لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
شنبه ۶ مرداد ۱۴۰۳ ایران ۱۱:۲۸

نابرابری اقتصادی و انتخابات ایران


خیلی ها می گویند از این دست تصویرها در ایران در ده سال گذشته بیشتر شده، تصویرهایی گویای افزایش فاصله طبقاتی.
خیلی ها می گویند از این دست تصویرها در ایران در ده سال گذشته بیشتر شده، تصویرهایی گویای افزایش فاصله طبقاتی.

آمارهای رسمی نشان می دهد توزیع درآمد در ایران در سال های گذشته ناعادلانه تر شده و بر میزان شکاف طبقاتی افزوده شده است. این وضعیت اگرچه آثار مختلفی بر خانوارها و جامعه ایران دارد اما بر رویدادهایی مانند انتخابات مجلس شورای اسلامی هم می تواند تاثیرگذار باشد و گفتمان حاکم بر رقابت نامزدها را به سمت و سوی مبارزه با نابرابری های اقتصادی پیش ببرد.

خیلی ها می گویند تصویرهایی که فاصله طبقاتی را در ایران نشان می دهد، در ده سال گذشته بیشتر شده است. شاخص ها و آمار رسمی هم وجود این فاصله را تایید می کند، از جمله شاخصی با عنوان ضریب جینی. از ضریب جینی شاخصی برای محاسبه توزیع ثروت در میان مردم استفاده می شود. هر چقدر این ضریب بالاتر باشد، معنی اش این است که اختلاف طبقاتی و نابرابری درآمدها بیشتر است.

ضریب جینی بین صفر تا یک است. اگر به صفر نزدیک تر باشد، یعنی توزیع عادلانه درآمد و اگر هم به یک نزدیک باشد یعنی توزیع ناعادلانه درآمدها در کشور. اما بیان آماری ضریب جینی معمولا به صورت درصد است.

هم بانک مرکزی و هم مرکز آمار ایران اعلام کرده اند ضریب جینی در سال ۱۳۹۲ نسبت به سال قبل از آن افزایش یافته و از ۳۶ درصد به ۳۹ درصد رسیده است. پس توزیع درآمد ناعادلانه تر شده و شکاف طبقاتی افزایش یافته است.

افزایش شکاف طبقاتی هم دلیل اقتصادی دارد و هم دلایل سیاسی، اجتماعی و فرهنگی. اما فقط از منظر اقتصادی، افزایش شکاف طبقاتی در ایران ناشی از عواملی مانند تورم، رکود عمیق در صنایع، و افزایش میزان بیکاری است.

کنترل حاکمیت بر درآمدهای نفتی و رانت های مرتبط با آن، و توزیع آن در میان گروه های وفادار به حاکمیت از دیگر عوامل گسترش شکاف طبقاتی در ایران است.

در گزارش مرکز آمار ایران گفته شده که در سال ۱۳۹۲ نابرابری توزیع درآمد در میان شهرنشینان استان گلستان بدتر از دیگر نقاط ایران بوده و البته استان خراسان رضوی شاهد بالاترین توزیع برابر درآمدها بوده است.

در مورد روستاییان هم، روستاهای استان یزد بهترین و روستاییان استان البرز بدترین وضعیت را داشته اند. چنین وضعیتی بر رویدادهایی مانند انتخابات مجلس در ایران تاثیرگذار است. به این ترتیب که برخی از داوطلبان ورود به مجلس با توجه به وجود شکاف های طبقاتی، به رای دهندگان وعده می هند که با ورود به مجلس راه مبارزه با نابرابری ها را در پیش خواهند گرفت.

بسیاری از اقتصاددانان می گویند آنچه نابرابری ها را کمتر می کند، توزیع قدرت سیاسی و مشارکت دادن مردم در قدرت است و نه توزیع مقدار مشخصی از پول در میان فقیر و غنی.

XS
SM
MD
LG