لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۰۲:۳۲

روخوانی کتاب«گتسبی بزرگ» بر روی صحنه تئاتر برادوی


روخوانی کتاب«گتسبی بزرگ» بر روی صحنه تئاتر برادوی
روخوانی کتاب«گتسبی بزرگ» بر روی صحنه تئاتر برادوی

«گتسبی بزرگ» نوشته اسکات فیتزجرالد که از مهم ترین و مطرح ترین آثار ادبی قرن بیستم آمریکا محسوب می شود برای نخستین باربه صورت یک روخوانی ۶ ساعته به شیوه تئاتری بر روی صحنه برادوی اجرا می شود.

کتاب «گتسبی بزرگ» از تاریخ انتشار آن در سال ۱۹۲۵ تا کنون به عنوان یکی از اثرگذار ترین آثار ادبی آمریکا شناخته شده است که جایزالخطا بودن «رویای آمریکایی» را دریک زمینه داستانی پرزرق و برق به نمایش می گذارد. کتابی که تاکنون بارها موضوع فیلم های سینمایی، تلویزیونی، صحنه نمایش و حتی اپرا بوده است.

اما اخیرا یکی از گروه های تئاتری نیویورک اجرای تازه ای از این اثر «اسکار فیتزجرالد» را بر روی صحنه تئاتر آورده است که در آن کتاب «گتسبی بزرگ» کلمه به کلمه روخوانی می شود. روخوانی که علیرغم مدت طولانی آن به شدت مورد استقبال منتقدین وتماشاگران تئاتر قرار گرفته است.

وقتی تماشاگران وارد سالن این تئاتر که در محل «پابلیک تیاتر» Public Theatre نیویورک قرار گرفته می شوند، متوجه دکور روی صحنه می شوند که کوچکترین شباهتی به دوران طلائی موسوم به «جاز» و دهه شکوهمند ۱۹۲۰ و دورانی که داستان «گتسبی» اسکات فیتزجرالد در آن اتفاق می افتد ندارد. به جای آن روی صحنه، منظره یک دفتر کار متروکه با دیوارهای خاکستری، اثاثیه درب و داغان شده، یک کامپیوتر قدیمی و یک ماشین تحریرقدیمی قرار گرفته است.

با آغاز نمایش، مردی با پیراهن آبی وارد صحنه می شود و چندین بار می کوشد تا کامپیوتر را روشن کند اما موفق نمی شود. مرد شانه هایش را بالا می اندازد و بعد یک نسخه از کتاب «گتسبی بزرگ» را از میان میز شلوغش بیرون می آورد و با صدای بلند شروع به خواندن آن می کند.

از این لحظه تا شش ساعت و نیم بعد، با دو تنفس میان پرده ای کوتاه و یک تنفس نیم ساعته برای خوردن شام، تماشاگر از طریق روخوانی کارمندان مختلف این دفترکاراسرارآمیز، به داخل دنیای زنده و پرهیجان«گتسبی بزرگ» برده می شود.

به این صورت در طول روخوانی نمایش، مردی که پیراهن آبی پوشیده است تبدیل به «نیک کاراوی» روایتگر کتاب «گتسبی بزرگ» و یکی از شخصیت های اصلی داستان، دوست و فرد مورد اطمینان میلیونرخودساخته «جی گتسبی» می شود.

این نمایش تازه برادوی «گتز» Gatz نام دارد و هنگامی که «بن برنتلی» منتقد تئاتری روزنامه نیویورک تایمزدراوایل سال جاری آن را برای نخستین بار در شهر «کمبریج» ماساچوست تماشا کرد آن را «یک رویداد هنری هیجان انگیز و غیرمحتمل» خواند.

برنتلی می گوید:« وقتی درباره روخوانی یک نمایش صحبت می کنید شاید از لحاظ ارزش های دراماتیک تئاتری به نظر خیلی جذاب نمی آید. یعنی آدم بیشتر به یک حرکت منفعل فکر می کند که حتی می تواند خسته کننده باشد. اما این نمایش از یک قوه محرکه بی نظیر برخورداراست و توانسته است به صورتی بی سابقه یک فورم تئاتری موفق ازعمل ساده کتاب خوانی یا روخوانی نمایش برای تماشاگر بوجود آورد.»

