این، بخشی از سخنرانی استعفای میخائیل گورباچف است: رئیس جمهوری اتحاد جماهیر شوروی، که در روز ۲۴ اوت ۱۹۹۱ رسماً از رهبری حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی استعفا داد. گورباچف تنها رهبر از رهبران این حزب بود که طی دوران حاکمیت کمونیسم به دنیا آمده بود.
مخالفت محافظه کاران و کودتای اوت ۹۱
محافظه کاران بدنه رهبری اتحاد جماهیر شوروی ـ که نام خود را کمیته اضطرار گذاشته بودندـ در اوت سال ۱۹۹۱علیه گورباچف کودتا کردند. این کودتا کوششی بود برای حذف وی از ساختار قدرت. میخائیل گورباچف سه روزِ نوزدهم، بیستم و بیست و یکم اوت را در حبس خانگی به سر برد و پس از آن به قدرت بازگشت. درپی بازگشت اما، گورباچف دریافت که ساختار قدرت روسیه از وی فرمان نمی برد و به یلتسین گرایش یافته است.
میخائیل گورباچف در سال ۱۹۷۱ به عضویت کمیته مرکزی حزب کمونیست درآمد. سه سال بعد، به ریاست کمیسیون امور جوانان رسید. در سال ۱۹۷۹ گورباچف بخشی از قدرتمندترین بازوی بدنه قدرت کمونیسم شوروی شد و با حمایت تمام عیار میخائیل سوسلوف، در سال ۱۹۸۰ قدرت سیاسی گسترده تری یافت.
گورباچف در روز ۱۵ مارس ۱۹۹۰ بر مسند ریاست جمهوری اتحاد جماهیر شوروی تکیه زد.
تقدیرغربیها و انتقاد دوستان
به رغم انتقادهایی که در خصوص اصلاحات داخلی در شوروی به وی می شد، از رئیس جمهوری شوروی در غرب به پاس آنچه اندیشه نوین نام یافته بود، تقدیر می شد.
گورباچف طی دوران ریاست جمهوری اش از میزان تنشهای جنگ سرد کاست و روابط روشنی با شماری از رهبران غربی پایه گذارد. درمیان آنها، صدراعظم وقت آلمان غربی - هلموت کهل ـ بود، نیز رونالد ریگان، رئیس جمهوری وقت ایالات متحده، و مارگارت تاچر؛ نخست وزیر وقت بریتانیا.
در پی دیدار با او، خانم تاچر گفته بود:«از آقای گورباچف خوشم آمد، می توانیم با هم همکاری کنیم.»
در سپتامبر سال ۱۹۸۵، گورباچف پیشنهاد کرد که کشورش و آمریکا سلاحهای اتمی خود را به نیم میزانی که تا آن زمان بوده، کاهش دهند. وی در ماه اکتبر همان سال، به فرانسه سفر کرد. سفر آقای گورباچف به فرانسه، نخستین سفر او در مقام ریاست جمهوری اتحاد شوروی بود.
گورباچف در ماه نوامبر سال ۸۵ میلادی، طی نشست ژنو، با رئیس جمهوری وقت آمریکاـ رونالد ریگان ـ دیدار کرد. گورباچف و ریگان طی این دیدار به توافقی عینی دست نیافتند، اما رابطه ای شخصی را آغاز کردند و تصمیم گرفتند که باز هم با یکدیگر دیدار کنند.
ژانویه ۱۹۸۶ شاهد متهورانه ترین اقدام سیاسی میخائیل گورباچف در عرصه روابط بین المللی بود. وی طی پیشنهادی که به «پیشنهاد ژانویه» شهرت یافت، خواهان آن شد که موشکهای میان برد با کلاهک هسته ای در اروپا حذف شوند و راهبردی را ارائه کرد که طی آن خواستار حذف کامل تمامی سلاحهای هسته ای تا سال ۲۰۰۰ میلادی شده بود.
وی دراین حال، فرایند خارج کردن نیروهای روس را از افغانستان و مغولستان در روز ۲۸ ژوئیه همان سال آغاز کرد.
روز ۱۱ اکتبر ۱۹۸۶ گورباچف و ریگان برای گفت و گو بر سر کاهش میزان سلاحهای هسته ای ـ موشکهای میان برد با کلاهک هسته ای ـ دیدار کردند و در کمال شگفتی مشاورانشان، بر سر مبانی پیشنهاد آقای گورباچف به توافق رسیدند. این نشست، اغلب نشستی نافرجام تلقی می شود، چرا که توافقی عینی و عملی از آن حاصل نشد.
میخائیل گورباچف در فوریه سال ۱۹۸۸ طرح خروج کامل نیروهای شوروی را از افغانستان اعلام کرد. خروج این نیروها از افغانستان در سال ۸۹ تکمیل شد.
از میخائیل گورباچف همواره به عنوان کمونیستی و رهبری یاد می شود که راه را برای فروپاشی سیستم سویالیستی، هموار ساخت. وی طی گفت و گوهای سالهای اخیرش با رسانه های غربی، گفته است که مدتها پیش از زمانی که از حزب کمونیست منفک شد، باید از آن جدا می شد.
میخائیل گورباچف حدود چهار ماه پس از استعفا از سمت رهبری حزب کمونیست اتحاد شوروی، از سمت ریاست جمهوری آن کشور نیز استعفا داد. دو روز پس از استعفای وی در ۲۵ دسامبر ۱۹۹۱، بوریس یلتسین دفتر سابق او را از آن خود ساخت.
این رهبر پیشین حزب کمونیست شوروی، بابت آنچه نرمش نسبت به بوریس یلتسین- که ۲۷ دسامبر ۱۹۹۱ جانشین وی شد- خوانده ابراز ندامت کرده است.