جشنواره سینمایی فجر که امسال با وجود تحریم فیلمسازانی چون «کن لوچ» و نامه سرگشاده سینماگران ایرانی که به جهت مسائل امنیتی از امضای نام خود در آن خودداری کرده اند به سینماگران جهان در اعتراض به عملکردهای جمهوری اسلامی درمقابل مخالفان رژیم همراه بود، روز چهاردهم بهمن ماه ضمن مراسمی در برج میلاد تهران پایان یافت.
بنا برگزارش های رسیده از خبرگزاری های مختلف، در مراسم پایانی این جشنواره به خبرنگاران و عکاسان به بهانه ازدحام بیش از اندازه تماشاگران، اجازه ورود به سالن محل برگزاری این مراسم داده نشد. بنا بر گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران، «ایسنا»، مهدی مسعود شاهی، دبیر جشنواره فجر به خبرنگارانی که پشت درهای بسته اجتماع کرده بودند گفت:« تعداد زیاد جمعیت در داخل سالن و هجوم آنان باعث شکسته شدن در شده است.»
مسعود شاهی درپاسخ به این سئوال که چرا برای خبرنگاران جای مخصوصی در این سالن تعیین نشده است گفت: «این نشان دهنده استقبال مردم از جشنواره فیلم فجر است. البته ما جای مخصوص خبرنگاران را از قبل تعیین کرده بودیم اما مردم با هجوم خود این جاها را گرفتند و از آنجایی که این مردم به هرجهت مهمان ما هستند ما بایستی پذیرای آنان هم باشیم!»
امسال تندیس «سیمرغ بلورین» که جایزه اول جشنواره فیلم فجر محسوب می شود به فیلم «به رنگ ارغوان» محصول سال ٢٠٠٤ اهدا شد که در طول سال های گذشته در توقیف بوده است! این فیلم باگهان به صورت غیرمنتظره ای از سوی جواد شمقدری معاون سینمایی وزارت ارشاد جمهوری اسلامی اجازه نمایش در جشنواره را به دست آورد.
پنج سال پیش، فیلم "به رنگ ارغوان" از جدول برنامه های جشنواره فیلم فجر سال ۸۳ حذف شد، که گفته می شد این کار به درخواست وزارت اطلاعات بوده است. هم زمان با انتشار شایعاتی مبنی برتوقیف این فیلم ، ابراهیم حاتمی کیا، کارگردان فیلم به محمد یونسی، وزیر اطلاعات وقت نامه ای نوشت و شهادت داد که به اختیار خودش فیلم را از جشنواره فیلم فجر خارج کرده است.آقای حاتمی کیا در بخشی از این نامه نوشت: "می دانم شما نیز همچون من از اینکه حاصل یکسال زحمت اهالی هنر در دولت هنردوست خاتمی چنین سرنوشتی پیدا کرده است، متاسف هستید». او در این نامه نوشته بود که انتظار روزی را خواهد کشید که فیلم در «فضایی صرفا فرهنگی» اکران عمومی شود.
داستان فیلم «به رنگ ارغوان» که در دوره نخست جمهوری محمود احمدی نژاد و وزارت محمد حسین صفار هرندی نتوانست اجازه نمایش بگیرد، ماجرای زنی به نام «شفق» - یکی از عوامل گروه های سیاسی که اوائل انقلاب با مخالفت با رژیم اسلامی از کشور گریخته اند است که تصمیم می گیرد پس از سال های برای دیدار از دخترش «ارغوان» به صورت مخفیانه به ایران بازگردد. یکی از مامورین مخفی امنیتی برای به دام انداختن «شفق» به عنوان دانشجو وارد دانشکده می شود تا از طریق ایحاد ارتباط با «ارغوان» مادر او را دستگیر کند اما رابطه عاطفی بین او و ارغوان بوجود می آید.
سیاست های تازه معاون سینمایی جدید وزارت ارشاد اسلامی در رابطه با نمایش فیلم هایی که در دوره های قبلی توقیف شده بودند و هم چنین اجازه نمایش به فیلم هایی که احتمال می رفت در مروری دوباره دچار ممیزی و سانسور شوند از سوی عده ای از نویسندگان و چهره های اصول گرا به ویژه حامیان احمدی نژاد مورد انتقاد شدید قرار گرفت.
شب گذشته، محمود احمدی نژاد که برای تماشای فیلم «ملک سلیمان» ساخته شهریار بحرانی به سالن وزارت ارشاد در میدان بهارستان رفته بود درپاسخ به این سئوال که نظرتان درباره فیلم «به رنگ ارغوان» چیست به خبرنگاران گفت:«کار آقای حاتمی کیا واقعا قوی بود! اگرچه برخی از قسمت های این فیلم بایستی اصلاح شود اما فیلم به رنگ ارغوان در مجموع فیلمی قوی و خوب از نوع انتقادی بود.» ا
احمدی نژاد در رابطه با صدور مجوزها برای اکران فیلم های توقیف شده دیگر گفت: «نظام جمهوری اسلامی ایران از چند فیلم نمی ترسد. پایه های نظام خیلی محکم تر از این حرف هاست که با اکران چند فیلم متزلزل شود.»
