خبرگزاری آسوشیتدپرس در یک گزارش تحلیلی به بررسی توانایی نظامی جمهوری‌اسلامی پرداخته است و می‌نویسد هم‌زمان با تهدید به حمله علیه اسرائیل در واکنش به کشته شدن یکی از رهبران حماس در تهران، میزان توانایی و خطرآفرینی موشکی جمهوری اسلامی زیر سوال است.
یک گزارش جدید توسط کارشناسان که به‌طور اختصاصی با این خبرگزاری به اشتراک گذاشته شده، نشان می‌دهد که یکی از پیشرفته‌ترین موشک‌های جمهوری اسلامی بسیار کمتر از آنچه قبلاً تصور می‌شد دقیق است.
سام لیر، پژوهشگر «مرکز مطالعات عدم‌تکثیر جیمز مارتین»، که بر روی این تحلیل کار کرده، گفت: حمله موشکی ۲۵ فروردین ماه جمهوری‌اسلامی «نشان‌دهنده توانایی‌های محدودی برای حمله به اسرائیل است.» او اضافه کرد که «اگر من رهبر جمهوری‌اسلامی بودم، احتمالاً کمی ناامید می‌شدم.»
لیر ارزیابی کرد که اگر موشک‌های جمهوری‌اسلامی نتوانند به‌طور دقیق به اهداف خود برسند، «این نقش آنها را تغییر می‌دهد» و افزود: «آنها دیگر برای عملیات نظامی متعارف ارزش زیادی ندارند و ممکن است بیشتر به‌عنوان سلاح‌های تروریستی مورد استفاده قرار گیرند.»
در جریان این حمله، ویدیوهای تحلیل شده توسط آسوشیتدپرس چندین سایت پرتاب را نشان می‌داد، از جمله در حومه اراک، همدان، اصفهان، کرمانشاه، شیراز، تبریز و تهران.
مثلث‌های پهپادی ابتدا پرتاب شدند که ساعت‌ها طول کشید تا به اهداف خود برسند. سپس موشک‌های کروز پاوه زمان کوتاه‌تری را صرف کردند و در نهایت موشک‌های بالستیک عماد، قدر و خیبرشکن که طبق تحلیل پروژه ویسکانسین درباره کنترل تسلیحات هسته‌ای؛ فقط چند دقیقه زمان نیاز داشتند. پهپادها و موشک‌ها همچنین از یمن و احتمالا توسط شورشیان حوثی مورد حمایت جمهوری‌اسلامی شلیک شده‌اند.
مقامات اسرائیلی برآورد کردند که جمهوری‌اسلامی ۱۷۰ پهپاد، ۳۰ موشک کروز و ۱۲۰ موشک بالستیک شلیک کرده است. در اردن، یک خبرنگار آسوشیتدپرس، فیلمی از رهگیری یک موشک بالستیک در بالای جو زمین ضبط کرد که احتمالاً توسط موشک اسرائیلی «آرو.۳» انجام شده و انفجار به‌صورت یک دایره پخش شد.
آمریکا، بریتانیا، فرانسه و اردن همگی پرتابه‌های ورودی را سرنگون کردند. آمریکایی‌ها اعلام کردند که ۸۰ پهپاد حامل بمب و حداقل شش موشک بالستیک را سرنگون کرده‌اند. دفاع موشکی اسرائیل نیز فعال شد.
هینز: حمله نمادین نیود
فابیان هینز، کارشناس موشکی و پژوهشگر مؤسسه بین‌المللی مطالعات استراتژیک که در زمینه ایران مطالعه می‌کند گفت حمله «به‌وضوح چیزی نمادین نبود و چیزی نبود که بخواهد از خسارت جلوگیری کند» و افزود این حمله «تلاش عمده‌ای برای غلبه بر دفاع اسرائیل بود.»
در تصاویر ماهواره‌ای و فیلم‌های منتشر شده توسط ارتش اسرائیل دیده می‌شود که در این حمله، دست‌کم چهار موشک جمهوری‌اسلامی به نواتیم اصابت کرد.
تحلیلگران گفتند تنها بقایای یافت شده در منطقه - که از دریای مرده جمع‌آوری شد - نشان می‌دهد که جمهوری‌اسلامی از موشک‌های عماد برای هدف قرار دادن نواتیم استفاده کرده است.
موشک عماد و ارزیابی دقت‌اش؛ بدتر از تخمین قبلی
موشک عماد با سوخت مایع، نوعی از موشک شهاب-۳ ایران است که بر اساس طراحی کره شمالی ساخته شده و با برد تقریبی ۲۰۰۰ کیلومتر اعلام شده است. تحلیلگران گفتند این نشان می‌دهد که موشک‌های عماد احتمالاً از منطقه شیراز شلیک شده‌اند که در محدوده‌های تخمینی توانایی‌های موشک است.
بر اساس تمرکز ایران بر اف-۳۵۱، تحلیلگران موسسه جیمز مارتین فرض کردند که نقطه هدف احتمالی آتش حکومت ایران می‌تواند مجموعه‌ای از آشیانه‌های هواپیما باشد. این موقعیت همچنین به‌عنوان یک نقطه تقریباً مرکزی در خود پایگاه نواتیم محسوب می‌شود.
لیر گفت این «یک هدف بسیار با ارزش‌تر» از فقط «سوراخ کردن در باند فرودگاه» ارائه می‌دهد، اما هیچ‌یک از موشک‌های ایرانی به‌طور مستقیم به آن آشیانه‌ها اصابت نکردند.
