فریده لاشایی نقاش برجسته ایرانی که از مدتها پیش از بیماری سرطان رنج می برد، در شصت و هشت سالگی در تهران درگذشت.
فریده لاشایی متولد رشت بود دوره دبیرستان را در این شهر گذارند و روانه آلمان شد تا در دانشگاه مونیخ به تحصیل بپردازد. پس از آن به اتریش رفته در رشته هنرهای تزیینی در دانشکده هنرهای معاصر وین فارغ التحصیل شد.
فریده لاشایی با شناخت از هنر مدرن اروپایی به ایران بازگشت. شیفتگی دیرینه اش به هنرهای سنتی و کاربردی ایران که در نقوش قالی ها، لباس ها، نقاشی ها و آرایه داخلی و بیرونی بناها تبلور یافته بودند انگیزه تلفیق نگرش مدرن به درونمایه های سنتی هنر را در او برانگیخت. بهره گیری از عناصر طبیعت همچون درخت و گل و گیاه و جویبار به اجزای اصلی هنر تصویری فریده لاشایی تبدیل شدند. همین حضور ثابت عناصر طبیعت بود که کارشناسان هنری آثارش را بازگویه احساس طبیعت ارزیابی کرده اند.
فریده لاشایی بیش از سی سال به کار هنری و نقاشی مشغول بود. حاصل آن شرکت در بیش از پنجاه نمایشگاه انفرادی و گروهی در ایران و جهان از جمله آمریکا و اروپا بود. آخرین آن سال گذشته در ورشو پایتخت لهستان بود.
از ویژگی های کار فریده لاشایی بردن آثار نقاشی به میان اقشار مختلف جامعه از جمله کارگران بود. برای نمونه پیش از انقلاب، نمایشگاهی از آثارش را در مناطق نفتخیز جنوب ایران برگزار کرد که با استقبال کارکنان صنعت نفت روبرو شد.
فریده لاشایی در کنار نقاشی به ترجمه آثار ادبی نیز پرداخت. ترجمه نمایشنامه «زن نیک ایالات سچوان» اثر برتولت برشت از آلمانی به فارسی یکی از نخستین کارهای او در این زمینه است. ترجمه نمایشنامه «ارباب پونتیلا و نوکرش ماتی» اثر برشت و سپس بعدها ترجمه «گل های هیروشیما اثر «اوا هریس» و «نجواهای شبانه» اثر «ناتالیا گینزبرگ» و «زد» اثر واسیلی واسیلیکوس یونانی از جمله کارهای فریده لاشایی هستند.
دوران زندگی فریده لاشایی با امواج مبارزات سیاسی در ایران همراه بود و او نیز از این امواج مصون نماند و همراه با برادرش کوروش لاشایی از فعالان چپ ایران دستگیر و به زندان محکوم شد با این همه او توانست بدون محدودیت در نمایشگاه های هنری ایران و جهان شرکت کند. روی کارآمدن جمهوری اسلامی و برقراری ضوابط و اعمال محدودیت های شدید علیه هنرمندان زن برای مدتها او را همچون بسیاری دیگر از هنرمندان خانه نشین کرده بود.
فریده لاشایی متولد رشت بود دوره دبیرستان را در این شهر گذارند و روانه آلمان شد تا در دانشگاه مونیخ به تحصیل بپردازد. پس از آن به اتریش رفته در رشته هنرهای تزیینی در دانشکده هنرهای معاصر وین فارغ التحصیل شد.
فریده لاشایی با شناخت از هنر مدرن اروپایی به ایران بازگشت. شیفتگی دیرینه اش به هنرهای سنتی و کاربردی ایران که در نقوش قالی ها، لباس ها، نقاشی ها و آرایه داخلی و بیرونی بناها تبلور یافته بودند انگیزه تلفیق نگرش مدرن به درونمایه های سنتی هنر را در او برانگیخت. بهره گیری از عناصر طبیعت همچون درخت و گل و گیاه و جویبار به اجزای اصلی هنر تصویری فریده لاشایی تبدیل شدند. همین حضور ثابت عناصر طبیعت بود که کارشناسان هنری آثارش را بازگویه احساس طبیعت ارزیابی کرده اند.
فریده لاشایی بیش از سی سال به کار هنری و نقاشی مشغول بود. حاصل آن شرکت در بیش از پنجاه نمایشگاه انفرادی و گروهی در ایران و جهان از جمله آمریکا و اروپا بود. آخرین آن سال گذشته در ورشو پایتخت لهستان بود.
از ویژگی های کار فریده لاشایی بردن آثار نقاشی به میان اقشار مختلف جامعه از جمله کارگران بود. برای نمونه پیش از انقلاب، نمایشگاهی از آثارش را در مناطق نفتخیز جنوب ایران برگزار کرد که با استقبال کارکنان صنعت نفت روبرو شد.
فریده لاشایی در کنار نقاشی به ترجمه آثار ادبی نیز پرداخت. ترجمه نمایشنامه «زن نیک ایالات سچوان» اثر برتولت برشت از آلمانی به فارسی یکی از نخستین کارهای او در این زمینه است. ترجمه نمایشنامه «ارباب پونتیلا و نوکرش ماتی» اثر برشت و سپس بعدها ترجمه «گل های هیروشیما اثر «اوا هریس» و «نجواهای شبانه» اثر «ناتالیا گینزبرگ» و «زد» اثر واسیلی واسیلیکوس یونانی از جمله کارهای فریده لاشایی هستند.
دوران زندگی فریده لاشایی با امواج مبارزات سیاسی در ایران همراه بود و او نیز از این امواج مصون نماند و همراه با برادرش کوروش لاشایی از فعالان چپ ایران دستگیر و به زندان محکوم شد با این همه او توانست بدون محدودیت در نمایشگاه های هنری ایران و جهان شرکت کند. روی کارآمدن جمهوری اسلامی و برقراری ضوابط و اعمال محدودیت های شدید علیه هنرمندان زن برای مدتها او را همچون بسیاری دیگر از هنرمندان خانه نشین کرده بود.