همزمان با اجرای سیاست جدید بانک مرکزی ایران برای تامین ارز سفرهای خارجی و افزایش مبلغ ارز مسافرتی از ۵۰۰ یورو به هزار یورو، سازمان حج و زیارت اعلام کرد «زائران عتبات» می‌توانند ارز مسافرتی هزار یورویی دریافت کنند.
«عتبات» به اماکنی عمدتا مربوط به امامان شیعیان در کشورهایی از جمله سوریه و عراق اطلاق می‌شود که حکومت جمهوری اسلامی آن را مقدس می‌داند و برای سفر علاقمندان و طرفداران خود به این مکان‌ها هزینه گسترده‌ای صرف می‌کند.
در عین حال، فاصله ۲۰ هزار تومانی ارز مسافرتی با قیمت ۶۰ هزار تومانی دلار در بازار آزاد که از آن به عنوان رانت مسافرتی یاد می‌شود باعث ایجاد سوءاستفاده‌هایی در این بخش شده است.
خبرگزاری تسنیم، وابسته به نهادهای حکومتی در ایران، نوشته است حمیدرضا محمدی، معاون امور عتبات عالیات سازمان حج و زیارت، معتقد است باید همه مسافران خارج از کشور مشمول دریافت ارز مسافرتی شوند و «زائران عتبات» نیز از افزایش نرخ تعیین شده بهره‌مند خواهند شد.
تخصیص ارز به مسافران سفرهای زیارتی از سوی جمهوری اسلامی در سالهای گذشته رواج داشته است. شماری از کارشناسان بر این باورند که در ارز تخصیص داده شده به سفرهای نوروزی هم سازمان حج و زیارت سهم خواهی کرده است.
ارز زیارتی یکی از ابزارهای حکومت برای گرم‌کردن تنور مناسبتهای مذهبی و حکومتی از جمله راهپیمایی اربعین است. بر همین اساس در آخرین راهپیمایی اربعین، بانک مرکزی اعلام کرده بود که از تاریخ ۲۵ مرداد تا ۱۴ شهریور یک میلیون و ۸۰ هزار نفر «ارز اربعین» دریافت کردند.
معادل ریالی ارز اربعین در آن زمان با احتساب ۶۵ میلیون ریال برای هر نفر، بالغ بر ۷ هزار میلیارد تومان بود.
در سالهای پیش از بیماری کووید ۱۹ نیز راهپیمایی حکومتی اربعین همواره با چاشنی پرداخت ارز زیارتی همراه بود.
در حال حاضر شیوه پرداخت ارز مسافرتی در ایران به یکی دیگر از کانون‌های بحران تبدیل شده است.
در هفته جاری و در واکنش به صف‌های طولانی در فرودگاه بین‌المللی تهران برای دریافت ارز و بالا گرفتن انتقاد‌ها از این سیاست بانک مرکزی، علی خضریان، نماینده مجلس اعلام کرده بود که پرداخت ارز مسافری با دستور رئیسی متوقف خواهد شد.
اما بانک مرکزی در واکنش به این رخدادها و اظهار نظر این نماینده مجلس اعلام کرد که سیاست اجرایی در چارچوب قانون است و تغییر نخواهد کرد.