با فرض اینکه ایران آشیانه‌ها را هدف قرار داده باشد، تحلیلگران موسسه جیمز مارتین فاصله بین آشیانه‌ها و نقاط برخورد موشک‌ها را اندازه‌گیری کردند. این اندازه‌گیری میانگین حدود ۱/۲ کیلومتر برای «خطای دایره‌ای محتمل» یا سی.پی را نشان می‌دهد؛ معیاری که توسط کارشناسان برای تعیین دقت یک سلاح بر اساس شعاع دایره‌ای که ۵۰ درصد از جایی که موشک‌ها فرود آمدند را شامل می‌شود، استفاده می‌شود.
این میزان به‌مراتب بدتر از خطای دایره‌ای ۵۰۰ متری بود که ابتدا برای موشک عماد تخمین زده شده بود.
پس از پایان تحریم تسلیحاتی سازمان ملل علیه جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۲۰ میلادی، ایران به‌طور جداگانه موشک عماد را به خریداران بین‌المللی به‌عنوان موشکی با خطای دایره‌ای ۵۰ متر تبلیغ کرد.
فابیان هینز، کارشناس موشکی آیس، گفت که این میزان خطا با مشخصات برتر موشک‌های دیگر سامانه‌های مستقر در جاهای دیگر همخوانی دارد.
آسوشیتدپرس در ادامه این گزارش تحلیلی نتیجه می‌گیرد که «نتایج حمله فروردین به هیچ‌وجه به آن دقت نزدیک نبود.»
سام لیر، پژوهشگر مرکز مطالعات عدم‌تکثیر جیمز مارتین نیز با بررسی حمله موشکی به پایگاه نواتیم گفت: «این بدان معناست که موشک عماد بسیار کمتر از تخمین‌های قبلی دقیق است» و تاکید کرد که «این نشان می‌دهد جمهوری‌اسلامی از نظر دقت یک نسل عقب‌تر از جایی هستند که ارزیابی‌های قبلی فکر می‌کردند.»
عملکرد ضعیف موشک‌ها ممکن است به اقدامات جنگ الکترونیک که برای گمراه کردن سیستم‌های هدایت موشک طراحی شده‌اند، تخریب احتمالی، طراحی ضعیف موشک و فاصله‌های زیاد درگیر در حمله مرتبط باشد.
استفاده دوباره از موشک و پهپاد در حمله احتمالی بعدی
در گذشته، تهدیدات جمهوری‌اسلامی برای تلافی‌جویی علیه اسرائیل عمدتاً به شکل حملاتی توسط نیروهای نیابتی در خاورمیانه یا حملاتی که اهداف اسرائیلی را در جاهای دیگر مانند سفارت‌ها یا گردشگران در بر می‌گیرد، بوده است.
جغرافیا گزینه‌های یک حمله مستقیم نظامی جمهوری‌اسلامی را محدود می‌کند. ایران هیچ مرزی با اسرائیل ندارد و دو کشور در کوتاه‌ترین فاصله حدود ۱۰۰۰ کیلومتر از یکدیگر فاصله دارند.
نیروی‌هوایی جمهوری‌اسلامی، ناوگانی قدیمی به رهبری اف-۱۴ تامکت و جنگنده‌های میگ-۲۹ متعلق به دوران جنگ سرد دارد، اما آنها هیچ‌گونه برابری با اف-۳۵۱های اسرائیل و دفاع هوایی آن ندارند. این بدان معناست که جمهوری‌اسلامی دوباره مجبور خواهد بود به موشک‌ها و پهپادهای دوربرد متکی باشد.
همچنین می‌تواند از شبه‌نظامیان متحد خود مانند حزب‌الله لبنان و شورشیان حوثی یمن برای غلبه بر دفاع‌های اسرائیل کمک بگیرد. اسرائیل و حزب‌الله در ۴ شهریور تبادل آتش سنگینی داشتند.
همیشه این خطر در پس‌زمینه وجود دارد که تهران می‌تواند سلاح هسته‌ای توسعه دهد، تهدیدی که مقامات جمهوری اسلامی در ماه‌های اخیر تکرار کرده‌اند. در حالی که جمهوری‌اسلامی اصرار دارد که برنامه هسته‌ای آن صلح‌آمیز است، آژانس‌های اطلاعاتی غربی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گویند تهران تا سال ۲۰۰۳ برنامه هسته‌ای نظامی سازمان‌یافته‌ای داشته است.
آژانس‌های اطلاعاتی ایالات متحده در گزارشی در ماه ژوئیه گفتند که جمهوری اسلامی «اقداماتی انجام داده است که موقعیت بهتری برای تولید یک دستگاه هسته‌ای در صورت تصمیم به انجام این کار، به آن می‌دهد.» با این حال، ساخت یک سلاح و کوچک‌سازی آن برای قرار دادن بر روی یک موشک بالستیک می‌تواند سال‌ها طول بکشد.
گزارش دفتر مدیر اطلاعات ملی آمریکا گفت: «جمهوری اسلامی بزرگ‌ترین موجودی موشک‌های بالستیک در منطقه را دارد و همچنان بر بهبود دقت، کشندگی و قابلیت اطمینان این سامانه‌ها تأکید می‌کند» و افزود «جمهوری اسلامی احتمالاً درس‌هایی که از حمله فرودین گرفته شده را به‌کار می‌گیرد.»
