جفری گولدبرگ، نويسنده آمريکايی و خبرنگار نشريه آتلانتيک، جمعه هفته گذشته با جان کری مصاحبهای انجام داد که طی آن وزير خارجه آمريکا از توافق اتمی با ايران به عنوان سندی «تا حد ممکن هواخواه اسرائيل» نام برد. آقای کری همچنين در مورد اينکه ايران واقعا خواستار نابودی اسرائيل است ابراز ترديد نمود.
گولدبرگ میگويد آقای کری در اين مصاحبه به نظر کمی عصبانی میرسيد. کری که دو ماه پيش پايش شکسته بود بزودی عصا را کنار خواهد گذاشت، ولی برای کنار گذاشتن عصا و روی پا ايستادن خود عجله دارد زيرا دلش میخواهد برای دفاع ار توافقنامه شخصا در کنگره حضور يابد، زيرا حصول اين توافقنامه را بزرگترين دستآورد يک عمر خدمت بیبديل خود در راه کشور میداند.
آقای کری از دست کنگره و همچنين از دست دوست نزديک و رقيب سرسختش، نخست وزير اسرائيل، عصبانی است، يعنی آقای بنيامين ناتانياهو، که رهبری تلاشها برای لغو توافقنامه توسط کنگره را بر عهده دارد. آقای کری در اين مصاحبه طولانی هشدار داد که اگر کنگره به اين توافقنامه رای ندهد، در واقع بدگمانیها و ترديدهای ضد آمريکايی آيت الله خامنهای را تصديق کرده و هر گونه فرصت حل معضل اتمی ايران به طور مسالمت آميز را از ميان خواهد برد.
کری گفت، «آیت الله دائما بر این باور است که ما غیر قابل اعتماد هستيم، که ما با نمیتوان مذاکره کرد، که ما به آنها کلک خواهيم زد. عدم تصويب کنگره نهايت دوز و کلک خواهد بود.» وی در ادامه استدلالش افزود، رد توافقنامه توسط کنگره «تائيد گر ظن آيتالله خواهد بود. او از روی عزت و به دليل بیاعتمادی به آمريکا ديگر به ميز مذاکره بازنخواهد گشت. دليلی که ارايه خواهد کرد اين است که آمريکا با حسن نيت مذاکره نمیکند. او خواهد گفت، نگاه کنيد، ببينيد که با ما از روی حسن نيت مذاکره نکردند.»
نويسنده میگويد، کری همچنین گفت اگر اين توافقنامه در کنگره شکست بخورد، مخاطب ارشد ایرانی وی يعنی محمد جواد ظريف، و رئیس او، رئيس جمهوری اصلاح طلب، حسن روحانی، در کشور خود با «مشکل جدی» روبرو خواهند شد. کری گفت ظريف به صراحت به او قول داد که «اگر کنگره اين توافقنامه را تصويب کند، ایران با ایالات متحده و متحدان عرب خود در طیف وسیعی از مسائل منطقهای همکاری خواهد کرد.» به گفته کری، وزير امور خارجه ايران طی دوهفته گذشته به وی گفته است «اگر اين قضيه خاتمه بيابد و توافقنامه تصويب شود آنگاه او از قدرت کافی برای مطرح کردن مسايل منطقهای برخوردار خواهد بود. اگر تصويب نکند، گفتگو خاتمه يافته، همه چيز به عقب رانده شده، و يک رشته از عواقب ناخواستهای در ارتباط با رفتار ايران پيش خواهد آمد، و تازه تحريمی هم در کار نخواهد بود.»
