تشکل حقانی که غرب آن را شبکه حقانی می نامد، اسم خود را از جلال الدين حقانی، يکی از سرکردگان اسلام گرای مبارزه عليه سلطه شوروی در افغانستان گرفته است.
جلال الدين حقانی در سال ۱۳۲۹در يک طايفۀ پشتو در منطقه عشايری وزيرستان شمالی متولد شد. با وجوديکه بزرگ شده ولايت پکتيای افغانستان است، اما هنوز در وزيرستان شمالی مال و منال زياد، و به عبارتی... حق آب و گل دارد.
حقانی در سالهای ۷۰ ميلادی به عنوان دستيار ارشد گلبدين حکمت يار و با کمک او حزب اسلامی را پايه گذارد، حزبی که به نوعی پيوندهايش به سازمان امنيت و اطلاعات پاکستان، يا به اختصار آی اس آی باز می گردد.
مقامهای اطلاعاتی افغانستان روز شنبه نهم مهر، متعاقب بازداشت حاجی مالی خان، از اعضای کادر رهبری حقانی آی اس آی پاکستان را متهم کردند که به فراريان طالبان در برنامه ريزی ترور برهان الدين ربانی، رئيس جمهوری پيشين اين کشور کمک کرده است. آنها می گويند، شواهدی در اختيار اسلام آباد قرار داده اند که نشان می دهد نقشه اين ترور انتحاری نزديک کويته، مرکز استان بلوچستان پاکستان ريخته شده است.
اما يوسف رضا گيلانی، نخست وزير پاکستان برای رفع شبهات موجود در زمينه ارتباط پاکستان با حقانی اعلام کرد: هيچگونه ترديدی نسبت به اعتبار و از خودگذشتگيهای پاکستا ظرف سالهای اخير وجود ندارد. تا کنون چندين کشور در تماس نزديک با حقانی ها بوده اند، بنابر اين انگشت اتهام به طرف پاکستان گرفتن، تهايت بی انصافی است...پاکستان مسئول حفظ امنيت آمريکا، و نيروهای ناتو و آيساف در افغانستان نيست. پاکستان خود نيز آماج حملات بی شماری بوده است....
مقام های آمريکايی تصديق می کنند که حقانی در سالهای ۸۰ ميلادی منبع اطلاعاتی ارزشمندی برای سازمان سيا بود. پيتر تامسون، فرستاده ويژه ايالات متحده و سفير آمريکا در افغانستان در دوران رياست جمهوری جرج دابليو بوش، در سالهای ۱۹۸۹ تا ۱۹۹۲، پس از دوران خدمتش در مصاحبه ای با شبکه تلويزيونی پی بی اس آمريکا در روز دهم ماه اوت ۲۰۰۶، تصديق کرده است که سیا از طريق آی اس ای به گسترش ظرفيت شبکه حقانی کمک کرده و از حقانی به عنوان يکی از مراجعان سابق سيا ياد کرده است.
جلال الدين حقانی نيز همچون اغلب رهبران پشتو در دوران جنگ افغانستان در سالهای ۱۹۹۱-۱۹۹۶ بارها تغيير مشی داد. در سال ۱۹۹۶ به طالبان نزديک شد، و از سال ۱۹۹۷ به عنوان فرمانده نظامی طالبان در کابل مشغول به کار شد.
در اواخر سال ۲۰۰۱ عمليات خود را در وزيرستان شمالی آغاز کرد. به گواه برخی از منابع سازمان سيا، در سال ۲۰۰۱ اسامه بن لادن با کمک و حمايت حقانی توانست از تورابورا به پاکستان بگريزد.
به سال ۲۰۰۱ حامد کرزای رئيس جمهوری افغانستان برای جلب حمايت مردم منطقه مقام نخست وزيری افغانستان را به او پيشنهاد کرد، اما حقانی از پذيرفتن اين سمت خودداری کرد.
حقانی بعدها برای عضو گيری از ميان جوانان مسلمان برای مبارزه با حکومت پاکستان و حضور آمريکا در افغانستان حوزه علميه ميرانشاه را در وزيرستان شمالی تأسيس کرد.
اين مدرسه در سحرگاه دوشنبه ۸ سپتامبر ۲۰۰۸ هدف حملات موشکی آمريکا قرار گرفت، که در جريان آن ۱۷ نفر کشته شدند.
جلال الدين حقانی پدر سراج الدين اکنون در رديف رهبران ارشد نيروهای مسلح وزيرستان شمالی و از اعضای با نفوذ سازمان راه طالبان قرار دارد. سازمانی که از ائتلاف بيش از ۳۰ گروه و تشکل شبه نظاميان اسلام گرا تشکيل شده است.
جلال الدين و سراج الدين حقانی، اکنون در فهرست خطرناک ترين تروريست های تحت تعقیب ايالات متحده قرار دارند.