WASHINGTON —
قابلیت حس کردن بینی انسان فراتر از آنچه فکر می کنیم است.
دانشمندان می گویند دامنه قابلیت بینی انسان در شناسایی بو، که پیش تر آن را حدود ده هزار بوی مختلف تصور می کردند، بسیار گسترده تر است.
به نظر آنان قدرت بینی انسان برای تشخیص بو تقریبا نامحدود است و می تواند میلیاردها بو را تشخیص دهد.
لزلی وسهال، رئیس آزمایشگاه مطالعات رفتاری و اعصاب بویایی در دانشگاه راکفلر در نیویورک می گوید: «مهم ترین دستاورد این تحقیق منتفی شدن این فرضیه است که انسان شامه ضعیفی دارد. ما حس بویایی بسیار خوبی داریم.»
حس بویایی انسان مانند حس بینایی و شنوایی اش، رویکرد جزئی گرا دارد و بوهای متفاوت مثل عطر، بوی بدن، بوی گل رز، آبجو، تخم مرغ گندیده، رنگ، چمن زده شده، شیر فاسد، کاج، دارچین، دود، شیرینی و غیره را طبقه بندی می کند.
تحقیقات نشان داده که افراد می توانند چندین میلیون رنگ مختلف و ۳۴۰ هزار سطح صدای متفاوت را تشخیص دهند. ابعاد حس چشایی همچنان یک معما است.
از دهه ۱۹۲۰ میلادی این باور وجود داشته که انسان می تواند حدود ده هزار بو را تشخیص دهد اما این تعبیری اشتباه است. دانشمندان با افراد داوطلب به آزمایشی برای بررسی قدرت بویایی افراد دست زدند. ۲۶ مرد و زن ۲۰ تا ۴۰ساله از نژادها و قوم های مختلف را گردآوردند و به هر کدام هر بار سه ظرف حاوی بوهای مختلف دادند که دو تای آن ها مشترک و سومی متفاوت بود. سپس از آنان خواستند بوی جدید را شناسایی کنند. این آزمایش را با ۲۶۴ بوی مختلف تکرار کردند.
زباله تازه
محققان ۱۲۸ ملکول با گستره پهناوری از بو را مورد استفاده قرار دادند. از بوی لیمو و نعنا و سیر و چرم گرفته تا تنباکو و دیگر بوها. بعد ترکیب این ها را به داوطلبان دادند. بوها وقتی به شکل اتفاقی ترکیب می شوند، کاملا عوض می شوند.
یکی از پژوهشگران می گوید: «به طور کلی بوهایی غریبه بودند، نه خوشایند و نه نامطبوع. به نظر من بویی شبیه زباله تازه توضیح خوبی برایش است.»
دانشمندان در آزمایش اخیر خود تخمین می زنند که یک انسان متوسط می تواند بیش از یک میلیارد بوی مختلف را شناسایی کند. آنان می گویند ممکن است حتی این رقم نیز با توان واقعی بویایی انسان برابری نکند زیرا در واقع میزان بوهای موجود در جهان خیلی بیشتر از ۱۲۸ بویی است که در تحقیق فوق به کار رفت.
عطرهایی که آدمی در زندگی روزمره حس می کند ناشی از یک ملکول بو نیست بلکه ترکیبی است از چند بو. مثلا عطر گل رز ترکیبی است از ۲۷۵ جزء.
وقتی که ملکول بو وارد بینی می شود،۴۰۰ گیرنده بویایی آن را شناسایی می کند و ما آن را درک می کنیم. سپس اطلاعات به مغز و از جمله به بخش هایی که مسئول حافظه و عواطف است فرستاده می شود. بوها می توانند تاثیر عاطفی عمیقی بگذارند و فرد را به یاد آدم ها یا مکان هایی که در گذشته دور دیده بودند بیندازد.
دانشمندان می گویند دامنه قابلیت بینی انسان در شناسایی بو، که پیش تر آن را حدود ده هزار بوی مختلف تصور می کردند، بسیار گسترده تر است.
به نظر آنان قدرت بینی انسان برای تشخیص بو تقریبا نامحدود است و می تواند میلیاردها بو را تشخیص دهد.
لزلی وسهال، رئیس آزمایشگاه مطالعات رفتاری و اعصاب بویایی در دانشگاه راکفلر در نیویورک می گوید: «مهم ترین دستاورد این تحقیق منتفی شدن این فرضیه است که انسان شامه ضعیفی دارد. ما حس بویایی بسیار خوبی داریم.»
حس بویایی انسان مانند حس بینایی و شنوایی اش، رویکرد جزئی گرا دارد و بوهای متفاوت مثل عطر، بوی بدن، بوی گل رز، آبجو، تخم مرغ گندیده، رنگ، چمن زده شده، شیر فاسد، کاج، دارچین، دود، شیرینی و غیره را طبقه بندی می کند.
تحقیقات نشان داده که افراد می توانند چندین میلیون رنگ مختلف و ۳۴۰ هزار سطح صدای متفاوت را تشخیص دهند. ابعاد حس چشایی همچنان یک معما است.
از دهه ۱۹۲۰ میلادی این باور وجود داشته که انسان می تواند حدود ده هزار بو را تشخیص دهد اما این تعبیری اشتباه است. دانشمندان با افراد داوطلب به آزمایشی برای بررسی قدرت بویایی افراد دست زدند. ۲۶ مرد و زن ۲۰ تا ۴۰ساله از نژادها و قوم های مختلف را گردآوردند و به هر کدام هر بار سه ظرف حاوی بوهای مختلف دادند که دو تای آن ها مشترک و سومی متفاوت بود. سپس از آنان خواستند بوی جدید را شناسایی کنند. این آزمایش را با ۲۶۴ بوی مختلف تکرار کردند.
زباله تازه
محققان ۱۲۸ ملکول با گستره پهناوری از بو را مورد استفاده قرار دادند. از بوی لیمو و نعنا و سیر و چرم گرفته تا تنباکو و دیگر بوها. بعد ترکیب این ها را به داوطلبان دادند. بوها وقتی به شکل اتفاقی ترکیب می شوند، کاملا عوض می شوند.
یکی از پژوهشگران می گوید: «به طور کلی بوهایی غریبه بودند، نه خوشایند و نه نامطبوع. به نظر من بویی شبیه زباله تازه توضیح خوبی برایش است.»
دانشمندان در آزمایش اخیر خود تخمین می زنند که یک انسان متوسط می تواند بیش از یک میلیارد بوی مختلف را شناسایی کند. آنان می گویند ممکن است حتی این رقم نیز با توان واقعی بویایی انسان برابری نکند زیرا در واقع میزان بوهای موجود در جهان خیلی بیشتر از ۱۲۸ بویی است که در تحقیق فوق به کار رفت.
عطرهایی که آدمی در زندگی روزمره حس می کند ناشی از یک ملکول بو نیست بلکه ترکیبی است از چند بو. مثلا عطر گل رز ترکیبی است از ۲۷۵ جزء.
وقتی که ملکول بو وارد بینی می شود،۴۰۰ گیرنده بویایی آن را شناسایی می کند و ما آن را درک می کنیم. سپس اطلاعات به مغز و از جمله به بخش هایی که مسئول حافظه و عواطف است فرستاده می شود. بوها می توانند تاثیر عاطفی عمیقی بگذارند و فرد را به یاد آدم ها یا مکان هایی که در گذشته دور دیده بودند بیندازد.
