گروه حماس امروز شش گروگان اسرائیلی را آزاد کرد، در حالی که شب گذشته پیکر شیری بیباس، یکی از گروگان‌های اسرائیلی، تحویل مقامات این کشور شد. این تبادل در چارچوب توافق آتش‌بس میان اسرائیل و حماس که از ۱۹ ژانویه اجرایی شده، صورت می‌گیرد و در مقابل اسرائیل ۶۰۲ زندانی فلسطینی را آزاد خواهد کرد.
آزادی گروگان‌ها در دو مرحله
به گزارش خبرگزاری رویترز، در اولین مرحله، «تال شوهم» (۴۰ ساله) و «اورا منگیستو» (۳۹ ساله) در رفح، واقع در جنوب غزه، توسط حماس به صلیب سرخ تحویل داده شدند. آنها پیش از آزادی، توسط نیروهای مسلح حماس به روی صحنه‌ای هدایت شده و نمایش داده شدند؛ اقدامی که سازمان ملل آن را محکوم کرده و به عنوان «به نمایش گذاشتن گروگان‌ها» مورد انتقاد قرار داده است.
در مرحله دوم، چهار گروگان دیگر در مرکز نوار غزه آزاد شدند. این افراد شامل: «الیا کوهن» (۲۷ ساله)، «عومر شم‌طوف» (۲۲ ساله)، «عومر ونکرت» (۲۳ ساله)، «هشام السید» (۳۶ ساله) بودند.
طبق گزارش‌ها، السید، ششمین گروگان بدون هیچ مراسمی در محل سوم در شهر غزه به صلیب سرخ تحویل داده شد.
کوهن، شم‌طوف و ونکرت در حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حماس به اسرائیل به اسارت درآمدند، در حالی که السید و منگیستو حدود یک دهه پیش به دلایل نامشخصی وارد غزه شده بودند و از آن زمان در اسارت حماس بودند.
تحویل پیکر شیری بیباس؛ جنجال و تنش در اسرائیل
تحویل پیکر شیری بیباس، یکی از نمادهای بحران گروگان‌ها، تنش‌های تازه‌ای در اسرائیل ایجاد کرده است. روز پنجشنبه، حماس اعلام کرد که پیکر شیری بیباس را تحویل داده است، اما آزمایش‌های پزشکی قانونی نشان داد که جسد متعلق به او نیست. این موضوع که حماس آن را «اشتباه» خواند موجب خشم شدید اسرائیلی‌ها و تهدید به لغو مذاکرات شد.
با این حال، شب گذشته، حماس پیکر دیگری را تحویل داد که طبق اعلام پزشکی قانونی اسرائیل، به طور قطعی متعلق به شیری بیباس بوده است. خانواده بیباس در بیانیه‌ای گفتند: «شب گذشته، شیری ما به خانه بازگشت.»
بیباس در حمله ۷ اکتبر ۲۰۲۳ به همراه همسرش «یاردن بیباس» و دو پسر خردسالش «کفیر» (۱۰ ماهه) و «آریل» (۴ ساله) به اسارت گرفته شد. یاردن بیباس در اول فوریه آزاد شد، اما فرزندان این خانواده سرنوشتی تلخ داشتند. طبق اعلام ارتش اسرائیل، آزمایش‌های پزشکی قانونی نشان می‌دهد که کفیر و آریل توسط نیروهای حماس «به طرز وحشیانه‌ای کشته شده‌اند.» با این حال، حماس همچنان مدعی است که این خانواده در حملات هوایی اسرائیل جان باخته‌اند.
تبادل زندانیان فلسطینی؛ نگرانی اسرائیلی‌ها
در مقابل آزادی گروگان‌های اسرائیلی، اسرائیل ۶۰۲ زندانی فلسطینی را آزاد خواهد کرد. طبق اعلام حماس، ۴۴۵ نفر از این زندانیان، از جمله چندین نفر که احکام طولانی‌مدت داشتند، در جریان جنگ اخیر توسط نیروهای اسرائیلی بازداشت شده‌اند.
این تبادل در حالی صورت می‌گیرد که بسیاری از اسرائیلی‌ها از آزادی افراد متهم به انجام حملات علیه اسرائیلی‌ها نگران هستند. در همین راستا، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، تهدید کرد که حماس باید «بهای کامل» را برای عدم بازگرداندن کامل اجساد گروگان‌ها بپردازد. اما او از لغو توافق آتش‌بس خودداری کرد.
آینده مبهم جنگ و مذاکرات مرحله دوم
توافق آتش‌بس فعلی باعث کاهش موقت درگیری‌ها شده، اما چشم‌انداز پایان قطعی جنگ همچنان نامشخص است. طبق گزارش‌ها، مذاکرات برای ورود به مرحله دوم تبادل گروگان‌ها ادامه دارد. در این مرحله، بازگرداندن حدود ۶۰ گروگان باقی‌مانده مورد بحث قرار خواهد گرفت. طبق ارزیابی‌ها، کمتر از نیمی از این افراد زنده هستند.
با این حال، اختلافات درباره آینده نوار غزه و نقش اسرائیل در اداره این منطقه، همچنان مانعی جدی در مسیر دستیابی به توافق نهایی است. پیشنهاد دونالد ترامپ، رئیس‌جمهورس آمریکا، برای تخلیه فلسطینی‌ها از غزه و تبدیل آن به یک منطقه گردشگری تحت مدیریت آمریکا، واکنش‌های گسترده‌ای را در منطقه به دنبال داشته است.
در شرایطی که دو طرف همچنان به موضع‌گیری علیه یکدیگر ادامه می‌دهند، مشخص نیست که آیا این آتش‌بس شکننده می‌تواند به توافقی پایدار منجر شود یا خیر.
