هرچند نامزدهای احتمالی دریافت جوایز اسکار هنوز کاملا مشخص نشده اند اما به نظر می رسد که فرش قرمز هشتاد و سومین مراسم اهدای این جوایز، ازحضور بازیگران آفریقایی تبارنامزد جایزه اسکارخالی خواهد بود.
این نخستین بار در بیش از ١٠ سال است که حتی یک بازیگر سیاهپوست در هیچ یک از رده بندی های بازیگری نامزد جایزه اسکار نشده است. برخلاف هرسال، در حال حاضرو در فهرست کنونی نامزدهای احتمالی اسکار، در هیچ کدام از رده بندی ها نام اقلیت های نژادی مختلف دیده نمی شود.
جان سینگلتون بازیگر آفریقایی تبار آمریکایی و یکی از اعضای آکادمی علوم و هنرهای سینمایی که دو بار تا کنون نامزد جایزه اسکار شده است درباره جو کنونی فیلمسازی در هالیوود می گوید:«این روزها ساختن فیلم هایی با موضوع های جدی و درخور توجه از همیشه مشکل تر شده است. به خصوص در رابطه با اقلیت های نژادی. همین مسئله شانس بازیگر غیرسفیدپوست را برای ارائه یک کار هنری ارزنده کم تر می کند.»
البته هشتاد و دومین مراسم اهدای جوایز اسکار(سال گذشته) یک استثناء بوده است چرا که حضور فیلم «پرشس»- درامی درباره یک دختر نوجوان چاق سیاهپوست و زندگی و مشکلات او – توانست در ٦ رده بندی مختلف از جمله بهترین بازیگر زن نقش اول (گابوری سیدیبه) و بهترین بازیگر نقش مکمل زن(مونیک) به نامزدی جایزه اسکار برسد . نهایتا «مونیک» ، بازیگر نقش مادر در این فیلم توانست جایزه اسکار را از آن خود سازد. درهمین رابطه «جفری فلچر» فیلمنامه نویس آفریقایی تبار فیلم «پرشس» نیز توانست اسکار بهترین فیلمنامه سال را به دست آورد.فلچر درضمن اولین نویسنده سیاهپوستی بود که توانست برای نوشتن یک فیلمنامه جایزه اسکار را از آن خود سازد. «لی دانیل» کارگردان فیلم «پرشس» نیز دومین کارگردان سیاهپوست در تاریخ سینما است که توانسته است در رده بندی بهترین کارگردان سال به اسکار دست یابد. درهمین حال «مورگان فریمن» هم که پیش از این توانسته بود جایزه اسکار بهترین بازیگر مرد را برای فیلم «بچه میلیون دلاری» ساخته کلینت ایستوود به دست آورد، در هشتاد و دومین مراسم اهدای جوایز اسکار توانست برای ایفای نقش «نلسون ماندلا» در فیلم «اینوکتوس» برای پنجمین بار به نامزدی این جوایز برسد.
همانگونه که «سینگلتون» اشاره کرد، فیلم «پرشس» توانست برخلاف این تصورهمگانی که فیلم های جدی و هنری فیلمساران آفریقایی تبار خریداری ندارد از موفقیت چشمگیری برخوردار شود:«این فیلم هرچند از جنبه های تجاری معمول فیلم های هالیوودی برخوردار نبود، نه تنها برنده چند جایزه اسکار شد بلکه بیش از 63 میلیون دلار فروش جهانی داشت و برای دست اندرکاران آن موفقیت های مادی و معنوی گوناگونی به همراه آورد.»
امسال در فهرست پیش بینی نامزدهای جوایز اسکار که اخیرا توسط نشریه «هالیوود ریپورتر» Hollywood Reporter منتشر شده است جای بازیگران غیرسفیدپوست از هررنگ و نژاد دیگری خالی می نماید.
فیلم «نطق پادشاه» روی خانواده سلطنتی بریتانیا تکیه دارد و ماجراهای فیلم«قوی سیاه» درمیان جمعی از رقاصان باله سفیدپوست در یک مدرسه رقص در نیویورک اتفاق می افتد. فیلم «١٢٧ ساعت» ماجرای مشکلات یک جوان سفید پوست است. فیلم های دیگری چون «شبکه اجتماعی» و «بچه ها همه حالشان خوب است»، «زندگی پس از مرگ» و «شهر» ساخته بن افلک نیز همه درباره مردمان سفید پوست و مسائل و مشکلات مربوط به زندگی آن هاست. هرچند حضور بازیگر بلژیکی، سیسل دو فرانس برای بازی درفیلم «زندگی پس از مرگ» و «حاویه باردم» بازیگر برنده جایزه جشنواره سینمایی «کن» امسال در فیلم «بیوتیفول» Biutiful حداقل دونام خارجی را به فهرست حاضر اضافه کرده است.
با این همه، از آنجایی که هنوز مدتی وقت برای گزینش نامزدهای جوایز اسکار در رده بندی های مختلف باقی است، هنوز هم شانس آن هست که فیلمی برروی پرده بیاید که بازیگران غیرسفید پوست آن بتوانند به نامزدی جایزه اسکار برسند اما کارشناسان و دست اندرکاران جوایز سینمایی و به ویژه اسکار مطمئن نیستند که این مسئله چگونه بوقوع خواهد پیوست.
