شاید تعجب کنید اگر بدانید، هیچ جایی از بدن آدمیزاد پاک و عاری از میکرب نیست و حتی سالم ترین آدم ها چندین هزار نوع میکرب مختلف روی پوست و مخاط بینی و دهان و دستگاه گوارش و خلاصه همه جای بدنشان دارند. البته همزیستی مسالمت آمیز ما با میکرب ها مسئله جدیدی نیست، فقط تنوع و تکثر گونه های میکربی و نحوه پراکندگی آنها بر بدن انسان بود که موجب حیرت دانشمندان آمریکایی مسئول پروژه بزرگ «تهیه نقشه پراکندگی و شناسنامه جامع میکرب های انسانی» شده است.
پژوهشگران دانشگاه پزشکی واشنگتن در سنت لوییز، با تفکیک گونه های میکربی بر روی بدن ۲۴۲ نفر و عکسبرداری میکروسکوپی از انواع باکتری های موجود در نقاط مختلف بدن آنها، نتایج جالبی به دست آوردند که در مجله علمی نیچر منتشر کردند.
این نتیجه جالب این بود که برخلاف آنچه پیشتر تصور می شد، تمام باکتری هایی که روی بدن ما جا خوش کردند، غیربیماری زا نیستند بلکه هرکدام از ما تعداد زیادی باکتری خطرناک رو هم با خودمون حمل می کنیم. اما در حالت سلامتی این باکتری ها قدرت بیمار کردن ما رو ندارند و هنوز کاملأ روشن نیست چرا یک باکتری بیماری زا در شرایط معینی با بدن برخی از ما به همزیستی مسالمت آمیز می رسد و در شرایط دیگر یا در بدن شخص دیگری خاصیت تهاجمی پیدا می کند.
در این پروژه ، محققین با شناسایی و ترسیم نقشه محل سکونت هر جرم میکربی که در بدن این ۲۴۲ نفر موجود بود، می گویند؛ احتمالأ جابجایی میکرب ها در بدن یک فرد موجب بیماری زایی میکرب برای انسان می شود و مثلأ میکرب غیر بیماری زای روده اگر در غده بزاق یا پلک چشم بنشیند، فرد را بیمار می کند. دکتر George Weinstock جورج واینستوک، پژوهشگر ارشد این پروژه می گوید به نظر می رسد، میکرب ها جرم های اضافی یا جانداران مهمان بر بدن ما نیستند بلکه بدن ما محل طبیعی زندگی آنهاست و بیماری هایی مهمی چون بیماری روده ای کرون، سرطان و حتی پدیده گسترده چاقی می تواند ناشی از این نا بجا قرار گرفتن میکرب ها باشد.
تحقیق سنت لوییز، بخشی از یک پروژه پژوهشی بزرگ دولتی به نام «تهیه نقشه پراکندگی و شناسنامه جامع میکرب های انسانی» است که توسط انیستیتوی ملی بهداشت آمریکا تصویب شده و در طول مدت ۵ سال و با بودجه ای افزون بر ۱۵۰ ملیون دلار، اجرا خواهد شد. جورج واینستوک پژوهشگر ارشد این پروژه می گوید تنوع و تعادل گونه های میکربی بر بدن انسان اعجاب انگیز است؛ چیزی در حد تنوع جانداران در جنگل های گرمسیری یا گونه های آب زی در اعماق اقیانوس و درست همانند اکوسیستم های جنگل زی، بیابان زی یا آب زی هرکدام در کولونی های معینی زندگی می کنند.
تنوع میکربی در اندام های مختلف و پراکندگی آنها حتی در سنین مختلف هم متفاوت است. به طور مثال میکرب های حفره دندانی با غده بزاقی تفاوتی فاحش دارد و میکرب های موجود بر پوست و مخاط گوارشی نوزاد نارس با نوزادی که بر سر موعد تعیین شده زایمانی متولد شده است، تفاوت قابل ملاحظه ای دارد و غنی ترین مخزن میکربی انسانی پوست است. دانشمندان احتمال می دهند؛ بچه هایی که در سنین پیش دبستانی به دفعات متعدد بیمار می شوند، گونه های بیماری زای متفاوتی در بدنشان دارند و این تفاوت می تواند به دلایل بسیاری؛ از جمله عوامل وراثتی، ترکیب غذایی، پوشش گیاهی اطراف، تعداد آدمهای نزدیک دوروبر، میزان نور و رطوبت منزل یا حتی حالات خلقی متفاوت آنها و اطرافیانشان باشد. دانشمندانی که بر روی این پروژه کار می کنند می گویند این تفاوت ها به صورت تجربی برای مردم قابل لمس است و پزشکان هم تا پیش از این معمولأ پاسخی قانع کننده برای چرایی این تفاوت ها نداشتند، اما کارگزاران این پروژه می گویند تهیه نقشه جامع از میکرب های انسانی اولین قدم جستجوی پاسخ علمی و نه تنها مستند به شواهد تجربی است.
