امروز دوشنبه، ۱۶ ماه مه برابر با ۲۷ ارديبهشت، دقیقا پنجاهمین سالگرد وقوع انقلاب فرهنگی چين است؛ انقلابی که به گفته بانی آن، مائو تسه تونگ رهبر وقت جمهوری خلق چين، آغاز مبارزه با چهار عامل کهنه در فرهنگ چين و مبارزه طبقاتی بود.
اين رويداد که به مجموعه ای از دگرگونی های اجتماعی و تغييرات سياسی در جمهوری خلق چين انجاميد از ديد شهروندانش مقطعی سياه در تاريخ سياسی، اجتماعی و فرهنگی چين پديد آورد و الگويی شد برای سرکوب ديکتاتوری های بعدی.
نکته جالب، بی اعتنایی بیشتر رسانه های چينی در برخورد با پنجاهمين سالگرد انقلاب فرهنگی است که توجه ها را جلب کرده است. این بی اعتنایی بازتاب حساسیت شهروندان چینی آسیب دیده از رویدادی است که بیشتر مردم دوست دارند آن را "فاجعه انقلاب" بنامند.
حالا نه نشانه ای از جشن و شادمانی دیده می شود و نه کسی یاد میلیون ها قربانی آن رویداد را گرامی می دارد.
در جاده ای خاک و طويل کوهستان های شانتو، علامتی وجود ندارد که بازديد کنندگان را به مجتمع موزۀ انقلاب فرهنگی چين هدايت کند، گويی حزب کمونيست چين ترجيح می دهد اين فصل غم انگيز از تاريخ کشور به دست فراموشی سپرده شود.
حزب کمونيست چين از مواضع رسمی پیشین خود کوتاه آمده با پذیرش خطای سی درصدی آن رویداد افزوده است: چین طی ده سال انقلاب فرهنگی بيشترين صدمه را متحمل شد.
در سال ۱۹۶۶ مائو تسه تونگ، رهبر حزب کمونيست چين به بهانه سپردن قدرت به دست طبقۀ کارگر و محو طبقه ثروتمند، انقلاب فرهنگی را آغاز کرد.
رویدادی که برای پوشاندن خطاهای آشکار سیاست اقتصادیش که منجر به قحطی بزرگ و مرگ میلیون ها نفر صورت گرفته بود.
در وهله اول کادرهای اصلی حزب کمونیست که نسبت به آن سیاست ها هشدار داده بودند قربانی انقلاب فرهنگی شدند.
ژانگ ليفان، نويسنده و تاريخ نگار چينی می گوید: تنها کسانی که فکر می کنند آن دوران خوب بود، نسل های قديمی تر، کارگران بازنشسته يا مقام های هم دورۀ مائو هستند. چون فکر می کنند آن موقع برای خودشان کسی بودند، برای همين حسرت آن موقع رو می خورند. در واقع آدمای احمقی هستند.
وی افزود: "يک اصطلاحی در زبان چينی هست که می گوید، هنوز به کسی اعتماد می کنید که هميشه بهت کلک زده است. اين بساط هنوز هم وجود دارد، چون جامعه خيلی بی ثبات است. توزيع نابرابر سرمايه و ثروت باعث می شود مردم نا اميد بشوند و فکر کنند دوران مائو بهتر بود."
انقلاب فرهنگی چين، دانشگاه ها را به تعطيلی کشاند، و بيش از يک ميليون و نيم قربانی گرفت.
اين انقلاب که به الگويی برای ديکتاتوری ديگر مبدل شد، به بهانه مبارزه با سرمايه داری و تجمل پرستی بسياری از آثار فرهنگی ارزشمند چين را از بين برد.
بسياری از تحليلگران، انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی ايران در سال ۱۳۵۷ را بسيار نزديک به انقلاب فرهنگی چين می دانند و در بسياری از زمينه ها آن را الگو برداری از انقلاب فرهنگی چين می دانند.
