وزیران خارجه کشورهای عضو ناتو روز سه شنبه و در گفت‌وگوهای آخر سال خود موارد متعددی را در دستور کار دارند. در حالی که این ائتلاف با چالش‌های بی شماری روبروست، بزرگترین آنها اما در دستور کار رسمی این نشست قرار ندارد: دونالد ترامپ وقتی دوران ریاست جمهوری خود را آغاز کند، چه مسیری را برای ناتو ترسیم می‌کند؟
استیو بیکاپ از مؤسسه اگمانت، یک گروه پژوهشی که مقر آن در بروکسل است، پیش از آغاز نشست دو روزه ناتو گفت «ترامپ ذهن همه را مشغول خواهد کرد.»
به گفته تحلیلگران، اظهارات متناقض رئیس جمهوری منتخب آمریکا درباره پیمان آتلانتیک و تماس‌ها و توئیت‌های بحث‌برانگیز او، از جمله گفت‌وگوی تلفنی با سای اینگ ون رئیس جمهوری تایوان که خشم پکن را برانگیخت، موجب نگرانی اروپایی‌ها شده و در عین حال گزینه‌های او برای پست‌های کلیدی امنیتی نیز واکنش‌های متفاوتی را در پی داشته است.
همکاری با یکدیگر
ینس استولتنبرگ دبیرکل ناتو در نشست خبری روز دوشنبه بطور مستقیم به این پرسش پاسخ نداد و تنها گفت «مشتاق همکاری» با ترامپ و تیم اوست. استولتنبرگ پیشتر ابراز اطمینان کرده بود که تعهد واشنگتن به پیمان ناتو تغییر نخواهد کرد، هرچند در طول تبلیغات انتخاباتی گفته بود که ایالات متحده شاید لزوما از اعضای ناتو که سهم خود را نمی‌پردازند، دفاع نکند.
اندرو دورمان کارشناس ناتو در مؤسسه چتم هاوس لندن می‌گوید «اروپایی‌ها خواهند خواست که بر تعهدات خود در دفاع از اروپا و پایبندی آمریکا به ناتو و ماده ۵ (دفاع جمعی)، تاکید کنند.»
گفت‌وگوهای این هفته همچنین آخرین نشست عمده ناتو در دولت باراک اوباما، و خداحافظی با جان کری وزیر خارجه ایالات متحده است.
دورمان با اشاره به این که «اروپایی‌ها تلاش خواهند کرد که بفهمند دولت ترامپ چگونه دولتی خواهد بود،» گفت با این حال «مشخص نیست کری قادر باشد خیلی در این مورد به آنها حرفی بزند. او نیز احتمالا مثل بقیه گمانه زنی خواهد کرد.»
تهدید تامین بودجه دفاعی
نشست هفته جاری ناتو، چند روز پس از آن برگزار می‌شود که اتحادیه اروپا از طرح جدید و جاه طلبانه‌ای برای تامین بودجه دفاعی و تحقیقات رونمایی کرد؛ طرحی که سرمایه‌گذاری سالانه ۵ میلیارد و ۳۶۰ میلیون دلاری را شامل می شود.
تحلیلگران می‌گویند، در حالی که واشنگتن سالها بود از اروپایی‌ها می‌خواست بر هزینه‌های دفاعی خود بیافزایند، ظاهرا اما اظهارات سفت و سخت ترامپ کارساز بوده است. ایالات متحده حدود ۷۰ درصد بودجه ناتو را تامین می‌کند. تنها چهار کشور عضو ناتو – بریتانیا، استونی، یونان و لهستان – به تعهدات خود برای تخصیص دو درصد از درآمد ناخالص داخلی به بودجه دفاعی عمل کرده‌اند.
دالیا گریبوسکایته رئیس جمهوری لیتوانی می‌گوید کشورش تا سال ۲۰۱۸ میلادی به اهداف مورد نظر ناتو خواهد رسید، و از ترامپ خواسته است تعهدات خود به ناتو را حفظ کند.
مدیر دفتر «جرمن مارشال فاند» آمریکا در پاریس، می‌گوید که «واقعا جالب است ببینیم چطور ترامپ اروپایی را وادار به واکنش می‌کند.» به گفته الکساندرا د هوپ شِفِر، وقتی با فرماندهان نظامی در فرانسه دیدار می‌کنید، می‌گویند که «ما می‌خواهیم ثابت کنیم ترامپ اشتباه می‌کند.» این چیزی است که دائم می‌شنوید.
برگزیت، ایران، روسیه
خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا (برگزیت) هم باعث شده دیگر اعضای باقی مانده در اتحادیه، برای تقویت همکاری‌های نظامی خود گام بردارند؛ و آلمان و فرانسه رهبری این مهم را بر عهده دارند.
اندرو دورمان از چتم هاوس با بیان این که بریتانیا مانع تشکیل ستاد عملیاتی خود اتحادیه اروپا می‌شد، می‌گوید «حالا این کار می‌تواند انجام شود.»
انتخاب ژنرال بازنشسته جیمز متیس برای وزارت دفاع از سوی دونالد ترامپ با تحسین اروپایی‌ها روبرو شده، اما در عین حال اظهارات مثبت رئیس جمهوری منتخب درباره ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه و همچنین تهدید به پاره کردن توافق هسته‌ای ایران، بسیاری از اعضای ناتو را نگران کرده است.
استیو بیکاپ از مؤسسه اگمانت می‌گوید، در مورد ایران، اگر ترامپ بخواهد توافق را لغو کند، شرکای اروپایی آمریکا احتمالا به شدت با او مخالفت خواهند کرد. عادی سازی روابط با ایران مطلقا جنجال برانگیز نیست و دلیلی برای عقب‌گرد وجود ندارد.
قضیه روسیه پیچیده‌تر است. الکساندرا د هوپ شِفِر می‌گوید «به نظرم، نگرانی که الان در اروپا وجود دارد این است که خط قرمز ترامپ در مورد روسیه کجاست. آیا او قرار است الحاق کریمه (به خاک روسیه) را رسمیت بخشد؟ یا با پوتین راه حلی برای عراق و سوریه بیابد.»
وی با تاکید بر این که این پرسش‌ها احتمالا باقی خواهند ماند، پیش بینی کرد روسیه در هفته های منتهی به مراسم تحلیف دونالد ترامپ، قدرت نظامی خود را به رخ خواهد کشید. به گفته د هوپ شِفِر «پوتین ترامپ را آزمایش خواهد کرد تا ببیند چگونه واکنش نشان می‌دهد.»
