روز پنجشنبه سازمان دیده بان حقوق بشر در بیانیه ای اعلام کرد دستگاه قضائی، رسانه های دولتی و نیروهای امنیتی در ایران به گونه ای هماهنگ به بهانه دفاع از کشور در برابر آنچه «جنگ سایبری» نام نهاده اند گروههای حقوق بشر در ایران را مورد تعرض قرار می دهند.
وزارت خزانه داریِ آمريکا اخیراً بخشی از تحریم های مربوط به منع صادرات خدمات اینترنتی به ایران، سوریه و کوبا را لغو کرد و به اين طريق ارسال بخشی از نرم افزارهای ارتباطی به ایران را آزاد نمود. هدف از تعدیل این تحریم ها، کمک به مردم این کشورها برای دسترسی به اطلاعات و استفاده از حق آزادی بیان اعلام شد. معاون وزیر خزانه داری آمریکا گفت «وقایع اخیر در ایران نشان داد که ابزارهای اینترنتی مثل ایمیل و شبکه های اجتماعی، بسیار قدرتمند هستند.» با لغو این تحریم ها، صادرات نرم افزارهای مربوط به وب، وبلاگ نویسی، ایمیل، پیام رسانی، چت، شبکه های اجتماعی و اشتراک عکس و فیلم آزاد شده است.
سؤال اين است که با تعدیل تحریم ها، مردم ایران چه امکاناتی برای دسترسی به اينترنت پیدا کردند که قبلاً نداشتند و اينکه آیا لغو این محدودیتها برای کمک به مردم ایران جهت دسترسی به اطلاعات، کافی است؟
مثلا با تغییرات صورت گرفته در مقررات تجاری آمریکا، اکنون شرکت های نرم افزاری در آمریکا میتوانند خدمات رایگان خود را در ایران نيز ارائه کنند. محصولات شرکت گوگل مثل نقشه‌خوانِ ماهواره‌ایِ «گوگل ارت،» برنامۀ پردازش تصویرِ «پیکاسا،» و سرویس گفت و گوی اینترنتی «گوگل چت» نمونه هايی از اينگونه محصولات هستند. اما آیا مردم ایران قبلاً به اینها دسترسی نداشتند؟ همچنين آيا راه های تازه ای برای تأمين فيلترشکن برای کاربران ايرانی با مقررات جديد بوجود می آيد چرا که به نظر می رسد موضوع فيلترشکن ها به دليل فيلترينگ شديد اينترنت توسط جمهوری اسلامی از اهميت بالايی برای کاربران اينترنتی در ايران، برخوردار است. هنوز بايد صبر کرد و ديد که تأثير مقررات تازه در اين عرصه چه خواهد بود.
باقی مانده تحریم ها اما همچنان شرکت های نرم افزار را از ارائه خدمات تجاری به ایران منع میکند.
مثلاً تبلیغات شرکت گوگل در منوی خود، کشور ایران را ندارد که به دليل تحریم تجاریِ ايران است. آيا تحریم های موجود میتواند تأثير منفی در عملکرد کاربران ایرانی و یا سایتهای مستقل ایرانی، داشته باشد؟ دسترسی کاربران ایرانی، وبلاگنويس ها، مدیران سایتهای مستقل مثل بالاترین، و اغلب سایتهای مخالفان دولت که مستقل و با بودجه کم فعاليت می کنند، نمیتوانند از تبلیغات برای کسب درآمد استفاده کنند و یکی از تبعات منفی این امر نيز اين واقعيت است که نمیتوانند مستقل از طريق درآمد سايت خود از آگهی عمل کنند و باید نيازهای مالی خود را به شکل ديگری غير از تبليغات، تأمين کنند و اين شرايط متقابلاً در عملکرد آنها تاثیر می گذارد. مثلاً اگر نيازهای مالی خود را از طريق مؤسسات آمريکايی برآورده کنند از نظر جمهوری اسلامی متهم به همکاری با آمريکا می شوند. در حالی که خود سانسور اينترنت توسط جمهوری اسلامی ايران عامل اصلی است که برخی سايت های مستقل اينترنتی را وادار به قبول کمک از مؤسسات آمريکايی می کند. چرا؟ به اين دليل که حتی اگر آمريکا تحريم های تجاری را از خدمات اينترنتی حذف کند بازهم سايتی که در ايران فيلتر است و از طريق فيلترشکن مورد استفاده قرار می گيرد و درصد اصلی کاربران آن در ايران قرار دارند، نميتواند درآمدی از طريق آگهی به دست آورد، مگر آنکه تغييری اساسی در ساختار فيلترشکن ها و آکهی های اينترنتی بوجود آيد يا که جمهوری اسلامی دست از فيلترينگ اينترنت بردارد. توان سامانه های اينترنتی در استفاده از آگهی بهترين ضمانت برای حفظ استقلال سايت های اينترنتی است.