بسیاری معتقدند؛ پس از تهیه نقشه جامع میکرب های انسانی می شود به کشف راه های نوین و پیشگیری از بیماری ها امید بست، اما به نظر می آید تا آن زمان، راه درازی پیش روست، زیرا جهش های ژنی، مهاجرت های گسترده آدمیان و تغییر سکونتگاه حیوانات به دلیل تغییرات اقلیمی، روز به روز بر تنوع میکربی انسان می افزاید.
پژوهشگران دانشگاه پزشکی واشنگتن در سنت لوییز، با تفکیک گونه های میکربی بر روی بدن ۲۴۲ نفر و عکسبرداری میکروسکوپی از انواع باکتری های موجود در نقاط مختلف بدن آنها، نتایج جالبی به دست آوردند که در مجله علمی نیچر منتشر کردند.
این نتیجه جالب این بود که برخلاف آنچه پیشتر تصور می شد، تمام باکتری هایی که روی بدن ما جا خوش کردند، غیربیماری زا نیستند بلکه هرکدام از ما تعداد زیادی باکتری خطرناک رو هم با خودمون حمل می کنیم. اما در حالت سلامتی این باکتری ها قدرت بیمار کردن ما رو ندارند و هنوز کاملأ روشن نیست چرا یک باکتری بیماری زا در شرایط معینی با بدن برخی از ما به همزیستی مسالمت آمیز می رسد و در شرایط دیگر یا در بدن شخص دیگری خاصیت تهاجمی پیدا می کند.
در این پروژه ، محققین با شناسایی و ترسیم نقشه محل سکونت هر جرم میکربی که در بدن این ۲۴۲ نفر موجود بود، می گویند؛ احتمالأ جابجایی میکرب ها در بدن یک فرد موجب بیماری زایی میکرب برای انسان می شود و مثلأ میکرب غیر بیماری زای روده اگر در غده بزاق یا پلک چشم بنشیند، فرد را بیمار می کند. دکتر George Weinstock جورج واینستوک، پژوهشگر ارشد این پروژه می گوید به نظر می رسد، میکرب ها جرم های اضافی یا جانداران مهمان بر بدن ما نیستند بلکه بدن ما محل طبیعی زندگی آنهاست و بیماری هایی مهمی چون بیماری روده ای کرون، سرطان و حتی پدیده گسترده چاقی می تواند ناشی از این نا بجا قرار گرفتن میکرب ها باشد.
تحقیق سنت لوییز، بخشی از یک پروژه پژوهشی بزرگ دولتی به نام «تهیه نقشه پراکندگی و شناسنامه جامع میکرب های انسانی» است که توسط انیستیتوی ملی بهداشت آمریکا تصویب شده و در طول مدت ۵ سال و با بودجه ای افزون بر ۱۵۰ ملیون دلار، اجرا خواهد شد. جورج واینستوک پژوهشگر ارشد این پروژه می گوید تنوع و تعادل گونه های میکربی بر بدن انسان اعجاب انگیز است؛ چیزی در حد تنوع جانداران در جنگل های گرمسیری یا گونه های آب زی در اعماق اقیانوس و درست همانند اکوسیستم های جنگل زی، بیابان زی یا آب زی هرکدام در کولونی های معینی زندگی می کنند.
تنوع میکربی در اندام های مختلف و پراکندگی آنها حتی در سنین مختلف هم متفاوت است. به طور مثال میکرب های حفره دندانی با غده بزاقی تفاوتی فاحش دارد و میکرب های موجود بر پوست و مخاط گوارشی نوزاد نارس با نوزادی که بر سر موعد تعیین شده زایمانی متولد شده است، تفاوت قابل ملاحظه ای دارد و غنی ترین مخزن میکربی انسانی پوست است. دانشمندان احتمال می دهند؛ بچه هایی که در سنین پیش دبستانی به دفعات متعدد بیمار می شوند، گونه های بیماری زای متفاوتی در بدنشان دارند و این تفاوت می تواند به دلایل بسیاری؛ از جمله عوامل وراثتی، ترکیب غذایی، پوشش گیاهی اطراف، تعداد آدمهای نزدیک دوروبر، میزان نور و رطوبت منزل یا حتی حالات خلقی متفاوت آنها و اطرافیانشان باشد. دانشمندانی که بر روی این پروژه کار می کنند می گویند این تفاوت ها به صورت تجربی برای مردم قابل لمس است و پزشکان هم تا پیش از این معمولأ پاسخی قانع کننده برای چرایی این تفاوت ها نداشتند، اما کارگزاران این پروژه می گویند تهیه نقشه جامع از میکرب های انسانی اولین قدم جستجوی پاسخ علمی و نه تنها مستند به شواهد تجربی است.
بسیاری معتقدند؛ پس از تهیه نقشه جامع میکرب های انسانی می شود به کشف راه های نوین و پیشگیری از بیماری ها امید بست، اما به نظر می آید تا آن زمان، راه درازی پیش روست، زیرا جهش های ژنی، مهاجرت های گسترده آدمیان و تغییر سکونتگاه حیوانات به دلیل تغییرات اقلیمی، روز به روز بر تنوع میکربی انسان می افزاید.