کری اين انتقاد اسرائیل و بسیاری در جامعه کليميان آمریکا را رد کرد، که دادن هشدار عمومی به اسرائیل مبنی بر انزوای بینالمللی در صورت رد معامله، او دولت یهودی را تهديد به قربانی کردن نموده است. آقای کری گفت، «اگر شما تا به حال گلف بازی کرده باشيد میدانيد که در هنگام زدن ضربه به توپ، آدم داد می زند «جلو» تا ديگران در مسير توپ بدانند که دارد میآيد و مواظب باشند.» او توضیح داد، «شما کسی را تهدید نمیکنيد، شما به آنها هشدار میدهيد و میگوئيد، نگاه کن، توپ داره ميآد، نگذار بخوره بهت!»
کری معتقد است که رد معامله توسط کنگره به جنگ منجر خوهد شد. او نظریه خود را بهطور مشروح در اين مصاحبه تشريح کرد و گفت به نظر وی انتقاد «غريزی» و «از روی احساسات» از اين توافقنامه توسط اسرائيل و بسياری از هوادارانش، حيرتانگيز است. او گفت، «من صدبار اين توافقنامه را از جهات مختلف بررسی کرده و اکنون به شما میگويم که هيچ توافق ديگری به اين اندازه هواخواه اسرائيل و ضامن امنيت اسرائيل نمیتوانست باشد. من معتقدم که صرفاگفتن «نه» به آن در واقع از روی بیمبالاتی است.»
هنگامی که مصاحبهکننده از آقای کری پرسيد، انتقاد اسرائیل از توافقنامه را چگونه تفسیر میکند، گفت، «به ميزان بسياری ترس و عدم اطمينان وجود دارد، و رک و پوست کنده، یک حس ذاتی وجود دارد که، با توجه به دستاوردهای ایران و گريز از کشف فعاليتهايش، در آينده بازهم از چيزی طفره خواهد رفت. این يک حس غريزی است، بسیار عاطفی و غريزی، و من نسبت به آن بسیار حساس هستم.»
هر چند او میگوید با دغدغهها و ترسهای اسرائیل احساس همدردی میکند، اما او اين نظر بسياری از اسرائيلیها و آمريکایيان را تائيد نمیکند که رهبران ایران – که اغلب گفته اند به دنبال نابودی اسرائیلاند – به آنچه میگویند واقعا ايمان دارند. آقای کری گفت، «من فکر می کنم آنها در حال حاضر یک رویارویی ایدئولوژیک اساسی با اسرائیل دارند. اينکه اقدامات عملی در راستای محو اسرائيل از روی نقشه انجام داده باشند، را نمیدانم. تا به حال چيزی نديدهام که به من بگويد، مثلا آنها ۸۰ هزار موشک را توسط حزبالله به سمت اسرائيل نشانه رفته باشند. آنها تعداد گزينههای فراوانی داشتهاند که به آن عمل نکردند. وقتی که به اندازه کافی مواد برای ساخت ۱۰ تا ۱۲ بمب اتمی در اختيار داشتند، دست به توليد آن نزدند. پای توافقنامهای را هم امضا کردهاند که میگويد هرگز برای توليد بمب تلاش نخواهند کرد و ما هم راهکارهايی را تعبيه کردهايم که میتواند حصول اطمينان کند که هرگز چنين اتفاقی رخ نخواهد داد. بنابراین من نمیخواهم در تله این بحث گرفتار شوم. فکر میکنم اتلاف وقت است.»
مصاحبه کنند آنگاه به آقای کری میگويد در اين مورد چه نظری داريد که توافقنامه اتمی باعث آزاد شدن پولهای ايران شده و به تهران اجازه میدهد تا مبالغ بيشتری را صرف سرپا نگاهداشتن رژيم بشار اسد کند، و اين مردم سوريه هستند که از ديکتاتوری اسد رنج میبرند. مصاحبه کننده میپرسد، «آيا شما را ناراحت نمیکند که پول بيشتری به جيب حزبالله و اسد خواهد رفت؟» آقای کری در جواب میگويد، «بله، اما اين مقدار تعيين کننده نخواهد بود. اين پولی نخواهد بود که در تحليل نهايی تاثير عمدهای بر مسير تحولات بگذارد.»