نشست «بحران و کهولت رهبران کشورهای عرب» در مرکز وودرو ويلسون

مرکز «وودرو ویلسون» در شهر واشنگتن در هفته ای که گذشت میزبان نشستی بود که در آن تحت عنوان «بحران و کهولت رهبران کشورهای عرب،» چشم انداز آینده با توجه به سیستمهای حکومتی در امیر و سلطان نشینها و حکومتهای باصطلاح جمهوری مادام العمر کشورهای عرب منطقه خاورمیانه مورد بحث قرار گرفت.

دیوید اوتاوی، محقق و عضو ارشد مرکز وودرو ویلسون که سالها نماینده خبری روزنامه واشنگتن پست در قاهره و چند کشور عربی بوده است، تحلیلگر و سخنران این جلسه بود.

در کشورهای عربی جهان کهولت و قدرت رهبران آنها رو به افزایش است و از دیدگاه دیوید اوتاوی این مساله در ارتباط با مراحل گذار وتحول در کشورهایی نه تنها مانند عربستان سعودی و مصر، که اهمیت عمده ای برای ایالات متحده دارا هستند، بلکه در آنهایی نیز که دمکراسی رو به عقب نشینی است و استبداد تحت بهانه تقويت امنیت کشور سخت تر میشود، سوالی جدی را برمی انگیزد.

اوتاوی در تشریح این حکومتها گفت، «رییس جمهوری در این کشورها با گروه هایی از نهادهای اقتصادی و امنیتی احاطه میشود که منافع خود را در ادامه قدرت خانواده رهبر و فرزندان آن میدانند.»

تحقیقگر مرکز ویلسون کهولت و یا جوانی و نوع حکومت را لزوماً دلیل غیر مردمی بودن حکومت نمیداند و می گوید پادشاهان سالخورده عربستان سعودی و مراکش، ملک عبدالله و ملک حسن، آغازگر رفورم هایی در کشورشان بسوی شراکت زنان، جوانان و مردم در فعالیتها و گفتمان ملی و سیاسی و دعوت از احزاب سیاسی مخالف برای شرکت در انتخابات و تشکیل دولت بوده اند.

در همان زمان جانشینان جوان و تحصیلکرده و ظاهراً مدرن لزوما در روند دمکراتیک نوآوری خاصی بوجود نياورده اند. نمونه آن بشار اسد رییس جمهوری سوریه است که پس از مرگ پدرش، رییس جمهوری مادام العمر سوریه، زندان های آن کشور را مملو از فعالان سیاسی و طرفداران دمکراسی کرده است. اوتاوی در اين مورد گفت، «بنابراین سن ممکن است اهمیت کمتری از بصیرت، شجاعت، ثبات و سیرت داشته باشد.»

صدای آمریکا در نشست مرکز وود رو ویلسون تحولات عراق و تأثیر دولت جدید آن بر کشورهای همسایه را با دیوید اوتاوی در میان گذارد. آقای اوتاوی در پاسخ گفت، «آنچه در عراق روی داده متأسفانه بسیاری از کشورهای همسایه عراق را از فکر رفورم و دمکراسی ترسانده است.»

وی افزود خشونت، تروریسم و عدم ثبات در عراق نمونه درخشانی برای کشورهای عربی دیگر ایجاد نکرده و اثری منفی داشته است.

صدای آمریکا از اوتاوی در مورد تأثیر تحولات ایران و افزایش قدرت شیعه ها در ایران و منطقه و چشم انداز موقعیت آمریکا پرسيد. نماینده پیشین واشنگتن پست در قاهره بر عکس همه که فکر میکنند رهبران جمهوری اسلامی نفوذ بیشتری در دنیای عرب پیدا کرده اند اینطور نظرداد، «سیاست خارجی جمهوری اسلامی در دست یابی به مهمترین هدفش که بیرون راندن آمریکا از خلیج فارس بوده است کاملاً شکست خورده است.»

دیوید اوتاوی ادامه تلاش جمهوری اسلامی ایران در بلندپروازیهای اتمی اش را موجب استحکام و گسترش نفوذ و حضور ایالات متحده می داند و معتقد است کشورهای سُنی برای حفظ منافع امنیتی و نظامی خود به آمریکا روی آورده اند و موقعیت ایالات متحده به مراتب از ده سال پیش قوی تر است.

نماینده پیشین واشنگتن پست در قاهره میگوید در صورت عدم کنترل و حل تنشها در مصر برسر بحران سیاسی و انتخابات و درگیریهای مسلمانان افراطی با مسیحیان، باید منتظر سالی پر تنش در مصر بود.

جدول زير نام و مقام برخی از رهبران کشورهای عرب منطقه و تعداد سالهايی که بر مسند قدرت تکيه زده اند را نشان می دهد: