موج قيام های وسيع مردمی که جهان عرب را در سال ٢۰۱۱ فرا گرفت، تحولی بيسابقه و غيرقابل انتظار بود. حاکميت رژيم ها در برخی از کشورهای عرب خاتمه يافت و برخی بر لبه سقوط قرار گرفتند.
بهار عرب با مرگ يک جوان آغاز شد. در اوائل ژانويه، معترضان در همبستگی با اين جوان ميوه فروش به خيابان های تونس ريختند. او نااميد و خشمگين از رژيم زين العابدين بن علی، خود را به آتش کشيد. مرگ او به جنبشی حيات بخشيد که همچنان می رود مسير تاريخ در خاورميانه و شمال آفريقا را تغيير دهد.
برای چند دهه، حيات سياسی در منطقه راکد بود. جمهوری ها در اين منطقه، قلمرو چند ثروتمندی بود که پسرانشان را برای جانشينی و انتقال قدرت آماده می کردند. به نظر می رسيد هيچ چيز تغيير نخواهد کرد، اما زمانی فرا رسيد که همه چيز تغيير کرد. قيام عليه استبداد، که برای سال ها به تدريج شکل گرفت، به نقطه انفجاری رسيد. برای بسياری راه بازگشتی وجود نداشت.
حبا مرريف، از سازمان ديده بان حقوق بشر، که معتقد است جوانان عنصر مشترک در قيام های منطقه بوده اند، می گويد: يکی از صحنه هايی که در تمام کشورهای عربی ديديم، اول در تونس، سپس در مصر، ليبی و سوريه، اين تصوير است که معمولاً جوانان، آماده اند برای آزادی وحقوق انسانی کشته شوند، و در مقابل نيروی های امنيتی مسلح در شهر بعد از شهر بايستند. اين شهامت برای ايستادگی در مقابل تجاوز به حقوق انسانی که در اين کشورها ديديم، واقعاً آن چيزيست که به بهار عرب دامن زد.
حبا مرريف می افزايد: جوانان معترض از يکديگر ياد گرفتند، زيرا هدف مشترکی داشتند: ايستادگی در مقابل رهبری های سرکوبگر. همه اين کشورها سيستم های مشابه داشتند. ارتش، اطلاعات و يک دولت پليسی؛ در تونس، مصر، يمن، ليبی و سوريه.
قيام های منطقه نه تنها رژيم های منطقه را تغيير داد، بلکه اتحاد و ائتلاف های ديرينه را نيز بی ثبات کرد.
داوری زمانی خواهد شد که ببينيم آيا اعتراض های مردمی به انتقال قدرت به دولت های مردمی منجر شده است؟
برخی صعود احزاب اسلامی در تونس و مصر را خطری برای انتقال دموکراتيک در اين کشورها می دانند. و برای برخی ديگر مبارزه هنوز ادامه دارد. اما يک چيز قطعی است و آنهم جوانان جسوری که در سير تحولات نقش اساسی داشتند - عنصری که هر رهبر به قدرت رسيده بايد با آن روبرو شود.