«برای دختران سیاه»
فیلم«برای دختران سیاه»ساخته « تایلر پری» که از روی نمایشی به همین نام که در اواسط دهه هفتاد میلادی روی صحنه برادوی آمده است، یکی از فیلم های قابل توجه در رابطه با حضور بازیگران و کارگردانان سیاهپوست در رقابت های اسکار ٢٠١١ است اما کمپانی پخش این فیلم، «لایونز گیت» Lionsgate که روز پنجم نوامبر را برای نمایش عمومی این فیلم اعلام کرده بود هنوز تصمیم قاطعی درباره اکران این فیلم نگرفته است. بازیگران فیلم برای دختران سیاه «ووپی گلدبرگ» بازیگربرنده اسکار، «آنیکا ننی رز»، «تندی نیوتون» و «جنت جکسون» هستند.
هرچند این فیلم برای «تایلرپری» که تا امروز به خاطر فیلم های کمدی شناخته شده قدم بزرگی است درمسیر ساختن فیلم های جدی تر، اما مشخص نیست که بازیگران متعدد فیلم بتوانند توجه خاصی را به بازی های مستقل خود جلب کنند. با این حساب جنت جکسون بیشترین شانس را برای نامزدی جایزه اسکار برای ساختن و اجرای موسیقی متن این فیلم خواهد داشت.
اگرفهرست اسامی نامزدهای جوایز اسکار که روز ٢٥ ژانویه اعلام خواهد شد از اسامی هنرمندان سیاهپوست خالی باشد، یک بار دیگر آکادمی علوم و هنرهای سینمایی در شرایط ناهماهنگی قرار خواهد گرفت چرا که در طول سال ها این آکادمی کوشیده است تا به اعضای خود نشان دهد که دراهدای جوایز اسکار به گوناگونی پایبند است.
تام شرک، رئیس آکادمی می گوید:«ما یک سازمان جهانی هستیم و برای پیشبرد اهداف این آکادمی تنها یک راه داریم و آن هم این که همه دست اندرکاران فیلمسازی را از هر اقلیت و نژادی که باشند در فعالیت هایمان شرکت دهیم .»
اما دررابطه با نامزدی جوایز اسکار، آکادمی ناچار به فیلم های موجود و مطرح روز توجه دارد. شرک می گوید:«من هنوز همه فیلم هایی را که در چند ماه آینده بر روی پرده خواهند آمد ندیده ام. من مطمئنم که در میان آن ها فیلم هایی هم هست که بازیگران آفریقایی تبار را درمرکز توجه برای نامزدی جوایز اسکار قرار دهد.»
آخرین باری که مسئله عدم حضور بازیگران سیاهپوست در میان نامزدهای جوایز اسکار مطرح شد درشصت و هشتمین مراسم اهدای این جوایز در سال ١٩٩٦ بود. هرچند کارگردانی مراسم آاهدای جوایز در آن تاریخ برعهده «کوئینسی جونز» موسیقی دان معروف آفریقایی تبار بود و «ووپی گلدبرگ» هم مجری آن اما «جسی جکسون» سیاستمدار و فعال حقوق شهروندی آفریقایی تبارهای آمریکا از عدم حضور بازیگران سیاهپوست در میان نامزدهای جوایز اسکار و کمبود فیلم های ارزنده ای که استعدادهای هنرپیشگان سیاهپوست را به نمایش بگذارد انتقاد کرد.
در طول ده سال گذشته تعداد بازیگران آفریقایی تباری که به نامزدی جوایز اسکار رسیده اند به مراتب بیشتر شده است. بازیگران مکزیکی و ژاپنی فیلم «بابل» Babel و بسیاری دیگر از جمله «فارست ویتیکر» برای بازی در فیلم «آخرین پادشاه اسکاتلند» به نامزدی اسکار رسیدند. ویل اسمیت برای فیلم «به دنبال خوشبختی»، دیجیمون هانسو برای ایفای نقش در فیلم «الماس خونین»، پنه لوپه کروز برای بازی در فیلم «ولور» و جنیفرهادسن و ادی مورفی برای فیلم «دریم گرلز» Dream Girls به جوایز اسکار دست یافتند.
در سال ٢٠١٠ بازیگران سرشناس آفریقایی تباری چون «دان چیزل» و «ساموئل جکسون» در فیلم «مرد آهنی» نقش های برجسته ای را ایفا کرده اند. هم چنین ادی مورفی که در فیلم «شرک برای همیشه» گویش نقش الاغ را برعهده داشته است. «جیدن اسمیت» پسر خردسال «ویل اسمیت» در نقش «کاراته کید» بازی چشمگیری ارائه داده است و «کوئین لاتیفا» هم در «روز والنتاین» ایفای نقش کرده است. اما این فیلم ها هیچ کدام در سطح فیلم هایی که مورد توجه اعضای آکادمی و رای دهندگان آن قرار می گیرد نیستند. بسیاری از هنرمندان سیاهپوست مورد توجه آکادمی اسکار از جمله «دنزل واشنگتن» و «ویل اسمیت» هم امسال فیلم های تازه ای ارائه نداده اند.
برخی گناه کمبود فیلم های خوب برای ارائه کارهنرمندان آفریقایی تبار سینمای آمریکا را برگردن اعتصاب سندیکای نویسندگان فیلم که چند بار پیاپی درچند سال اخیر اتفاق افتاده است می گذارند که به تولید محصولات سینمایی هالیوود لطمه زیادی وارد ساخته است. اما بسیاری دیگر معتقدند شاید شرایط فیلمسازی برای بازیگران و فیلمسازان سیاهپوست به دوران پیش از دهه هشتاد میلادی و قبل از ظهور «اسپایک لی» به عنوان یک فیلمساز پیشرو و جدی آفریقایی تبار بازگشته است. با این همه فیلم های تازه و ماه های آینده پاسخگوی اغلب این سئوالات خواهد بود.