هنری ریج ول
همزمان با دیدار هزاران میهمان از ورزشگاه های المپیک زمستانی در «سوچی»، بر سر تاریخ سرزمینی که این ورزشگاه ها در آن ساخته شده، بحث روزافزونی در گرفته است.
روسیه، یکصد و پنجاه سال پیش، مردم بومی این سرزمین را که قومی مسلمان بنام «چرکس» اند با زور بیرون راند.
در این سرزمین، سگ های ولگرد در کنار گاوهای مگس زده در جاده های گل آلود تناسایی می کنند و تنها غرش گاه گاه تراکتور ها آرامش آن ها را برهم می زند. از لوله گاز کهنه و فرسوده ای که پیچاپیچ، مانند مار از دل روستا می گذرد، صدایی «هیس» مانند، و بویی دیرمان بلند است.
منطقه «بولشوی کیچمای» انگار فرسنگ ها فرسنگ از گنبدهای یخی آینده نگرانه پردیس المپیک در «سوچی» دور است، در حالی که تنها با یک ساعت رانندگی در دل پیچ و خم کوهستان می توان به «سوچی» رسید.
نود در صد مردم این روستا از قوم مسلمان «چرکس شاپسوق»، یکی از اقوام بومی شمال قفقازند.
«سرباز بی باک»
در موزه «مردمشناسی» در این منطقه، «عیسی آچمزوف»، مدیر موزه، به خورد آتشی که بر فراز آن دیگ آشی غلغل می زند، هیزم می خوراند. او با سربلندی از نژاد خود داد سخن می دهد:
"واژه چرکس را بصورت های گوناگون می توان برگرداند اما چرکس در این جا تنها یک معنا دارد: سرباز بی باک."
تنها چند روستا شبیه به «بولشوی کیچمای» در نزدیکی «سوچی» بر جای مانده است. قوم چرکس در کشورگشایی روسیه در دهه ۱۸۶۰ در قفقاز تقریباً ریشه کن شد.
صدها هزار چرکس، ناگزیر، سوار بلم، از کرانه های دریای سیاه در «سوچی» گریختند، و یک سوم از آن ها یا از گرسنگی مردند یا در دریا غرق شدند. گرجستان سال هاست که بیرون راندن این چرکس ها را رسما ً «نسل کشی» می داند.
آمیزه ای از واکنش
روسیه تا کنون نه پوزشی بابت این قضیه تاریخی خواسته و نه عنایت چندانی به آن داشته، و همین خشم بسیاری از چند میلیون چرکس غریب افتاده و دور از خانه پدری را خشمگین کرده است.
در ماه امسال، چرکس ها سوگواره ای به مناسبت یکصد و پنجاهمین سالگرد شکستشان از روسیه بر پا خواهند کرد. اما «خالد تالیف»، دبیر شورای محلی اداره چرکس ها در این منطقه، می گوید: به نظر می رسد که شمار اندکی از چرکس های بومی هوادار به هم زدن پاتیل تاریخ و به میان کشیدن گذشته ها باشند:
" این واقعیتی تاریخی است که چرکس ها از نیروهای روسیه شکست خوردند و بخشی از روسیه شدند. اما امروز، حتی یک نفر را هم پیدا نمی کنید که بخواهد از مسکو ببرد و مستقل شود."
هفته گذشته، «داغو (داکو) عمروف»، رهبر اسلامگرای چچن در راه ترغیب مسلمانان روسیه به حمله های تروریستی به المپیک زمستانی در «سوچی»، تاریخ چرکس ها را به میان کشید و گفت که المپیک «سوچی» بر استخوان مردگان مسلمان استوار شده است.
«عیسی آچمزوف" مدیر موزه محلی می گوید: چنین احساساتی در این منطقه خریدار ندارد:
"درسراسر جهان هیچ منطقه ای وجود ندارد که در برشی از تاریخ در آن خونریزی نشده باشد. المپیک مساله رجال سیاسی است، نه ما."
سازمان دهندگان این گردهمایی ورزشی، در پردیس المپیک «سوچی» ساختمانی با نام «سرای چرکس» بر پا کرده اند تا فرهنگشان را به نمایش بگذارند. «آناطولی پخاموف» شهردار سوچی، در کنفرانسی خبری، و در پاسخ «صدای آمریکا» درباره مسائل چرکس ها، بشدت از سیاست دولت در قبال این قوم پشتیبانی کرد.
بگفته او، "سال گذشته، چرکس ها از سراسر جهان در یک گردهمایی در همین جا شرکت کردند اما حتی یک نفر از آن ها حرف بدی برای گفتن نداشت. بسیاری از بازدید کنندگان چرکس حتی گفتند که زندگی چرکس ها در این جا از زندگی آن ها [در خارج] بهتر است.. پس هر چه شما می دانید، نادرست است."
بحث درباره سرنوشت تاریخی چرکس های «سوچی» بسیار دور از روستای پرت افتاده «بولشوی کیچمای»، عمدتاً با نیروی محرکه چرکس های پراکنده در گوشه و کنار جهان ادامه دارد.
در خود این جا، به نظر می آید که چرکس ها بیشتر به حفظ خود و انتقال فرهنگشان به نسل های آینده علاقه مندند.
