لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۳ ایران ۱۸:۳۷

مستند «آشغالدونی»، شرایط محیط زیست و جایزه اسکار


مستند «آشغالدونی»، شرایط محیط زیست و جایزه اسکار
مستند «آشغالدونی»، شرایط محیط زیست و جایزه اسکار

«زباله دانی برزیل» Brazil Wasteland نام یکی از فیلم های مستندی است که امسال نامزد دریافت جایزه اسکار شده است. این فیلم نگاهی است به کارگران بازیافت زباله در یکی از بزرگ ترین خاک چال های دنیا در برزیل و یک هنرمند برزیلی تبار ساکن نیویورک که از این زباله ها آثار هنری می سازد.

فیلم «زباله دانی برزیل» در سال ٢٠١٠ در جشنواره فیلم ساندنس توانست جایزه بهترین فیلم مستند سال جهان را از آن خود سازد.

ویک مونیز، یکی از ابرستاره های صحنه هنرهای تجسمی به شمار می رود که به عنوان یک عکاس هنری در سطح جهان از معروفیتی چشمگیر برخوردار است. مونیز در این مستند با استفاده از اشیاء روزانه و مواد پیش پا افتاده یا به طور کلی اشیاء یافت شده در میان زباله ها، پرتره های عظیمی را از کارگران این زباله دانی ها تهیه می کند.

پس از ده ها سال گمنامی، کارگران خاک چال «ژاردیم د گراماچو» یا «باغچه زباله» که به زبان پرتغالی به آن ها «کاتادورز» می گویند، در این محل که یکی از بزرگ ترین زباله دانی های برزیل محسوب می شود ظاهر شده و در این فیلم مستند که تهیه آن به کارگردانی «لوسی واکر» سه سال به طول انجامیده به شهرت رسیده اند. لوسی واکر می گوید:«فقط یک چیز مهم یادتان باشد و آن هم این است که هرچیزی را که به عنوان آشغال بیرون می ریزید هرگز ناپدید نمی شود!»

پیش از این ها ،«مونیز» که به عنوان یک عکاس و هنرمند تجسمی، با استفاده از مواد بازیافت شدنی که کارگران از میان زباله ها جمع کرده بودند چند پرتره بزرگ خلق کرد که برخی از آن ها در شهرهای لندن و «سائو پولو» در برزیل به نمایش و فروش گذاشته شد.

سباستیان کارلوس دوس سانتوس، رئیس اتحادیه گردآورندگان زباله های قابل بازیافت، یکی از افرادی است که در فیلم مستند «آشغالدونی برزیل» ظاهر شده است و قرار است تا در روز بیست و هفتم فوریه در محل برگزاری جوایز اسکار در «کداک تیاتر» هالیوود «ویک مونیز» را همراهی کند. سانتوس می گوید:«برنده شدن جایزه اسکار خیلی عالی خواهد بود اما من بدون آن هم احساس پیروزی می کنم. همین قدر که مردم از تلاش ها و کشمکش های چند ساله ما آگاه شوند و ببینند که «کاتادور» بودن یا آشغال جمع کردن چقدر سخت است برای ما کافی است».

خاک چال ژاردیم د گراماچو، این بزرگ ترین خاک چال دنیا، هر روز به صورت ٢٤ ساعته باز است و روزانه ۹ هزار تن زباله از شهر «ریو دو نژانیرو» و چهار شهر عمده دیگر برزیل در آن خالی می شود.

در این «آشغالدونی» عظیم، کارگران بطری های شیشه ای و پلاستیکی پیدا می کنند. اجسام آهنی که آن ها را دسته کرده و می فروشند تا دوباره از آن ها استفاده شود. گاهی اوقات درمیان آشغال ها اشیاء قیمتی و کتاب، پول نقد و حتی گوشت های خامی که هنوز فاسد نشده اند هم پیدا می شود. «ایرما» یکی از «کاتادور»ها این گوشت ها را در قابلمه های دورانداخته شده می پزد و کارگران گرسنه آن را می خورند. گاه درمیان این آشغال ها اجساد مردگان هم پیدا می شود. قربانیانی که در جنگ مواد مخدر در «فاولا» (زاغه نشین های اطراف شهرهای بزرگ در برزیل) جان خود را از دست داده اند. این افراد اغلب به شیوه «گلوبند» که نام نوعی اعدام است که در آن یک لاستیک ماشین را دور گردن قربانی قرار می دهند و سپس او را به آتش می کشند کشته شده اند. گاه کاتادورها اجساد نوزادهای مرده را هم از میان این زباله ها بیرون می کشند.

جستجو و یافتن بیشترین مواد بازیافت شده در میان این همه زباله شهری، با زحمت و سخت کاری بیش از پنج هزار کارگر زن و مرد در این محل رخ می دهد. این زباله ها و کارگران زحمت کش آن درواقع الهام بخش «ویک مونیز» در نیویورک بوده اند. مونیز که خود در یک خانواده کارگردی به دنیا آمده است در ماه آگوست ۲۰۰۷ به زادگاه خود بزریل بازگشت تا با «کاتادور» ها یا همان گردآورندگان زباله کار کند.

مونیز از کارگران چندین عکس در ژست های مختلف که درنقاشی های معروف هنرمندان شناخته شده ای چون ژاک لوئی داوید و پابلو پیکاسو به چشم می خورد گرفت. بعد عکس ها را بزرگ کرد به صورتی که کف زمین کارگاه او را پوشاند. مونیز سپس با استفاده از زباله های بازیافت شده، بخش های مختلف این عکس ها را پرکرد و به آن ها رنگ، بافت و بعد داد. او از نتیجه نهایی که باید از بالا به آن نگاه می کرد یک بار دیگر عکس گرفت.

مونیز می گوید:«وقتی این کارگران یعنی «کاتادور»ها بالای پله های مخصوص رفتند تا به این پرتره ها بزرگ از خودشون نگاه کنن، خیلی احساساتی شدند. برای اینکه تصویر بزرگ خودشون را می دیدند که تنها با چیزهایی درست شده که خود آن ها هر روز با دستهای خودشو و با زحمت زیاد جمع کرده بودند. تماشای عکس العمل آن ها برای من با ارزش ترین پاداش ها بوده است.»

اما چیزی که دراین فیلم مستند گنجانده نشده این است که که از اول ماه مارچ یعنی سه روز بعد از برگزاری مراسم اسکار، زباله های شهری به یک خاک چال دیگر منتقل می شوند و خاک چال «گراماچو» برا ی همیشه تعطیل خواهد شد.

با مقررات جدید محیط زیستی و بهداشتی، از این پس زباله ها درشهر جداسازی خواهند شد و به این صورت شغلی برای «کاتادور»ها باقی نخواهد ماند. هرچند همه از جمله بازیافت کنندگان این زباله ها معتقدند که این کاری سخت و بس خطرناک و غیربهداشتی است و کارگران در ازای انجام کثیف ترین کار شهری دستمزد ناچیزی دریافت می کنند.

ویک مونیز، کارگردان فیلم «زباله دانی برزیل» حدود سیصد هزار دلار بودجه به سازمان بازیافت کننده و کارگران آن اختصاص داده است. کاتادورها با این پول یک دفتر و یک انبار ساخته اند و در کلاس های مدیریتی که از طریق یک سازمان غیر انتفاعی برگزار می شود شرکت می کنند تا بلکه روزی بتوانند شرکت بازیافت زباله خود را بازکنند.

XS
SM
MD
LG