در پی انتشار خبر اعدام رضا رسایی، از بازداشتشدگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، توسط جمهوری اسلامی در ایران، اتحادیه اروپا با انتشار بیانیهای «استفاده از مجازات اعدام برای واکنش به مخالفتهای داخلی» را »به شدیدترین وجه» محکوم کرد.
در این بیانیه که روز سهشنبه ۱۶ مرداد از سوی پیتر استانو، سخنگوی ارشد سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه اروپا، منتشر شده، از مقامات جمهوری اسلامی خواسته شده است که صدور و اجرای احکام اعدام علیه معترضان را بلافاصله پایان دهند و سیاست ثابتی را به منظور «لغو کامل مجازات اعدام» دنبال کند.
اتحادیه اروپا در این بیانیه همچنین با تاکید بر «بیرحمانه و غیرانسانی» بودن مجازات اعدام، آن را منکر «کرامت انسانی» و غیرقابل قبول توصیف کرده و گفته است که اعدام «در برابر جرم به عنوان بازدارنده عمل نمیکند.»
اتحادیه اروپا همچنین خواستار پایبندی مقامات جمهوری اسلامی به تعهداتشان بر اساس قوانین بین المللی، «از جمله میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی» شده است.
پیشتر و در ادامه واکنشها به اجرای اعدام رضا رسایی، یکی دیگر از بازداشتشدگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، مادر دادخواه محمد قبادلو بر همدلی مادران دادخواه تأکید کرد و شاهزاده رضا پهلوی نیز گفت که «خامنهای ضحاک» هر بار که نزد افکار عمومی «تحقیر میشود»، از «مردم و جوانان بیگناه ایران» انتقام میگیرد.
شاهزاده رضا پهلوی روز سهنشبه ۱۶ مرداد در ایکس نوشت: «خامنهای ضحاک، جانِ جوانِ دیگری را گرفت. رهبر زبونِ جمهوری اسلامی، هر بار که ضعف و بیکفایتی خود و رژیمش آشکارتر، و در افکار عمومی داخلی و خارجی تحقیر میشود، از مردم و جوانان بیگناه ایران انتقام میگیرد.»
او با بیان این که رضا رسایی «جوانی میهنپرست از جامعه یارسان ایران بود که در جریان خیزش مهسا همچون هزاران هزار هممیهن خود برای رسیدن به آزادی به خیابان آمد»، اضافه کرد: «اوباش رژیم [جمهوری اسلامی] او را با اتهامات واهی بازداشت کردند.»
شاهزاده رضا پهلوی با یادآوری این که مقامات اطلاعاتی و قضایی جمهوری اسلامی در دو سال گذشته رضا رسایی را «زیر شکنجه و فشار شدید در زندان نگه داشتند»، تأکید کرد که عوامل حکومتی او را «سرانجام بدون اطلاع و حضور خانواده و وکیلش، شبانه به قتل رساندند.»
به تأکید او «رژیم ضدایرانی، حتی برای اجرای حکم اعدام، به قوانین و مقررات فرمایشی خود نیز پایبند نماند.»
شاهزاده رضا پهلوی همچنین افزود: «در اندوهِ رضا رسایی و همدرد خانواده و مادر داغدارش هستم. از هممیهنانم میخواهم که پشتیبان خانواده او باشند و یاد این جوان میهنپرست و آزادیخواه را به بهترین شکل گرامی بدارند. راه رضا و همه جاویدنامان سربلند ایران تا روز آزادی ادامه خواهد داشت.»
اجرای حکم اعدام رضا رسایی، یکی دیگر از بازداشتشدگان اعتراضات سراسری ۱۴۰۱، واکنشهای گستردهای را در میان کاربران شبکههای اجتماعی برانگیخته و برخی کنشگران تأکید کردهاند که تا وقتی جمهوری اسلامی پابرجا است، فقر و فلاکت و اعدام و شکنجه ادامه دارد.
ابراهیم اللهبخشی، فعال حقوق بشر، با انتشار تصاویری از سوگواری مادر رضا رسایی، نوشت: «مامان آذر، قربانت بروم، چه کردند با تو.»
معصومه احمدی، مادر دادخواه محمد قبادلو معترضی که در ماههای گذشته توسط قوه قضاییه جمهوری اسلامی اعدام شد، ضمن همدلی با مادر رضا رسایی، خطاب به او نوشت: «خواهرم، ما مادران ایران هر روز شال سفید بر دست به استقبال مادر داغدار دیگری میرویم که فرزندش را فدای این خاک کرده است.»
