ماه مارس امسال برابر است با دویستمین سالگرد تولد «فردریک شوپن»، موسیقی دان لهستانی تبار قرن ١٩ میلادی که به باور بسیاری یکی از نوابغ عالم موسیقی جهان به شمار می رود.
در این ماه شوپن و موسیقی که او برای پیانو نوشته است درشهرهای مختلف از «ورشو» تا «نیویورک» نواخته می شود و به این صورت دویستمین سالروز زندگی این هنرمند نابغه جشن گرفته می شود.
«کیمبال گالاگر» ٢٩ ساله یک پیانیست کنسرت است که می گوید برای نخستین باردر دوازده سالگی شوپن را از راه آهنگ «انقلابی» شناخته و با شنیدن این قطعه شیفته او شده است. در آن زمان کیمبال هرروز به مدت یک سال این آهنگ را روی پیانوی اطاق نشیمن خانواده تمرین می کرده است. این شیفتگی تا به امروز ادامه داشته است و احساسی است که کیمبال می داند با بسیاری دیگر از دست اندرکاران «مراسم دویستمین سالروز تولد شوپن» درنیویورک شریک است.برنامه ای که به مدت پنج روز به طور رایگان درمحل «وینتر گاردن» نیویورک برای علاقمندان به موسیقی شوپن برگزار خواهد شد.
دربرنامه «وینتر گاردن» که در وسط محوطه «مرکز تجارت جهانی» شهر نیویورک اجرا خواهد شد بیش از ١٥٠ نوازنده پیانو درمدتی بیش از ٢٠٠ ساعت به نواختن موسیقی شوپن ادامه خواهند داد. این برنامه هم چنین برای کسانی درنظرگرفته شده است که با مجموعه آثار فردریک شوپن وتنوعی که در آن وجود دارد آشنایی ندارند.
کیمبال می گوید:«ما امیدواریم که مردم از اطراف و اکناف به این محل بیایند و با شنیدن صدای موسیقی به درون محوطه کشانده شوند. بعد از خود بپرسند این موسیقی زیبا و برانگیزنده چیست و چه کسی آن را ساخته است؟ آنوقت است که متوجه خواهند شد هرچند شوپن دویست سال پیش زاده شده است اما امروز هنوز هم زنده است و درمیان ما زندگی می کند.»
فردریک شوپن در سال ١٨١٠ در لهستان و در یک خانواده طبقه متوسط به دنیا آمد. او خیلی زود با آهنگسازی و نوازندگی آشنا شد و در کودکی در خانه اعیان و اشراف به نوازندگی پرداخت. جایی که هنر او رشد و نمو کرد و کم کم توانست تبدیل به یک آهنگساز و نوازنده زبردست شود.
کلماتی چون «عالی» و «پرمعنی» برای توصیف موسیقی شوپن به کار برده می شود. موسیقی پیچیده و عمیق مملو از پالودگی و تهذیب. در آن زمان لایه های احساسی گسترده این موسیقی را تبدیل به نوعی موسیقی ابتکاری و نوین می کرد. عواملی که هنوز هم به وضوح در موسیقی شوپن مشاهده می شود و آن را امروزی می کند.
«ودا کاپلینسکی» رئیس بخش نوازندگی پیانوی مدرسه موسیقی معتبر «جولیارد» در نیویورک، مکانی که موسیقی شوپن در تمام مراحل مختلف آن تدریس و تمرین می شودمعتقد است موسیقی شوپن از یک جاذبه جهانی خاص برخوردار است:«شوپن یکی از آن موسیقی دان های نادری است که توانسته است به صورت حیرت آوری شدت و عمق احساسات انسانی را با درک اورگانیک کلید های پیانو ادغام کند. درهم آمیزی که هم برای نوازنده وهم برای شنونده لذت بخش است. موسیقی شوپن به صورتی دلنشین و برازنده با استفاده از هارمونی که از درون برخاسته و بر درون می نشیند به قلب شنونده نفوذ می کند.»
