واشنگتن پست زير عنوان «نگرانی ايرانيان از عميق تر شدن مناسبات با چين» می نويسد چين در حرکتی حاکی از يک شکوفائی عمده در مناسبات با ايران، ضمن خريد نفت و گاز بيشتر از ايران، مشارکت در پروژه های زير بنائی ايران، و فروش مقادير عمده ای از اقلام صادراتی به ايران، به غرب در مورد تحريم هائی شديدترعليه برنامه اتمی ايران هشدار ميدهد.
با اينحال، به گفته سياستمداران، بازرگانان و تحليلگران فقط شماری معدود از ايرانيان انتظار دارند اين مناسبات در حال رشد به يک محور جديد و با دوام سياسی مبدل شود. در همين حال اين نگرانی شدت ميگيرد که ايران بيش از حد از نظر اقتصادی و سياسی به چين وابسته ميشود.
اکنون که روسيه تامين کننده تجهيزات نظامی و نيروگاههای برق اتمی ايران به حمايت از تحريم هائی سخت تر عليه ايران برخاسته است، چين تنها دوست ايران در ميان اعضای دائمی شورای امنيت سازمان ملل متحد محسوب ميشود.
دولت ايران، و بخش خصوصی، با دسترسی به دلارهای نفتی، که چينِِِ نيازمند به انرژی تامين کننده بخشی از آنهاست، برای خريد اجناسی که کشورهای غربی مايل به فروش آنها به ايران نيستند، سراغ چين رفته اند.
ارزش مبادلات بازرگانی دو کشور که در سالهای اخير سير صعودی دارد، به گفته اسدالله عسگراولادی رئيس اتاق بازرگانی ايران و چين، از دوازده ميليارد دلار در سال ۱۹۹۷ به بيست و هشت ميليارد دلار در سال ۲۰۰۹ ترقی کرده است، و امسال ممکن است از مرز سی ميليارد دلار بگذرد.
تجارت، ايران را به يک وارد کننده اصلی اجناس چينی در خاورميانه مبدل ساخته، و به چين امکان داده است در يکی از چند بازار عمده منطقه، بدون حضور آمريکا، نفوذ کند. همزمان، ايران، پس از عربستان سعودی و آنگولا، به يک منبع اصلی تامين نفت برای چين مبدل شده است.
يک مقام دولت چين، که در خريد نفت از ايران درگير است، ميگويد ايران، در شرايطی که بازارهای ديگر در کنترل کشورهائی ديگر است، برای ما بسيار مهم است. اين مقام که با توجه به حساسيت موضوع خواسته است از وی نام برده نشود، در مصاحبه ای گفت امسال ما ژاپن را به عنوان بزرگترين خريدار نفت ايران پشت سر ميگذاريم.
بازارهای سنتی ايران مملو از ازاجناس چينی است. از لباس های بنجل و ارزان گرفته تا وسائل برقی خانگی، و کارد و چنگال و کاندوم. اتوبوس های شهری جديد تهران، و اسکنرهای حساس پزشکی مورد استفاده در بيمارستان ها، ساخت چين است.
به محصولات داخلی نيز ضربه ای سخت وارد شده است.
اما تحليلگران ميگويند واردات ارزان، و مناسبات نفتی، بدان معنا نيست که چين مطمئنا با قاطعيت از منافع بين المللی ايران حمايت خواهد کرد. اگرقرار شود چين به فشار تحت رهبری آمريکا برای تحريم هائی سخت ترعليه ايران بپيوند، کار عمده ای از دست ايران برنمیآيد.
وال استريت جرنال زيرعنوان «دايملر سهم خود را در شرکت ايرانی موتور ديزل می فروشد» می نويسد ديترتسچه (Dieter Zetsche) مدير عامل دايملر(بنز) روز چهارشنبه گفت اين شرکت اتوموبيل سازی آلمانی، در چارچوب بازبينی مناسبات تجاری با ايران، سرمايه گذاری در سی درصد سهام خود در کارخانه ايرانی سازنده موتور ديزل را پس ميگيرد.
تسچه (Zetsche) به سهامداران در مجمع عمومی سالانه شرکت گفت ما بازبينی کامل در اين مناسبات تجاری را در واکنش به اوضاع سياسی جاری ايران انجام داده ايم.
وی گفت در آلمان نيز ما درخواست های در دست اقدام برای صدور سه خودرو غير نظامی به ايران را پس گرفته ايم. وی گفت در مجموع فعاليت های تجاری ما با ايران اکنون به انجام تعهدات جاری محدود شده است.
وی گفت هيچيک ازاين تصميمات عليه مردم ايران نيست واين سياست های جاری کادر رهبری ايران است که ما را مجبورميکند مناسبات تجاری با آن کشور را دراين سطح جديد بگذاريم.