درهمین گفتگو احمدی نژاد توقیف چند ساله به رنگ ارغوان را «سلیقه ای عمل کردن» خواند و با یادآوری به این مطلب که باید « به جامعه اجازه رشد داد» افزود: ساخت اینگونه فیلم ها هیچگونه مشکلی ندارد!»او گفت:«مثلا اگردرفیلمی از بنده انتقادی صورت بگیرد نباید آن را توقیف کنیم. بلکه باید به جامعه اجازه رشد بدهیم. اگر خواستار انجام کار فرهنگی قوی در دنیا هستیم باید در طول سا ل حدود ٥٠٠ فیلم بسازیم .» اما در حال حاضر سالیانه ٥٠ فیلم بیشتر در داخل ایران تولید نمی شود. فیلم هایی که نیمی از آن ها هیچگونه حرفی برای گفتن ندارند و نیم باقی مانده که درصد قابل توجهی را تشکیل می دهد فیلم های «خنثی» هستند و در نهایت حدود ١٠ فیلم باقی می ماند که نیمی از آن ها حق اکران پیدا نمی کنند.
احمدی نژاد در سخنان خود گفت:«باید به کارگردانان و نویسندگان گفت که به سمت منفی بافی نروند و به طور کلی برای انقلاب و مردم فیلم بسازند.»سخنان محمود احمدی نژاد موجب ایجاد عکس العمل هایی در جوامع تندروی رژیم اسلامی شد و روزنامه کیهان از تمجید فیلم «به رنگ ارغوان» ساخته حاتمی کیا توسط رئیس جمهور به شدت انتقاد کرد:«فیلم مورد تمجید رئیس جمهور بنای نقد منصفانه را ندارد و غرض ورزی تا به آن جا در آن به چشم می خورد که حتی دولت اصلاحات نیز از اکران آن ممانعت به عمل آورد. بنابراین جای تعجب است که چگونه رئیس جمهور، فیلمی را که تصویری سیاه از سربازان گمنام و بی ادعاای امام زمان (عج) را ارائه می دهد و همه ارزش های نهفته در سیستم اطلاعاتی ما را مخدوش می کند، «فیلمی قوی و خوب از نوع انتقادی» خوانده است. ثانیا لازم است مرز میان انتقاد وتخریب و مرز میان انصاف و غرض ورزی نیز درک شود تا چنین اظهار نظرهایی که با سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی مغایر است صورت نگیرد. رابعا، همین تناقض در مواضع انقلابی ریاست محترم جمهور پیرامون انرژی هسته ای و سیاست خارجی با مواضع فرهنگی ایشان بارز است و چه بسا و احتمالا این نگاه فرهنگی ایشان که جنسی متفاوت با رویکردهای انقلابی رئیس جمهور دارد را باید در نگرش نامطلوبی جستجو کرد که آقای مشایی «رئیس کمیسیون فرهنگی دولت» خواهان ترویج آن است. »
درپایان این مقاله روزنامه کیهان می نویسد:«امیدواریم آقای احمدی نژاد متوجه چنین تنافض و تعارضی بشوند و ارزش های انقلابی که در عملکرد سیاست خارجی ایشان نمود داشته ودارد را به حیطه های فرهنگی و سیاست داخلی نیز گسترش دهند و اجازه ندهند که چنین تناقضاتی ناگهان راه به مسیر یک التفاظ فرهنگی ببرد.»
پیش از این روزنامه کیهان در بخش یادداشت های روزانه جشنواره سینمایی فجر از نمایش فیلم هایی چون به رنگ ارغوان، زمهریر و تسویه حساب انتقاد کرده بود و ساختن این فیلم ها را عقب گردی برای فیلمسازان سازنده آن ها دانست. این روزنامه هم چنین بیست و هشتمین جشنواره بین المللی فیلم فجر را «علیرغم برخورداری از نکات مثبت و درخور تقدیر دارای حواشی تیره و تار» خواند. حواشی که بنا برنوشته این روزنامه «برجستگی های این جشنواره را تحت تاثیر قرار داده است.»
بیست و هشتمین دوره برگزاری جشنواره سینمایی فجر روز چهارم بهمن ماه در تهران و چند شهر دیگر با سروصدا و اعتراض آغاز شد. بسیاری از فیلمسازان خارجی که به این جشنواره دعوت شده بودند به خاطر وقایع سیاسی اخیر در ایران، رفتار ناهمگون ضد حقوق بشری رژیم اسلامی ، اعدام های بی مورد و برخورد های خشونت آمیز حکومت با معترضان به نتیجه انتخابات ، این جشنواره را تحریم کردند. بعضی فیلمسازان و بازیگران ایرانی ز جمله عزت الله انتظامی و اصغر فرهادی و فرهاد توحیدی از شرکت در بخش داوری سرباز زدند و برخی نیز نخواستند فیلم های خود را در جشنواره امسال شرکت دهند.
علیرغم جشنواره های بین المللی که هیئت داوران آن از پیش از آغاز جشنواره مشخص می شوند، دبیر جشنواره فجر در آغاز کار اعلام کرد که نام هیئت داوران پس از پایان جشنواره اعلام خواهد شد. نهایتا در چهارمین روز برگزاری جشنواره فیلم فجر اسامی داوران که اغلب آن ها را چهره های فرهنگی کم تر شناخته شده تشکیل می دادند اعلام شد.