گزارشی از پیتر ایویس در نیویورک تایمز
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، برای حفاظت از شرکت های غیرآمریکایی طرف تجارت با ایران، در برابر تحریم های اقتصادی ایالات متحده، در صدد راه اندازی یک «نهاد ویژه پرداخت ها» است.
پرسش های بزرگی در برابر تلاش اتحادیه اروپا در ایجاد یک سیستم انتقال پول برای کمک به ایران وجود دارد: آیا این نهاد می تواند به حفظ سطح قابل توجهی از تجارت با ایران کمک کند؟ آیا از بازرسی های مالی ایالات متحده مصون خواهد بود؟ آیا کارآیی واقعی اش مستلزم استفاده چشمگیر چین و روسیه، بزرگترین دشمنان آمریکا، از آن است؟
وزارت دارایی آمریکا این هفته در ایمیلی اعلام کرد تلاش های اروپا را زیر نظر دارد: «ما با دقت تدابیر جایگزین مد نظر برای دور زدن تحریم ها را بررسی خواهیم کرد و اطمینان داریم که می توانیم مانع گریز از تحریم ها شویم.» مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا، مکانیزم اروپا را «سیاست فاجعه بار» توصیف کرد.
اتحادیه اروپا قصد دارد نشان دهد که دونالد ترامپ نمی تواند مهم ترین دستاورد سیاست خارجی اش را تضعیف کند. دفاع از برجام فرصتی برای عمل به این مهم است. اتحادیه اروپا می کوشد از طریق این سیستم مالی مانع سقوط اقتصادی ایران شود.
هدف مکانیزم ساده است اما عمل به آن چنین نیست: این سیستم راهی در اختیار شرکت ها قرار می دهد تا در غیب بانک های غربی بتوانند در تجارت با ایران پول وارد یا خارج کنند. اما بسیاری به کارآیی آن شک دارند.
بعضی تحلیلگران می گویند این مکانیزم بیشتر ژستی از سوی اروپا است تا ایران را به ماندن در توافق هسته ای مجاب کند.
دیگران می گویند آمریکا نباید تعهد موگرینی به این مکانیزم را دست کم بگیرد، زیرا برای او که در مذاکرات هسته ای نقشی عمده داشت، مساله بیش از یک امر شخصی و ژستی سیاسی است.
احتمالا بزرگترین چالش پیش روی تلاش های اتحادیه اروپا این است که شرکت های بزرگ غربی اساسا با ایران تجارتی نخواهند داشت که به یک نهاد مالی پرداخت نیاز داشته باشند.
اتحادیه اروپا ممکن است از «بانک سرمایه گذاری اروپا» که نهادی دولتی است برای انجام این پرداخت ها استفاده کند. ولی آن موسسه هم می تواند هدف مجازات های مالی آمریکا قرار بگیرد.
اتحادیه اروپا احتمالا در نهایت به این نتیجه خواهد رسید که درگیر کردن موسسات چینی و روسی در این مکانیزم می تواند لطمه ای بیش از حد به روابطش با آمریکا بزند.
خطر مکانیزم مالی جدید برای ایالات متحده این است که تجربه با ارزشی را در حوزه فعالیت خارج از نفوذ مالی واشنگتن در اختیار اتحادیه اروپا می گذارد و به بخشی دائم از سیستم پرداخت های بین المللی تبدیل می شود.
برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