وادا کاپلینسکی می گوید:«یک سونات کوچک شوپن، قطعه موسیقی حیرت آوری است که تمام کائنات، مفهوم جهان و زیستن را در دو دقیقه کوتاه خلاصه می کند. این واقعا باورنکردنی است. با وجود ریتم های یک و دویی که در تمام زیربنای موسیقی شوپن وجود دارد اما این موسیقی به هیچوجه شنونده را محدود به این ریتم های نمی کند. درعوض این ریتم ها دائما در حال تغییر و تحول هستند. گاه این تغییر وتحولات به صورتی انجام می گیرد که انسان را به گریه می اندازد، می خنداند و حتی به رقص وامی دارد.»
شوپن که مبتلا به بیماری سل بود در طول مدت زندگی کوتاه 39 ساله اش انرژی و نیرویی طوفانی و پرشور داشت که هم در موسیقی او گنجانده شده بود و هم اثرات آن در روابط عاشقانه او به چشم می خورد. به ویژه رابطه ای که او با نویسنده ای به نام «جورج ساند» داشت. زن نویسنده ای درلباس های مردانه که با نام مستعار به نوشتن نوول اشتغال داشت.
«رابرت شومان» موسیقی دان برجسته هم دوره «شوپن» که درضمن یکی از هواداران او نیز به شمار می رفت درباره موسیقی او گفته بود:«موسیقی شوپن پرتاب گل هایی است که در پشت آن لوله های توپ قدرتمندی نهفته است.»
ودا کاپلینسکی هم معتقد است این همان فورم موسیقی است که شوپن مبتکر آن بوده و آن را به تکامل رسانده است:«در ابتدا این موسیقی شبیه به یک داستان رویایی کودکانه است. داستانی که با یکی بود یکی نبود آغاز می شود اما کم کم تبدیل به یک واقعه دراماتیک و حتی تراژیک می شود. این آهنگ ها از روی قطعات ادبی ساخته شده اند و از لحاظ فرم موسیقیایی تم هایی دارند که دائما تکرار می شوند اما با هربار این تکرار دراماتیک تر از بار پیش و حتی تراژیک تر از بار پیش شده و درنهایت بایک پایان آتش فشان مانند پرشور و پرهمهمه ختم می شود.»
برخی از آثار شناخته شده شوپن بر اساس وقایع غم انگیز زندگی خود او ساخته شده اند. از جمله «سرود مرگ» که در سال ١٨٤٩ درمراسم خاکسپاری او در پاریس اجرا شد.
شوپن بیشتر سال های زندگی خود را در پاریس گذراند و یکی از شخصیت های مورد توجه جامعه فرهنگی این شهر به شمار می رفت. اما او همواره یک لهستانی میهن پرست باقی ماند و از مسئله از دست دادن استقلال این کشور به خاطر جنگ های دوران ناپلئون به شدت غمگین و ناراحت بود.
آهنگ «قهرمانانه» شوپن که به صورتی یک موسیقی ملی به شمار می رود به خوبی نشان از مبارزات پرشورمردم لهستان دراین جنگ ها دارد.
فی فی دانگ موسیقی دان چینی و ازشاگردان جولیارد درباره شوپن می گوید:«فکر می کنم هرکسی که قلبی حساس دارد می تواند به خوبی موسیقی شوپن را درک کند. معلم من همیشه می گوید وقتی آهنگ های شوپن را می نوازی هریک از نت ها یک معنی خاص دارند و تو باید هریک از این نت ها را به همین صورت و جداگانه دوست بداری. من فکر می کنم همین مسئله است که موسیقی شوپن را تا این حد زیبا کرده است. موسیقی شوپن درعین سادگی پر از عشق است و برای همین هم مردم تا این حد به آن علاقمندند. واقعا نمی شود هیچ چیز مصنوعی را وارد این موسیقی کنید. انگار به صورتی از اعماق وجود انسانی برآمده است. »