او تأکید کرد: «با غمهای به دوش نشستهمان غمخوار همدیگر خواهیم شد. امروز محمدم میزبان رضای توست.»
مهسا پیرایی، فرزند دادخواه مینو مجیدی با بیان این که نیروهای حکومتی رضا رسایی را «در گورستان میناآباد کرمانشاه» همان جایی که مادرش آرمیده، به خاک سپردهاند، با تأکید بر این که «نه فراموش میکنیم و نه میبخشیم»، در ایکس نوشت: «خانواده رضا را هم مثل ما داغدار کردند. داغی که با گذشت زمان هم ذرهای از دردش کم نمیشود.»
سروش لشکری، خواننده رپ اعتراضی که با نام هنری «هیچکس» شناخته میشود نیز اجرای اعدام رضا رسایی را «قتل حکومتی» دانست و با تأکید بر این که «تحملناپذیری و حساسیت» در قبال این اعدامها «باید همیشگی باشد»، گفت: «در ایران تحت اشغال جمهوری اسلامی هر روز و هر روز ملت ایران توسط این نیروی تروریستی به اشکال مختلف به قتل میرسند و ما ازشان بیخبریم.»
شیرین عبادی، فعال سرشناس حقوق بشر و برنده جایزه صلح نوبل، روز سهشنبه ۱۶ مرداد گفت که جمهوری اسلامی رضا رسایی را «درست در زمانی که فضای رسانهای با انبوهی از اخبار انتخابات، دولت جدید، اسماعیل هنیه، جنگ اسرائیل، و حزبالله اشغال شده بود» اعدام کرد.
نازنین بنیادی، بازیگر و فعال حقوق بشر نیز اعدام رضا رسایی را در پی «یک محاکمه بهشدت ناعادلانه» و «مبتنی بر اعترافات اجباری تحت شکنجه» دانست و به مواردی از شکنجههایی که این معترض بازداشت شده متحمل شده بود از جمله «ضرب و شتم، شوک الکتریکی، خفگی، و خشونت جنسی» اشاره کرد.
همچنین در حساب ایکس نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل که در زندان اوین به سر میبرد، نوشته شده، رضا رسایی که «در جریان جنبش زن، زندگی، آزادی بازداشت شد، بامداد امروز چهارشنبه ۱۶ مرداد بدون اطلاع خانوادهاش اعدام شد.»
مسیح علینژاد، روزنامهنگار و فعال سیاسی، هم اعدام رضا رسایی را «تکاندهنده، دلخراش، و زنگ خطری برای دیگر زندانیان در خطر اعدام» دانسته است.
او رضا رسایی را «یکی از معترضان شجاعی» دانسته که «پس از کشته شدن وحشیانه مهسا امینی به خیابانها آمد» و امروز اعدام شد.
نسرین شاکرمی، مادر دادخواه نیکا شاکرمی، نیز در حساب کاربری خود در اینستاگرام نوشت: «رضا رسایی بدون ملاقات و اطلاع خانوادهاش اعدام شد.»
او با اشاره به «گریهها و التماسهای مظلومانه مادر رضا رسایی» نوشته است: «ما تن به اطاعت و بردگی چه کسانی سپردهایم؟ ... خداوندا ما چگونه تن به این ذلت سپردهایم؟»
یاشار تبریزی، فعال مدنی در ایران، روز سهشنبه ۱۶ مرداد ساعتی پس از اعدام رضا رسایی با انتشار پیامی ویدئویی در ایکس، تأکید کرد: «تا زمانی که جمهوری اسلامی در این سرزمین باقی است، هر روز شاهد فقر، فلاکت، آوارگی، بدبختی، یأس، ناامیدی، ناهنجاریهای اجتماعی، سرکوب، شکنجه، بازداشت، زندان و اعدام خواهیم بود.»
این فعال مدنی مشروطهخواه خواستار آن شده که «اجازه ندهیم جمهوری اسلامی بهترین فرزندان این سرزمین را اعدام کند.»
نگار کورکور، خواهر دادخواه مجاهد کورکور معترض دیگری که در خطر جدی اعدام قرار دارد، با بیان این که «رضا رسایی را در سکوت و بیخبری اعدام کردند» از همگان خواسته «صدای مجاهد کورکور باشند» و نگذارند برادر او را نیز «در سکوت و بیخبری بلایی سرش بیاورند.»
محمود امیری مقدم، مدافع حقوق بشر، نیز تأکید کرده «در حالی که همه توجه کشورهای جهان به جنگ احتمالی بین جمهوری اسلامی و اسرائیل است، جمهوری اسلامی به سرکوب و اعدام مهمترین تهدیدش، یعنی مردم ایران، میپردازد.»