همزمان با دیدار هزاران میهمان از ورزشگاه های المپیک زمستانی در «سوچی»، بر سر تاریخ سرزمینی که این ورزشگاه ها در آن ساخته شده، بحث روزافزونی در گرفته است.
روسیه، یکصد و پنجاه سال پیش، مردم بومی این سرزمین را که قومی مسلمان بنام «چرکس» اند با زور بیرون راند.
در این سرزمین، سگ های ولگرد در کنار گاوهای مگس زده در جاده های گل آلود تناسایی می کنند و تنها غرش گاه گاه تراکتور ها آرامش آن ها را برهم می زند. از لوله گاز کهنه و فرسوده ای که پیچاپیچ، مانند مار از دل روستا می گذرد، صدایی «هیس» مانند، و بویی دیرمان بلند است.
منطقه «بولشوی کیچمای» انگار فرسنگ ها فرسنگ از گنبدهای یخی آینده نگرانه پردیس المپیک در «سوچی» دور است، در حالی که تنها با یک ساعت رانندگی در دل پیچ و خم کوهستان می توان به «سوچی» رسید.
نود در صد مردم این روستا از قوم مسلمان «چرکس شاپسوق»، یکی از اقوام بومی شمال قفقازند.
«سرباز بی باک»
در موزه «مردمشناسی» در این منطقه، «عیسی آچمزوف»، مدیر موزه، به خورد آتشی که بر فراز آن دیگ آشی غلغل می زند، هیزم می خوراند. او با سربلندی از نژاد خود داد سخن می دهد:
"واژه چرکس را بصورت های گوناگون می توان برگرداند اما چرکس در این جا تنها یک معنا دارد: سرباز بی باک."
تنها چند روستا شبیه به «بولشوی کیچمای» در نزدیکی «سوچی» بر جای مانده است. قوم چرکس در کشورگشایی روسیه در دهه ۱۸۶۰ در قفقاز تقریباً ریشه کن شد.
صدها هزار چرکس، ناگزیر، سوار بلم، از کرانه های دریای سیاه در «سوچی» گریختند، و یک سوم از آن ها یا از گرسنگی مردند یا در دریا غرق شدند. گرجستان سال هاست که بیرون راندن این چرکس ها را رسما ً «نسل کشی» می داند.
آمیزه ای از واکنش
روسیه تا کنون نه پوزشی بابت این قضیه تاریخی خواسته و نه عنایت چندانی به آن داشته، و همین خشم بسیاری از چند میلیون چرکس غریب افتاده و دور از خانه پدری را خشمگین کرده است.
در ماه امسال، چرکس ها سوگواره ای به مناسبت یکصد و پنجاهمین سالگرد شکستشان از روسیه بر پا خواهند کرد. اما «خالد تالیف»، دبیر شورای محلی اداره چرکس ها در این منطقه، می گوید: به نظر می رسد که شمار اندکی از چرکس های بومی هوادار به هم زدن پاتیل تاریخ و به میان کشیدن گذشته ها باشند:
" این واقعیتی تاریخی است که چرکس ها از نیروهای روسیه شکست خوردند و بخشی از روسیه شدند. اما امروز، حتی یک نفر را هم پیدا نمی کنید که بخواهد از مسکو ببرد و مستقل شود."
هفته گذشته، «داغو (داکو) عمروف»، رهبر اسلامگرای چچن در راه ترغیب مسلمانان روسیه به حمله های تروریستی به المپیک زمستانی در «سوچی»، تاریخ چرکس ها را به میان کشید و گفت که المپیک «سوچی» بر استخوان مردگان مسلمان استوار شده است.
«عیسی آچمزوف" مدیر موزه محلی می گوید: چنین احساساتی در این منطقه خریدار ندارد:
"درسراسر جهان هیچ منطقه ای وجود ندارد که در برشی از تاریخ در آن خونریزی نشده باشد. المپیک مساله رجال سیاسی است، نه ما."
سازمان دهندگان این گردهمایی ورزشی، در پردیس المپیک «سوچی» ساختمانی با نام «سرای چرکس» بر پا کرده اند تا فرهنگشان را به نمایش بگذارند. «آناطولی پخاموف» شهردار سوچی، در کنفرانسی خبری، و در پاسخ «صدای آمریکا» درباره مسائل چرکس ها، بشدت از سیاست دولت در قبال این قوم پشتیبانی کرد.
بگفته او، "سال گذشته، چرکس ها از سراسر جهان در یک گردهمایی در همین جا شرکت کردند اما حتی یک نفر از آن ها حرف بدی برای گفتن نداشت. بسیاری از بازدید کنندگان چرکس حتی گفتند که زندگی چرکس ها در این جا از زندگی آن ها [در خارج] بهتر است.. پس هر چه شما می دانید، نادرست است."
بحث درباره سرنوشت تاریخی چرکس های «سوچی» بسیار دور از روستای پرت افتاده «بولشوی کیچمای»، عمدتاً با نیروی محرکه چرکس های پراکنده در گوشه و کنار جهان ادامه دارد.
در خود این جا، به نظر می آید که چرکس ها بیشتر به حفظ خود و انتقال فرهنگشان به نسل های آینده علاقه مندند.