درطول ۱۹ سال گذشته، جان کالینز، کارگردان نمایش تازه «گتسبی» به همراه گروه تئاتری به نام «خدمات تعمیرآسانسور» Elevator Repair Services به کارگردانی نمایش های تجربی گوناگون اشتغال داشته است. او معتقد است تئاتر خلاق تئاتری است که اساس آن بر غیرمحتمل ها و غیرممکن ها گذاشته شده باشد:«ما معمولا چیزهایی را دوست می داریم که برای ما معمائی را بوجود بیاورند که در نتیجه ما مجبور به حل آن بشویم. این همان روندی است که تا کنون در تئاتر جریان داشته و کم کم به صورت یک وسواس همه جا حضور شاخصی پیدا کرده است. ما در این گروه همواره به دنبال مواد اولیه ای بوده ایم که هیچ راه مشخصی برای تبدیل آن به یک نمایش وجود نداشته است.»

وقتی یکی از اعضای گروه پیشنهاد داد که از کتاب «گتسبی بزرگ» که در آن «فیتزجرالد» روی دیگر سکه «رویای آمریکایی» را بررسی کرده است برای اجرای یک نمایش استفاده کنند، هم کارگردان و هم بازیگران از این فکر استقبال کردند و دنبال راهی گشتند تا بتوانند این کتاب را به صورتی تازه زنده کنند. گروه بلافاصله در یک دفتر کار کهنه و قدیمی شبیه به همین دکوری که امروز روی صحنه قرار دارد شروع به تمرین کردند.

کالینز می گوید:«نمی دانم چه بود اما یک جذابیت خاصی در این دفترکار کوچک و محقر وجود داشت. منظورم این است که شخصیت «نیک» یا همان راوی کتاب «گتسبی بزرگ» مرد جوانی است که یک شغل معمولی و کم درآمد دارد و اغلب درمورد این مسئله که نمی تواند پول کافی دربیاورد حرف می زند. همین جریان خود با موضوع کتاب همخوانی داشت اما من درعین حال به دنبال زمینه ای برای اجرای نمایش خود می گشتم که کمی هم اسرارآمیز و سئوال برانگیز باشد تا مسائل کتاب درخشش خاصی در آن پیدا کند.»

به این صورت است که وقتی مردی که روی صحنه نمایش پیراهن آبی پوشیده به روخوانی کتاب می پردازد، کارمندان مختلف این دفتر رنگ و رو رفته برای انجام کارهای گوناگون وارد و خارج می شوند. آن ها کم کم به شخصیت های داستان شباهت پیدا می کنند وضمن انجام کارهای دفتر ناگهان با بیان یکی از جملات کتاب«گتسبی بزرگ» از زبان یکی از شخصیت های این داستان، دفتر محقر تبدیل به صحنه یکی از ضیافت های باشکوه «گتسبی» می شود و ناگهان کاغذهای رنگی و لیوان های کاغذی به این و سو آن سو پرتاب می شوند.

کالینزکارگردان جوان نمایش هرگز پیش از آغاز این کارتازه کتاب «گتسبی بزرگ» را نخوانده بود:«برای من این کتاب به طور اعجاب انگیزی معاصر بود. من واقعا متعجب شدم که این کتاب می تواند تا این حد نزدیک به مسائل امروز و درعین حال تا این حد شاعرانه باشد. مثل یک شعرکامل هرکلامی که در این کتاب به کار رفته لازم و ضروری بوده است. به این صورت احساس کردم نمی توانم هیچ یک از این کلام ها را حذف کنم.»

به این صورت گروه تصمیم گرفت از همه کلمات کتاب استفاده کند. اسکات شپرد بازیگر نقش «راوی» است و بیشتر روخوانی را او انجام می دهد:«من تا کنون در یک ماراتون یا مسابقه دوندگی شرکت نکرده ام اما فکر می کنم این روخوانی خودش نوعی شرکت در ماراتون است. منظورم این است که یک کتاب خیلی طولانی تر از آن است که یک بازیگر بتواند همه آن را به آن صورتی که جایز است از حفظ کند. حداقل باید بگویم من راهی برای حفظ کردن تمام خطوط این کتاب بلد نبودم. برای همین هم فقط می روم روی صحنه، کتاب را باز و شروع به خواندن می کنم.»

اما نکته جالب این است که در ساعت آخر نمایش، اسکات شپرد کتاب را کنار می گذارد و کاملا در قالب نقش «نیک» راوی داستان «گتسبی بزرگ» فرو می رود.

.

XS
SM
MD
LG