همزمان با بالارفتن سن در کشورهای ثروتمند جمعيت کشورهای در حال توسعه، جوان مانده و در حال رشد است.
براساس آمار جمعيت جهان در سال ۲۰۱۰ در دهه های آينده نيروی کار کمتری برای حمايت از جمعيت سالمندان، وجود خواهد داشت.
روند رشد زياد جمعيت در قرن گذشته کندتر شده اما با بهبود شرايط بهداشتی و نرخ بالای زاد و ولد در بسياری از کشورهای در حال توسعه سالانه بيش از ۸۰ ميليون نفر بر جمعيت جهان، افزوده می شود.
با اينحال و براساس آمار جمعيت جهان در سال ۲۰۱۰ کشورهای ثروتمند با مشکل کاهش نيروی کار مواجهند که در نتيجه کمتر می توانند از جمعيت سالخوردگان خود، پشتيبانی کنند.
در همين حال جمعيت بسياری از کشورهای فقيرتر، جوانتر و به سرعت در حال رشد است، که می تواند منجر به افزايش فقر و تهديدی برای محيط زيست شود.
در سال ۲۰۱۰ جمعيت جهان به ۶ ميليارد و ۹۰۰ ميليون نفر رسيد که اين رشد به طور تقريبی تماما در کشورهای در حال توسعه رخ داده است. در اين ميان ۲۰ ميليون نفر از ۸۰ ميليون نفری که سالانه بر جمعيت جهان افزوده می شود سهم کشورهای درحال توسعه است.
«کارل هائوب» آمارگير ارشد دفتر مرجع جمعيت و سرپرست نويسندگان گزارش آماری جمعيت جهان می گويد تا سال ۲۰۵۰ رشد جمعيت در آفريقا به تنهايی يک ميليارد نفر بر جمعيت جهان می افزايد. با فرض اينکه نرخ امروزی کاهش زاد و ولد در آن قاره، ادامه يابد.
انتظار می رود قاره آسيا بيشترين تعداد را يعنی در حدود يک ميليارد و ۳۰۰ ميليون نفر تا سال ۲۰۵۰ به جمعيت جهان بيفزايد.
اکنون در بسياری موارد بيشتر و و بيشتر آشکار ميشود که اين امر به سادگی صورت نخواهد گرفت. جمعيت شناسان پيش بينی می کنند که در پی روند صنعتی شدن کشورهای در حال توسعه نرخ تولد در اين کشورها سرانجام کاهش خواهد يافت. بدين ترتيب بار بيشتری در امر بهداشت آموزش و نيازهای اقتصادی جمعيت بزرگ و جوان بر دولتها تحميل ميشود.
ادامه مزمن نرخ پايين تولد باعث کاهش درصد جمعيت در سنين کار می شود که بتوانند جمعيت سالمندان را در کشورهای ثروتمندتر، حمايت کنند.
هائوب با بيان مثالی آشکار اتيوپی و آلمان را با هم مقايسه کرده است.
هر دو کشور تقريبا جمعيت يکسانی دارند اما شباهتها به همين جا ختم ميشود. اتيوپی انتظار دارد تا سال ۲۰۵۰ جمعيت اين کشور از ۸۵ ميليون نفر به دو برابر يعنی ۱۷۴ ميليون نفر برسد. اما جمعيت آلمان در مدت مشابه به احتمال زياد از ۸۲ ميليون نفر به ۷۲ ميليون کاهش می يابد.
هائوب می گويد «آلمان به دليل نرخ بسيار پايين زاد و ولد با مشکلات روزافزون ناشی از کوچک شدن نيروی کار بالغ مواجه است. شما می توانيد ببينيد که آلمان تنها سه نفر در سن کار به ازای هر فرد در سن بازنشستگی دارد. به همين دليل آنها با يک بحران فوری و فزاينده در پرداخت مستمری بازنشستگی و سيستم مراقبت درمانی مواجهند که قطعا از آن اطلاع دارند.»
براساس گزارش ارائه شده اروپا نخستين ناحيه در جهان است که شاهد کاهش درازمدت ميزان باروری خواهد بود.
هم اکنون به ازای هر فرد بالای ۶۵ سال چهار نفر در سن کار وجود دارد که انتظار می رود اين رقم تا سال ۲۰۵۰ نصف شود.
جيمز گريبل نايب رئيس بخش برنامه های بين المللی در دفتر مرجع جمعيت می گويد ژاپن و کره جنوبی هم با مشکلی مشابه مواجهند.
«اين مسأله برای بازنشستگی و مراقبتهای درمانی از سالمندان به مفهوم نياز به تعداد کافی از کودکانی است که با رسيدن به سن بزرگسالی تبديل به نيروی کار شوند.»
انتظار می رود در ايالات متحده تعداد افراد ۶۵ سال و مسن تر تا سال ۲۰۵۰ از ۴۰ ميليون نفر در حال حاضر به بيش از دوبرابر يعنی ۸۹ ميليون نفر برسد.
ليندا جيکوبسِن نايب رييس بخش برنامه های داخلی در دفتر مرجع جمعيت می گويد «بسته به روند مهاجرت جمعيت فعلی ايالات متحده از ۳۱۰ ميليون نفر می تواند به بيش از ۴۲۰ ميليون نفر برسد. مهاجران می توانند به پر کردن خلاء کاهش ميزان پشتيبانی از سالمندان کمک کنند. آنها می توانند برای مثال به تقويت جمعيت در سن کار و بهبود توانايی پرداخت بدهی احتمالی تأمين اجتماعی نيز کمک کنند.»
خانم جيکوبسِن می افزايد «نمی دانم که می توانم آنرا به عنوان راه حل مطرح کنم که اگر راه حل هم نباشد قطعا نقش مهمی در حفظ جمعيت ايالات متحده بازی می کند. البته نه آنطور که در ژاپن و برخی از کشورهای اروپای غربی به چشم می خورد.»
گزارش آماری جمعيت جهان در سال ۲۰۱۰ بيانگر اطلاعات دقيق از بيش از ۲۰۰ کشور دنيا است که براساس منابع کشورها برآوردهای جمعيتی و پژوهشهای دولتی و مؤسسات بين المللی تهيه شده است.
بيل باتز رييس دفتر مرجع جمعيت اميدوار است اين يافته ها از چالشهای ادامه دار رشد جمعيت که بر بهداشت، اقتصاد و محيط زيست جهان مؤثر است تصويری شفاف ترب رای سياستگذاران دولت، فراهم کند.