عنوان کنجکاوی برانگیز«شام با القاعده» یک حیله انتشاراتی برای استفاده از یک نام جنجالی نبوده است بلکه «هیو پوپ» نویسنده این کتاب عملا با اعضای گروه القاعده شام خورده است.
درواقع پوپ کمی پس از وقایع یازدهم سپتامبر٢٠٠١ و حملات تروریستی به ایالات متحده و زمانی که به عنوان خبرنگار خارجی در روزنامه «وال استریت ژورنال» به کاراشتغال داشت به عربستان سعودی مسافرت کرد و در ریاض به کسب اطلاعات درباره هواپیماربایان مسئول حملات تروریستی به آمریکا پرداخت. او درآن زمان با یک رزمنده جوان ملاقات کرد که به گروه تروریست ها کمک کرده بود تا برای ماموریت خونبار خود آماده شوند.
شام با القاعده
پوپ می گوید: «من با یکی از اعضای یک کمپ تروریستی در افغانستان، که در آنجا این مردان جوان اهل عربستان سعودی مشغول به آموزش برای حملات مرگبار خود بودند، ملاقات کردم و او اطلاعاتی را در مورد آن ها در اختیار من گذاشت. او نیم بیشتر آن ها را می شناخت و از آن ها به عنوان «پسران شایسته» یاد می کرد. البته به نظر او شاید آن ها شایسته می رسیدند!»
پوپ می گوید در طول این مصاحبه غیر معمول و حتی ناراحت کننده او مجبورشد چندین بار آیه هایی از قرآن را قرائت کند تا از کشته شدن به دست این عضو القاعده که موافقت کرده بود با او صحبت کند جلوگیری کند. این ملاقات در نهایت با خوردن شام در کنار این عضو فعال القاعده و همراهانش به عنوان میزبان به پایان رسید و باعث شد تا «هیو پوپ» تصمیم بگیرد تا مردم و جامعه آمریکا را با ابعاد تازه و گوناگون خاورمیانه که او فرصت شناختن آن ها را داشته است آشنا کند.
پوپ می گوید: «مسئله اصلی که من کوشیده ام در کتابم به خواننده آمریکایی نشان دهم این است که بیشترروزنامه نگاران آدم های صادقی هستند و نوشته هایی را که شما در روزنامه ها می خوانید اغلب حقیقت دارند، اما این نوشته ها همه داستان نیست!»
پوپ می گوید: «هرفرد علاقمند به اخبار دقیق و صحیح باید به منابع گوناگون برای دستیابی به این اخبار رجوع کند. این افراد باید بتوانند اطلاعات خود را با اطلاعات دیگری درهمان زمینه مقایسه کرده و درباره شنیده ها و خوانده های خود فکر کنند و ازدیدگاه های مختلف به آن نگاه کنند.»
یک دنیای اسلامی واحد وجود ندارد
پوپ بیش از سه دهه از زندگی خود را به عنوان مسافر، روزنامه نگار ودانشجوی زبان های عربی، ترکی و فارسی در خاورمیانه گذرانده است. او می گوید بزرگترین درسی که او در مدت این سی سال درمناطق مختلف خاورمیانه گرفته است این است که یک جامعه جهانی اسلامی واحد ویکدست جود ندارد: «به نظرمن اینکه به همه افراد یک منطقه خاص به صورتی کلی و به هم پیوسته نگاه کنیم غلط است. یکی از مهم ترین مسائلی که من در کتاب خود به آن پرداخته ام سئوال بزرگ اسلام است. من حتی کوشیده ام تا جایی که ممکن است از استفاده از این کلمه خودداری کنم چرا که هر کسی برای خود تصورخاصی از کلمه اسلام دارد. من کوشیده ام نشان دهم که ما نمی توانیم به یک جامعه زیر برچسب اسم به خصوصی نگاه کنیم. هیچ جامعه ای نمی تواند فقط یک چیز باشد حتی دنیای اسلام هم نمی تواند فقط و فقط یک دنیای اسلامی باشد.»
در«شام با القاعده» روزنامه نگار هیو پوپ خواننده خود را به جایی ورای تصور وخیال آن ها از اسلام و جامعه عرب می برد. پوپ معتقد است حتی کشورهایی که قوانین اسلامی را به عنوان قانون اساسی خود برگزیده اند نیز به این قوانین از دیدگاهی متفاوت نگاه می کنند.
برای مثال کشور ایران که پوپ معتقد است هرچند تحت حکومت یک رژیم بنیادی قراردارد اما مردم آن آرزوی دوستی و نزدیکی بیشتر با آمریکا را دارند.
او هم چنین به سیاست های دو کشور اسلامی اما سکولار مصر و ترکیه نگاهی دارد که هر یک به صورتی کاملا متفاوت از یکدیگر درحرکت اند.
تصویرغیرواقعی
پوپ می گوید: «ترکیه کشوری است که به جای قرار گرفتن در همسایگی اسرائیل، شانس بزرگی داشته است تا از نزدیکی جغرافیایی با اروپا بهره مند شود. اسرائیل به طور حتم سد راه بسیاری از پیشرفت ها ی کشور مصر بوده است. منظور من این است که باید بدانیم چرا کلنل ناصر در سال ١٩۵٢ قدرت را در مصر به دست گرفت؟ شاید به خاطر تجربه شخصی که او از مغلوب شدن درجنگ با اسرائیل در سال ١٩۴٨ داشت. او حس جابجایی یک ملت را درک می کرد. اما متاسفانه فلسفه تمرکز قدرت با استبداد اجازه نداد که او به آنچه ملت مصر لیاقت دستیابی به آن را داشت برسد.»
هیو پوپ معتقد است که برخوردهای پیش پا افتاده آکادمیک در بررسی و مطالعه روی خاورمیانه و اخبار غلطی که از منطقه به سمع مردم آمریکا می رسد تصویری غیرواقعی و اغلب منفی از مردم این گوشه مهم از جهان به دست داده است: «من فکر می کنم مردم باید از این حالت تماشای خاورمیانه به صورت یک باغ وحش حاوی انواع حیوانات وحشی خودداری کنند چرا که ما همه انسان هایی یکسان هستیم. ما همه از خیلی جهات شبیه به هم هستیم. پسرهای خاورمیانه ای هم چون پسران آمریکایی و اروپایی از اتومبیل های کورسی و دختران زیبا خوششان می آید. این همان چیزی است که نشریات و رسانه های خبری با تمرکز بر روی داستان های خوفناک از خاورمیانه به خوانندگان و شنوندگان خود نمی دهند.»
با این همه هیو پوپ امیدوار است که با وجود سایت های اجتماعی گوناگون در اینترنت، بخش اعظم مردم تحصیل کرده و آگاه خاورمیانه بتوانند اخبار صحیح و واقعی را در رابطه با مسائل و مشکلات منطقه به گوش غربی ها به ویژه مردم آمریکا برسانند.
او هم چنین خوشحال است که پرزیدنت اوباما همواره کوشیده است تا درهای گفتمان با مردم خاورمیانه و جهان اسلام با غرب را باز بگذارد.
هیو پوپ به عنوان یک ژورنالیست و یک پژوهشگر مسائل خاورمیانه امیدوار است تا خوانندگان کتاب او در جهان غرب بتوانند به کشورهای خاورمیانه از یک دیدگاه تازه نگاه کنند و صدای آن ها را با وضوح بیشتری بشنوند: «امیدوارم کتاب تاره من بتواند راهگشایی باشد برای آغاز دیدگاه هایی تازه ومثبت به سوی خاورمیانه.»