پژوهشگران دانشگاه کالگری کانادا ادعا کرده اند دو ژن منحصر به فرد موجود در گیاه خشخاش را کشف کرده اند که با استفاده از مواد ترکیبی آن ها می توان داروهای حاوی کدئین و مورفین تولید کرد. این اکتشاف امکان تولید داروهای مسکن مقرون به صرفه را افزایش می دهد.
محققان کانادایی در گزارشی که روز ۱۴ مارس در نشریه « بیولوژی شیمیایی طبیعت » منتشر شد، تاکید کرده اند که با جدا کردن ژن های خشخاش می توانند مواد ترکیبی مسکن را به طور شیمیایی در آزمایشگاه تهیه کرد.
این کشف می تواند فارغ از مشکلات کشت خشخاش در مزارع و پیامدهای ناشی از آن، راه را برای کنترل تولید مواد ترکیبی این گیاه در کارخانه هموار کند.
محققان کانادایی امیدوارند با انتقال ژن ها به میکروب ها، زمان و هزینه تولید انبوه داروهای مسکن و مخدر را کاهش دهند.
آن ها همچنین خاطر نشان کرده اند ممکن است یافته های این اکتشاف به تولید گیاه خشخاشی منتهی شود که مواد شیمایی مخدر آن، قابل تبدیل به مورفین و در نهایت تولید هروئین نباشد.
پژوهشگران بر این باورند ممانعت از تولید هروئین، معضلات عمده قاچاق غیر قانونی این ماده مخدر از افغانستان به سایر کشورهای دنیا را از میان برخواهد داشت.
جیلیان هیگل، پژوهشگر کانادایی دانشگاه کالگری می گوید: «هزاران سال است که خشخاش منبع تولید مسکن های خواب آور و مخدر بوده است، اما جزئیات چگونگی عملکرد گیاه خشخاش در تولید ماده ای که دردها و آلام انسان را تسکین می دهد، همواره رازی نهفته بوده است. اما هم اکنون از این راز پرده برداشته شده است.»
پیتر فاچینی، مدیر گروه این پروژه تحقیقاتی می گوید کشف ژن های خشخاش که محققان علم بیوشیمی این گیاه را به مدت نیم قرن در پرده ای از ابهام قرار داده بود، بسیار هیجان انگیز است.
وی خاطر نشان می کند: «طی چند هزار سال گذشته، تحول این دو ژن خشخاش در یک گونه گیاهی خاص، تاثیر بسیارعظیمی بر بشریت داشته است. کشف ما، کنترل قدرت ژنتیکی منحصر به فرد این گیاه را ممکن می کند.»
دیوید ریس، مدیر پروژه «فن آوری های بین المللی دانشگاه» که به محققان دانشگاه کالگری کمک کرده است تا به پژوهش خود جنبه تجاری ببخشند، می گوید: «به زودی شرکت های داروسازی در صدد کسب اطلاعات بیشتر در مورد این اکتشاف برخواهند آمد و برای مشارکت در تولید انبوه آن ابراز تمایل خواهند کرد.»
احتمال سرمایه گذاری شرکت های داروسازی در تولید داروهای مسکن حاوی گیاه خشخاش بسیار است اما در نهایت، بیماران در کشورهای فقیر از کشف محققان کانادایی بیشترین منفعت را کسب خواهند کرد.
صنعت داروسازی با کمبود داروهای مخدر و مسکن روبروست و این بدان معناست که کشورهای درحال توسعه، توانایی مالی خرید قوی ترین داروهای مسکن را نخواهند داشت و کشف اخیر پژوهشگران کانادایی به زودی این داروها را مقرون به صرفه تر خواهد کرد.
پژوهشگران کانادایی از اسرار ژن های مورفین و کدئین خشخاش پرده برداشتند
