تر برای پيشبرد تغيير رژيم در تهران است که چين در هر حال به آن علاقه ای ندارد.

اما چين بهای سياسی گزافی را متحمل خواهد شد اگر در سطح بين المللی مانعی عليه تحريم های جديد شناخته شود. پکن به رغم سابقه ای متفاوت، خود را حامی متعهد در تلاش های بين المللی برای جلوگيری از اشاعه و گسترش تسليحات اتمی نشان داده است. چين با توجه به وظايف و مسئوليت های وابسته به يک قدرت جهانی نمی خواهد در اوج همکاريهای بين المللی در مقابله با گسترش تسليحات اتمی يک مانع تلقی شود.

مقامات ايران به سهم خود قويا دنبال سياست وابسته ساختن چين به مناسباتی نزديک تر در زمينه انرژی رفته اند، که عرضه معافيت های مالياتی به شرکت های چينی از جمله آنهاست. در همين حال آمريکا دولت های عمده عرب و متحد خود را به افزايش صادرات نفت به چين تشويق کرده است که تلاشی برای کاهش اتکای چين به نفت ايران است.

در غايت چين اگر با حمايتی قريب به اتفاق در مورد تحريم ها از سوی ديگر اعضای دائمی شورای امنيت سازمان ملل متحد مواجه شود از حق وتوی خود استفاده نخواهد کرد، بلکه سراغ به تعويق انداختن و تضعيف قطعنامه ميرود، که استراتژی به حد اکثر رساندن گرفتن امتيازات هم از ايران و هم از غرب است.