جشنواره فیلم فجر امسال در حالی برگزار شد که حوادث اخیر ایران، از جمله ساقط شدن هواپیمای اوکراینی توسط سپاه پاسداران جمهوری اسلامی، بر آن سایه انداخته بود.
این جشنواره با انصراف سینماگرانی همچون مسعود کیمیایی آغاز شد، و با تحریم چهرههای دیگر، چه آنها که در جشنواره فیلم داشتند و چه کسانی که امسال حضوری در متن جشنواره نداشتند، به پایان رسید.
پیمان معادی، که جایزه بهترین بازیگر مرد را برای بازی در فیلم «درخت گردو» گرفت، از جمله چهرههایی بود که در واکنش به رویدادهای اخیر در ایران گفته بود جشنواره باشد برای روزهایی روشن که «بتوانیم همه با هم زندگی را و عشق را به راستی جشن بگیریم.»
آقای معادی که هم اکنون در آمریکا است از طریق خط تلفن در نشست خبری فیلم «درخت گردو» و سپس در مراسم اختتامیه فجر شرکت کرد؛ اقدامی که با انتقادهایی از سوی کاربران شبکه های اجتماعی همراه شد.
اما یکی از عجیبترین تحریمها از سوی عوامل فیلم «روز صفر» بود که در ۹ بخش نامزد دریافت سیمرغ شده بود و ۵ جایزه گرفت. دست اندرکاران این فیلم پس از مراسم اختتامیه بیانیهای در مورد عدم حضور خود دادند و گفتند: «ترجیح دادیم شرکت نکنیم تا برای آیندگان جواب داشته باشیم که بگوییم ما شریک این بیفرهنگیها و ترویجِ رویههای غلط نیستیم. سینما و مردم، تحریم شدنی نیستند.»
فیلم «روز صفر» در واقع ادای دینی به وزارت اطلاعات ایران و نیروهای امنیتی است.
تحریم امسال جشنواره فیلم فجر تا اندازهای بی سابقه بود که تلاش مدیران جشنواره برای کم اهمیت جلوه دادن تحریم ناکام ماند.
چه در آغاز که مدیران جشنواره ادعا کردند بلیت ها در ده دقیقه فروش رفته است، اما گزارشها حکایت از کم رونقی جشنواره داشت.
چه در پایان که صدا و سیما به ناچار، تیغ سانسور را بر بخشهایی از مراسم زد.
امیر آقایی، هنگام دریافت جایزه بهترین نقش مکمل مرد برای فیلم «شنای پروانه» به صحبتهای زینب ابوطالبی، مجری شبکه افق که گفته بود «اگر کسی اعتقاد ندارد جمع کند از ایران برود» واکنش نشان داد. او گفت: «رفتن را به کسی خطاب می کنند که آمده باشد. ما که نیامده بودیم. ما بودیم، ریشه در خاک سرزمینمان داریم.»
صدا و سیما این صحبتهای امیر آقایی را بلافاصله قطع کرد.
صدا و سیمای جمهوری اسلامی، صحبتهای محمد حسین مهدویان، کارگردان «درخت گردو» را نیز برنتابید. آقای مهدویان سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی را به «همه پدران داغدیده سال ۹۸» تقدیم کرد؛ اما صدا و سیما سخنان او را نیز سانسور کرد.
همچنین حامد شکیبانیا هنگام دریافت جایزه بهترین مستند برای «جایی برای فرشتهها نیست»، در سخنانش گفت: «پرسشهای زیادی بی پاسخ هستند و اینها دست از سر ما برنمی دارند.» او سپس با اشاره به سوگواران وقایع اخیر ایران گفت: «به قول دوستی این سوگواری غیرعادی ترین سوگواری جهان است و امیدوارم به پاسخ های این پرسشها به زودی برسیم.»
در فضای مجازی، بسیاری به این مسأله اشاره کردند که تعدادی از همین چهرههایی که صدایشان سانسور می شود به اصلاح «خودی» هستند.
بسیاری از کاربران، تنها اتفاق خوب جشنواره امسال را سخنان شمیلا شیرزاد، دختر خردسال افغانستانی که در فیلم «خورشید» مجید مجیدی حضور داشت خواندند. او در این سخنان کوتاه خواستار پایان دادن به کار کودکان شد.