به گفته او، «حکم اعدام رضا رسایی بر اساس اعتراف زیر شکنجه و با هدف ارعاب مردم صادر و به اجرا درآمده است» و «علی خامنهای و مسئولان سیستم قضایی فاسد جمهوری اسلامی باید در قبال این قتل فراقضایی مورد پاسخگویی قرار گیرند.»
امیرحسین میراسماعیلی، روزنامهنگار، هم تأکید کرده که جمهوری اسلامی رضا رسایی، معترضی را که «هیچ مدرکی علیه او وجود نداشت» از «عصبانیت» ناشی از کشته شدن اسماعیل هنیه در تهران اعدام کرده است.
شهرام رفیعزاده، روزنامهنگار، نیز با بیان این که «ضحاک تهران در جنایتی دیگر رضا رسایی» را اعدام کرد، گفته که «جمهوری اسلامی با ایجاد "شبه جنگ" صدای معترضان محکوم به اعدام، زندانیان سیاسی و دادخواهان را خفه میکند تا به کشتار و سرکوب ادامه دهد.»
مولود حاجیزاده، روزنامهنگار، نیز خطاب به مقامات جمهوری اسلامی در ایکس نوشته است: «ما ترس و وحشت را یک روز پس از هلاکت هنیه در تهران در نگاههای علی خامنهای دیدیم و شما تلاش میکنید با تداوم جنایتهایتان و اعدام جوانان سرزمینمان، وحشت و عجزتان را پنهان کنید بیوجودها.»
حسین رونقی، فعال مدنی در ایران، نیز اعدام رضا رسایی را «قتل حکومتی» دانسته و گفته است: «ما با حکومتی طرفیم که هر ضربهای بخورد، تاوانش را مردم ایران پس میدهند. حکومتی بیگانه با این سرزمین، که از مردم نیست و گویی ایران را اشغال کرده است.»
به گفته آقای رونقی «این حکومت در برابر شکستهای خود، چه در عرصههای خارجی، امنیتی، نظامی، دیپلماتیک یا هر نوع دیگر، به جای پاسخگویی و پذیرش مسئولیت، از مردم بیدفاع ایران انتقام میگیرد.»
داریوش زند، فعال حقوق بشر، نیز در واکنش به اعدام رضا رسایی گفته است: «شب با وحشت از جنگ میخوابیم و صبح با خبر اعدام بیدار میشویم. جمهوری اسلامی از هر نفرینی بدتر است.»
سیما ثابت، روزنامهنگار، هم تأکید کرده که «جمهوری اسلامی تا زمانی که اعدامها برایش بیهزینه باشد، اعدام میکند» و «رضا رسایی را هم کشت.»
ماهان محرابی، خواهر دادخواه محمود محرابی معترض دیگری که در خطر اعدام قرار دارد، در واکنش به اجرای اعدام رضا رسایی گفته است: «ای داد بر بیکسی و مظلومیت.»
رضا (غلامرضا) رسایی، معترض ۳۴ ساله اهل صحنه در استان کرمانشاه و پیرو آیین یارسان بود که با استناد «اعترافات اجباری تحت شکنجه» چند بازداشتشده دیگر در ارتباط با کشته شدن نادر بیرامی، رئیس اداره اطلاعات شهرستان «صحنه»، به اعدام محکوم شده بود؛ اتهامی که او بارها آن را رد کرده بود.
مقامات قضایی جمهوری اسلامی بامداد سهشنبه ۱۶ مرداد رضا رسایی را بدون ملاقات آخر در زندان مرکزی (دیزلآباد) کرمانشاه اعدام کردند و پیکر او را مخفیانه و بدون اطلاع خانواده دفن کردند.
شماری از نهادهای حقوق بشری از جمله سازمان عفو بینالملل پیش از این در پی رد درخواست تجدیدنظر رضا رسایی از سوی دیوان عالی کشور نسبت به خطر اعدام این شهروند معترض هشدار داده بودند.
کارولین وگنر، نماینده پارلمان آلمان و کفیل سیاسی رضا رسایی نیز با تأکید بر این که حکم اعدام بر مبنای «اعترافات زیر شکنجه» صادر شده بود، دادگاه رسیدگی به پرونده او را «ناعادلانه» خوانده است.
یک منبع نزدیک به رضا رسایی مهر سال گذشته به صدای آمریکا گفته بود که «با وجود شهادت شاهد عینی و تناقض اظهارات سایر متهمان، دادگاه بر اساس علم قاضی» برای این معترض حکم اعدام صادر کرده است.