فیسبوک اخیرا از شناسایی و غیر فعال کردن تعدادی حساب کاربری، که به گفته مسئولان این شبکه اجتماعی «فعالیتهای هماهنگ شده غیراصیل» دارند، خبر داده است. بر خلاف انتخابات سال ۲۰۱۶ که فعالیت این حسابهای مشکوک ریشه در روسیه داشت، این بار مبدا آنها ایران است.
تنها یکی از این ۸۳ حساب شناسایی شده در دو شبکه اجتماعی فیسبوک و اینستاگرام، حدود یک میلیون دنبالهرو داشت. یکی از بزرگترین صفحاتی که فیسبوک آن را غیرفعال کرده «نه تبعیض نژادی نه جنگ» نام دارد که تا پیش از آن ۴۰۰ هزار کاربر آن را لایک کرده بودند.
یکی از دلایل محبوبیت زیاد این صفحه، تام هنکس هنرپیشه معروف آمریکایی است. در ماه ژوئیه یک عکس دستکاری شده این ستاره هالیوود در صفحه «نه تبعیض نژادی نه جنگ» به اشتراک گذاشته شده بود، که ۹۵ هزار بار بازنشر شد. عکسی که با نسخه اصلی تفاوت داشت.
ماجرا از این قرار بود که تام هنکس ماه ژوئن ۲۰۱۵ در حمایت از تیم ملی فوتبال زنان آمریکا – که باید در مرحله نیمه نهایی در مقابل تیم ملی آلمان قرار می گرفت – بلوز تیم ملی فوتبال زنان آمریکا را بر تن میکند، یک عکس سلفی از خود میگیرد و آن را در توئیتر منتشر میکند.
این عکس در ماه ها و چند سال بعد توسط برخی دستکاری شده و با تعویض بلوز اصلی با لباسهای دیگر که نوشتهها و پیامهای خاصی بر روی آن نوشته شده عوض میشود و دوباره در شبکه های اجتماعی منتشر میشود؛ که البته خود تام هنکی در جریان این کارها نبوده است.
بعد، یک نفر در ایران یکی از آن عکسها را انتخاب میکند و بدون هیچ پیام یا توضیحی، فقط عکس را در فیسوک منتشر میکند. با توجه به شمار زیاد مخاطبانی که صفحه «نه تبعیض نژادی نه جنگ» در فیسبوک جلب کرده است، این عکس به شدت مورد توجه کاربران قرار میگیرد.
مانند تلاشهای روسیه در فضای مجازی در جریان رقابتهای انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ ایالات متحده، به منظور ایجاد تفرقه و دو دستگی میان رأی دهندگان آمریکایی، عملکرد این کاربران مشکوک هم الگوی مشابهی را دنبال میکند که ظاهرا از مسکو الهام گرفته باشند.